|
Shınıg’ıwlar usılı
Hayal-qızlar gimnastika shınıg’ıwların u’ydegi azang’ı erkin gigienik
gimnastika shınıg’ıwları h’a’m sonday-aq, salamatlastırıw-fizikalıq ta’rbiya
bayramları menen birge qosıp alıp barıwları kerek. Hayal-qızlar fizikalıq ta’repten
qansha to’men rawajlang’an bolsa, shınıg’ıwlar mazmunı sonsha tu’rli-tu’rli bolıwı
h’a’m fizikalıq ju’klemeni da a’sten asırıp barıw lazım.
Shınıg’ıwdın’ tayarlıq bo’limine denenin’ barlıq bo’limleri ushın (xarakteri,
ko’lemi boyınsha) tu’rli shınıg’ıwlar kiritiw lazım. Shınıg’ıwlardın’ to’s ishi h’a’m
to’s tu’bi mushaklarına ta’sir ko’rsetiwin esapqa alıw lazım. Olarg’a ayaqlardı
aldıg’a bu’giw, arqag’a uzatıw, qaptal ta’repke ko’teriw, ayaqlar menen do’n’gelek
h’a’reket qılıw, sandı ishkerige h’a’s sırtqa bu’giw, sonday-aq, gewdeni bu’giw,
aldıg’a h’a’m qaptal ta’repke en’keyiw shınıg’ıwları ta’sir ko’rsetedi. Tuwrı
qa’wmetti qa’liplestiriw shınıg’ıwlarına o’z-aldına itibar beriw kerek. Dinamik
xarakterdegi h’a’m baslang’ısh shınıg’ıwların ko’birek qollaw kerek. İyiliwshen’lik
rawajlandırıw h’a’m gewde bo’limleri mushakların shınıg’ıwların parallel qollawdı
usınıs qıladı. Arqag’a en’keyiwden (ko’pirshe, domalap asıwdan) keyin,
bachadannın’ arqag’a jıljıwının’ aldın alıw ushın aldıg’a en’keyiw shınıg’ıwların
islew kerek.
Sonday-aq,
ayaq mushaklarının’ ku’shin h’a’m iyiliwshen’ligin
rawajlandıratug’ın shınıg’ıwlardı da umıtpaw kerek. Sol maqsette shınıg’ıwlardın’
tayarlıq h’a’m juwmaqlawshı bo’limlerine o’tiw, sekiriw h’a’m oyın shınıg’ıwların
qosıw kerek. Ha’reket qa’siyetine ko’re, h’ayallar bir tegis xarakterdegi shınıg’ıwlar
(tu’rli oyınlar, jen’il h’a’reketler h’a’m basqa) nı islewge qolay boladı. Bull ıqlastı
h’a’r ta’repleme qollap quwatlaw lazım.
Denenin’ ayrım bo’limlerinde anıq h’a’reketler islew menen birge, qollar ushın
na’zik, iyiliwshen’ h’a’reketler qollaw za’ru’r. Qollanılg’an shınıg’ıwlardın’
mazmunı h’a’m olardın’ tempin o’zgerttiriw arqalı fizikalıq ju’klemeni a’sten asırıp
barıwg’a erisiledi.
Gimnastika u’skenelerinde shınıg’ıw islew ushın h’ayal-qızlar aldında
tayarlang’an bolıwı kerek. shınıg’ıwlar waqtında olardı an’sat shınıg’ıwlardı
u’yretiwden qıyın shınıg’ıwlardı u’yretiwge o’tkeriw a’sten, ta’biyiy bolıwı ushın
tayarlawshı h’a’m ja’rdemlesiwshi shınıg’ıwlardı ko’birek qollaw za’ru’r.
Gimnastika u’skenelerindegi shınıg’ıwlardın’ tempin anıq biliw kerek, sebebi olar
qol, jelke kamarı h’a’m qarın pressi mushaklarının’ u’lken is islewi menen
baylanıslı.
Shınıg’ıwlardın’ tayarlıq h’a’m tiykarg’ı bo’limlerinde u’skenelersiz h’a’mde
tu’rli u’skeneler menen islenetug’ın (gimnastika tayaqshası, toltırılg’an top, tennis
h’a’m basqa toplar menen) ulıwma rawajlandırıwshı shınıg’ıwlardı gimnastika
diywalında, orınlıg’ında, pa’s ba’lent qospayada, xodada h’ayal-qızlardın’ h’a’r
ta’repleme rawajlanıwın, olardın’ mushakların bekkemlewin ta’miynleytug’ın
shınıg’ıwlardı kiritiw lazım. Joqarıda keltirilgen u’skeneler shınıg’ıwlardı qızıqlı
sho’lkemlestiriwge ja’rdem beredi.
Shınıg’ıwlardı tan’law h’a’m olardı o’tiwde h’ayal-qızlar organiziminin’
biologik qa’siyetlerinen tısqarı, h’ayaldın’ is qa’bileti h’a’m onın’ ruwxıy
qa’siyetlerin da esapqa alıw kerek. Oqıwshı qızlardın’ ruwxıy turg’ın emesliklerin
esapqa alıw kerekU’ jeterli h’a’reket ta’jiriybesine iye bolmag’an h’a’m o’z
ku’shine isenbegen h’ayallar bazıda da’rriw renjip qaladı. O’zinin’ shaqqan
emesliklerin bildirip qoyıwdan tartınıp, olar ayrım shınıg’ıwdı islewden bas tartıp,
narazı boladı. Bunday jag’daylarda oqıtıwshıdan pedagogik ta’jiriybe menen
qatnasta bolıwı, shug’ıllanıwshılardın’ ol yamasa bul qattı h’a’reketine tuwrı jandasa
biliwi talap etiledi.
Hayal-qızlar menen o’tkeriletug’ın shınıg’ıwlardı juwmaqlawshı bo’limi
muh’im a’h’miyetke iye. Qollanılatug’ın shınıg’ıwlar qızlardın’ ruwxıy jag’dayına
ku’shli ta’sir qılg’anı ushın, juwmaqlawshı bo’liminde, talaba qızlardın’
organizimin tınıshlandıratug’ın shınıg’ıwlarg’a jeterlishe itibar beriw kerek. Sol
maqsette tınısh h’a’m na’zik oyın h’a’reketleri bir tegis xarakterdegi shınıg’ıwlarg’a
sa’ykes keledi. Qızlarda ko’terin’ki kewildi saqlawg’a h’a’m h’a’zir g’ana
juwmaqlang’an shınıg’ıw tuwrısında jaqsı ko’rinis qaldırıwg’a h’a’reket qılıw
kerek.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
