1-Modul. Psixologiya predmeti


Psixikaning  muhit  va  a



Download 479,16 Kb.
Pdf ko'rish
bet25/25
Sana15.01.2021
Hajmi479,16 Kb.
#55473
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   25
Bog'liq
1 maruza Psixologiya fanining predmeti va rivojlanish tarixi Psixologiyaning

Psixikaning  muhit  va  a`zolar  tuzilishiga  bog`liqligi.  Muhit  sharoiti 

jihatidan 

nihoyat 

darajada 

har 

xil 


ekan, 

bu 


hol 

organizmlarning 

differensiallanishiga  olib  kelgan.  Barcha  tirik  organizmlar  mavjud  sharoitga 

moslashadi. O`z-o`zini boshqarish oddiy ta`sirlanuvchanlikdan boshlanib, o`zining 

yuksak taraqqiyotiga erishadi. 

Aks ettirish usuli qanchalik yuksak bo`lsa, mazkur turdagi hayvon muhitning 

bevosita ta`siridan shunchalik ozod bo`ladi. Muhitdagi haroratning o`zgarishi bilan 

organizmdagi  kimyoviy  reaksiyalar  tezligi  ham  o`zgaradi,  harorat  ko`tarilsa, 

reaksiya tezligi oshadi, harorat pasaysa reaksiya tezligi kamayadi. Bordi-yu harorat 

juda  oshib  yoki  juda  tushib  ketsa:  bir  hujayrali  organizm  halok  bo`ladi.  Yuksak 

taraqqiy  etgan  hayvonlar  esa  sharoit  o`zgarishi  bilan  bir  joydan  ikkinchi  joyga 

ko`chishga majbur bo`ladi. Masalan: kemiruvchilar yerni chuqur kavlab ichkariga 

kirib ketadi. Bunda instinkt ta`sir qiladi. Yozning issiq kunida fil o`ziga suv sepib 

turadi.  

Hayvonlar  taraqqiyotining  har  qanday  darajasida  ham  muhitga  bo`lgan 

bog`liqlikdan  batamom  qutula  olmaydi.  Muhit  tirik  organizmning  yashash 

sharoiti, tirik organizmlar hayotini belgilovchi omildir.  

Aks  ettirishning  adekvat  (mos)  bo`lishi,  avvalo  psixikaning  moddiy  asosi, 

sezgi  a`zolari  va  asab  tizimining  tuzilishiga  bog`liqdir.  Reseptor  ma`lum  bir 

turdagi  qo`zg`atuvchilar  ta`siriga  qanchalik  to`g`ri  reaksiya  qilsa,  organizmning 

reaksiyasi ham shunchalik adekvat, ya`ni mos bo`ladi.  

Reseptorlarning  taraqqiyoti  ma`lum  darajada  biron  tipdagi  asab  tizimi 

taraqqiyoti bilan bog`liq. Sezgi a`zolari va asab tizimi taraqqiyoti darajasi muqarrar 

ravishda  psixik  aks  ettirish  darajasini  belgilaydi.  To`rsimon  asab  tizimiga  ega 

bo`lgan  hayvonlar  asosan  tashqi  ta`sirotlarga  tug`ma  ravishda  javob  qaytaradilar. 

Vaqtli aloqalar ularda qiyinchilik bilan yuzaga keladi va yomon saqlanadi. 

Taraqqiyotning  navbatdagi  pog`onasida  asab  tizimida  bir  qator  sifat 

o`zgarishlar  yuzaga  keladi.  Tuguncha  shaklidagi  nerv  hujayralari  asab  tizimining 

ko`proq  miqdordagi  qo`zg`atuvchilarni  qabul  qilish  va  qayta  ishlash  imkoniyatini 

beradi. Chunki bunday asab tizimi uchun muhit qandaydir o`zgarmaydigan doimiy 



narsa emas. 

Download 479,16 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   25




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish