1. O‘quv materiallar

6.3 Kontakli uchma-uch payvandlab hosil qilingan birikmalarning tuzilishi
Legirlangan po‘latlarni tejash uchun uchma-uch payvandlashdan sanoatda prokatdan uzun buyumlar, tutash shakldagi oddiy tanavorlar va detallardan murakkab detallar qirquvchi asboblar, dvigatellar klapanlari va b.) tayyorlashda keng foydalaniladi.
Detallarning shakli ularni mashina jag‘larida (elektrodlarda) puxta maxkamlab qo‘yishni ta’minlamog‘i lozim. Ikkala tanavor bir tekis qizishi va bir xil plastik deformatsiyalanishi uchun zarur sharoit yaratilishi, tanavorlarning shakli hamda o‘lchamlari taxminan bir xil qilib tanlanishi kerak. Ularning diametrlarlaridagi farq 15% dan, qalinligidagi tafovut esa 10% dan oshmasligi darkor.

Qarshilik bilan payvandlash uchun detallar uchlarining shakli:
a – tekis yuza (aniq moslashni talab qiladi); b – halqasimon chiqiq (mahalliy issiqlik ajralib chiqishini ta’minlaydi va uchma-uch birikish joyiga havo kelishini cheklaydi); d – f – konus yoki sfera (qizishni mahalliylashtiradi).



Eritib payvandlash uchun detallar uchlarining shakli:
a – ratsional; b –ratsional emas ( Δ_pay – payvandlashda detallarning umumiy kaltalashishi).


Tekshirish uchun savollar

1. Qaysi parametrlar nuqtali payzandlab hosil qilinadigan birikmaning asosiy konstruktiv qismlari hisoblanadi?

2. Nuqtali payvandlab hosil qilinuvchi birikmaning asosiy konstruktiv qismlari qiymatlari nimalarga bog‘liq?
3. Relyefli payvandlab olinadigan birikmalarning asosiy konstruktiv qismlarini aytib bering.
7-Mavzu: Payvand uzellar ishlab chiqarish texnologik jarayoni.


Reja:
7.1 Detallar tayyorlash. Yuzani hozirlash.
7.2 Yig`ish. Bir necha joyidan payvandlab quyish.
7.3 To`g`rilash va qo`shimcha mexanik ishlov berish. Korroziyaga qarshi himoya.