1. Nizo, ularning kelib chiqish sabablari va turlari. Nizo jarayonidagi bosqichlar va oqibatlar

integratsiyalash
ham juda katta rol o’ynaydi. 
Masalan, o’zaro bir-biri bilan uzviy bog’langan sotish va ishlab chiqarish bo’limi o’rtasida nizoli 
Nizoli vaziyatlarni boshqarish 
usullari 
Tarkibiy-tashkiliy usullar 
Strategik usullar 

Ishga 
bo’lgan 
talabni 
tushuntirish 

Muvofiqlashtirish 
va 
integratsiyalash 

Umumtashkiliy 
kompleks 
maqsadlar 

Mukofotlashning 
tarkibiy 
tizimini takomillashtirish 

Uzoqlashish 

Silliqlashish 

Majburlash 

Kelishuv 

Muammoni hal qilish 

---

vaziyaga yetilganligi payqab qolinsa, shu zamonoq uning oldini olish yoki bartaraf etish uchun 
buyurtma va sotishni muvofiqlashtiruvchi oraliq xizmat organi tuziladi. 
Aynan shu organ sotish bo’limi bilan ishlab chiqarish bo’limiga qo’yilgan talab, aytaylik, 
ishlab chiqarish quvvatlarining to’liq bandligi, baho, mahsulotlarni yetkazib berish grafigi va 
hokazo aloqalar aniqlanadi va shu tarzda qaysi bo’lim haq, qaysi biri nohaqligi o’rnatilib, nizo 
chiqish oldi olinadi. 
Umumtashkiliy (kompleks) maqsadlar
. Bu usulning mohiyati — barcha qatnashchilarning 
harakatini, butun kuchini bosh maqsadning amalga oshishiga safarbar qilish. Masalan, ishlab 
chiqarish bo’limining uchala smenasi o’rtasida nizoli vaziyat sodir bo’ladigan bo’lsa, uning oldini 
olish uchun darrov smenalar maqsadlari asosida bo’limning umumiy maqsadi aniqlab olinadi. Endi 
har bir smenaning rahbari bevosita smena manfaati nuqtai nazardan emas, balki bo’limning umumiy 
maqsadi nuqtai nazaridan qaror qabul qiladi. 
Mukofotlanishning tarkibiy tizimi
. Disfunktsional oqibatlardan holi bo’lish hamda 
kishilarning xatti-harakatlariga ijobiy ta’sir o’tkazish tufayli, kelib chiqishi mumkin bo’lgan 
nizolarning oldini olish va ularni boshqarish uchun mukofotlash tizimi keng qo’llaniladi. 
Umumtashkilot, umumkorxonaning kompleks maqsaddariga erishishda jonbozlik ko’rsatgan, 
muammoning yechimiga kompleks yondoshib yon tarafdagilarga yordam ko’rsatishga harakat 
qilganlar albatta: 
• tashakkurnoma; 
• mukofot; 
• xizmat lovozimini ko’tarish kabilar bilan taqdirlanishlari lozim. 
Bu o’rinda faqat mukofotlash emas, balki g’ayri qonuniy ish tutgan, yoki umumkorxona 
manfaatiga zid xatti-harakat qilgan xodim va bo’limlarga tegashli jazolarni belgilash ham kelib 
chiqishi mumkin bo’lgan nizolarning oldini olishda hal qiluvchi rol o’ynashini ta’kidlamoq joizdir. 
Nizoli vaziyatlarning oldini olish yoki ziddiyatni yumshatishning beshta strategik usuli 
ma’lum
Uzoqlashish.
Komil inson janjaldan uzoqlashishga harakat qiladi. Kelishmovchilik avjiga 
chiqqanda u muhokamaga qatnashmaydi. Bunday usul nizoli vaziyatning yechilishiga manfaatdor 
bo’lmagan va o’zaro manosabatlarning zohiriy yaxshiligicha qolishini istashgan hollarda tomonlar 
tarafidan qo’llaniladi. Bunday holatli ziddiyat hali yetilmagan yoki ziddiyatga chiquvchilarning 
lavozim darajalari yaqin bo’lgan hollarda kuzatiladi. 
Agar ziddiyat sub’ektiv sabablar tufayli bo’lgan bo’lsa, u holda