1. Oqiziqlarni o’rganishning maqsad va vazifalari Daryo oqiziqlarining h’osil bo’lishi va unga tasir etuvchi omillar

Daryo h’avzasi geologik tuzilishining tasiri

Daryolar to’yinishida ishtirok etadigan er osti suvla­rining to’planish va sarflanish sharoiti h’avzaning geolo­gik tuzilishiga bog’liqdir. Shu bilan bir qatorda tog’ jinslarining litologik tarkibi, suv o’tkazmas qatlam­larning joylashish chuqurligi oqim h’osil bo’lishiga, uning miqdoriga h’amda yil ichida taqsimlanishiga tasir etadigan jiddiy omillardan h’isoblanadi.

Malumki, suvni yaxshi o’tkazadigan tog’ jinslaridan iborat qatlamlar ko’p miqdordagi suvni o’ziga shimib oladi. Bunday sharoitda ular nam to’plagichlar vazifasini o’tab, yil davomida daryolarning er osti suvlari bilan bir tekis to’yinishini taminlaydi.

Karst h’odisalari keng tarqalgan h’ududlarda (Siluriy platosi, Qrimdagi Yayla) daryo h’avzasi geologik tuzilishi­ning oqim h’osil bo’lishiga tasiri yanada yaqqol seziladi. Bunday maydonlarda daryolar deyarli uchramaydi, chunki yog’i­nning asosiy qismi er ostiga shimilib, natijada yuza oqim h’osil bo’lmaydi.