1 modul. GİMnastikanin’ rawajlaniw tariyxi joba Gimnastikanın’ payda bolıwı h’a’m rawajlanıwı Milliy gimnastika sistemaları

 

 

8-modul. MEKTEPTE GİMNASTİKA SABAQLARINININ’ MAZMUNI 

HA’M ONI ShO’LKEMLESTİRİW 

 

Joba 

1. Mekteplerde gimnastika sabaqlarının’ wazıypaları h’a’m 

o’zgeshelikleri 

2. Gimnastika sabag’ının’ du’zilisi.  

2.1. Sabaqtın’ tayarlıq bo’limin o’tiw metodikası.  

2.2 Sabaqtın’ tiykarg’ı bo’limin o’tiw metodikası.  

2.2.1. Sabaqtın’ tiykargı bo’liminde oqıwshılardı sho’lkemlestiriw. 

2.2.2. Fizikalıq ju’klemelerdi (nagruzka) retlestiriw.  

3. Sabaqtın’ juwmaklawshı bo’limin o’tiw metodikası. 

 

Sabaq  –  gimnastika  menen  shug’ıllanıwdın’  tiykarg’ı  forması  esaplanadı. 

Bunday  sabaqlardın’  abzallıg’ı  sonnan  ibarat,    sabaq  mug’allimnin’  tikkeley 

basshılıg’ında tastıyıqlang’an keste boyınsha o’tedi. Sabaqtın’ na’tiyjeleligin asırıw 

ushın  mug’allim  xa’r  bir  sabaqtın’  maqsetin  h’a’m  wazıypaların  anıq  bilip 

oqıwshılarg’a  joqarı  da’rejeli  ja’rdem  (shınıg’ıwdı  ko’rsetiw,  shınıg’ıwlardı 

tu’sindiriw,  jiberilgen  qa’telerdi  du’zetiw,  ja’rdem  beriw  h’.t.b.)  beriw  kerek. 

Oqıwshılardın’  joqarı  emotsionallıq  jag’dayda  arnawlı  h’a’reket  ko’nlikpelerin 

o’zlestiriwdi sho’lkemlestiriwi tiyis.  

Sabaq  belgili  wazıypalardan  (bilimlendiriwshi,  salamatlandırıwshı  h’a’m  

ta’rbiyalıq) kelip shıqqan h’alda ulıwma  pedagogikalıq wazıypalarg’a iye bolıwı 

kerek. 

---

Bilimlendiriwshi  wazıypalardın’  maqseti  oqıwshılarg’a  gimnastikalıq 

shınıg’ıwlardı orınlawdı u’yretiw menen birge gimnastika terminologiyası, URSh 

orınlawda  o’zin-o’zi  qadag’alaw,  qa’wipsizlik  qag’ıydaları,  gimnastikalıq 

u’skenelerde shınıg’ıwlardı orınlanlawda  ja’rdem beriw xaqqında bilimler menen 

qurallandırıw.  Bilimlendiriwshi  wazıypanı  izbe-iz  orınlaw  barlıq  oqıw  materialın 

sistemalıq  tu’rde,  tolıq  u’yreniwge  alıp  keledi.  Ayırım  bilimlendiriwshi 

wazıypalardı sheshiw ushın uzaq waqıt talap etedi (bir neshe izbe-iz sabaqlardı) al 

ayırımlarına  bir  sabaq  ta  jetkilikli  boladı.  Mısalı:  arqang’a  u’sh  a’mel  islep 

o’rmelewdi  bir  sabaqta  u’yretiw  qıyın.  Sol  ushın  bunday  wazıypalar  bir  neshe 

sabaqqa  qoyıladı.  Al  ayaqlar  menen  arqandı  durıs  orawdı  bir  sabaq  dawamında 

u’yretiwge boladı, bunday waqıtta sabaqqa anıq bir wazıypa qoyılıw kerek. 

Belgili bir sabaqtın’ son’ında ku’tiletug’ın na’tiyje, anıq wazıypa bolıp tabıladı. 

Sabaqqa  durıs emes h’a’m anıq bolmag’an bilimlendiriwshi wazıypası qoyılsa oqıw 

protsesinin’  buzılıwına  alıp  keledi,  oqıwshılarg’a  qa’te  bag’dar  beriledi,  olardın’ 

iskerligi  pa’seyedi.  Sog’an  baylanıslı  sabaqlardın’  wazıypaların  anıqlawda 

to’mendegi  feyillerden  paydalanıw  maqsetke  muwapıq  boladı:  u’yretiw  (mısalı; 

tayanıp sekiriwde mostı tebiwge h’a’m jerge tu’siwge), eger, shınıg’ıwdı u’yretiw 

bir-neshe sabaqqa sozılatug’ın bolsa, onda birinshi sabaqqa u’yreniw wazıypası, al 

keyingi  sabaqlarg’a  u’yreniwdi  dawam  ettiriw,  eger  gimnastikalıq  shınıg’ıw 

o’zlestirilgen bolsa onda, shınıg’ıwdı bekkemlew yamasa jetilistiriw dep wazıypalar 

qoyılıw kerek. Ayırım jag’daylarda tiykarg’ı wazıypa ko’nlikpelerdi qa’liplestiriw 

emes, al tanısıw wazıypası bolsa, onda sabaq wazıypası tanısıw dep, eger sabaqtın’ 

tiykarg’ı maqseti shınıg’ıwdı yamasa birikpelerdi o’zlestiriw sapasın anıqlaw bolsa, 

onda  bah’alaw dep wazıypa qoyıladı. 

Bilimlendiriw wazıypası menen birge mug’allim balalardın’ dene ta’rbiyasının’ 

tiykarg’ı  maqseti  bolg’an  salamatlandırıwshı    wazıypasında  qoyadı.  Gimnastika 

sabag’ının’  tiykarg’ı  salamatlandırıw  wazıypalarının’  biri  bul  balalardın’  qa’ddi-

qa’wmetin  durıs  qa’liplestiriw  bolıp  tabıladı.  Salamatlandırıw  wazıypalardı 

sheshiwde sabaq o’tiwdin’ gigienalıq jag’dayları h’a’m jaraqatlanıwdın’ aldın alıw 

ilajları  u’lken  a’h’miyetke  iye.  Usı  maqsetke  erisiw  ushın  mug’allimnin’  bilimi  

fizikalıq shınıg’ıwlardı durıs tan’lawg’a h’a’m olardı orınlawda durıs dem alıwlarına 

qaratılg’an  bolıwı  kerek.  Salamatlandırıw  wazıypasın  sheshiwde  mug’allim 

oqıwshılardı o’zin-o’zi qadag’alaw usıllarına h’a’m den sawlıg’ın bah’alap biliwge 

u’yretiw kerek. 

Gimnastika  sabaqlarında  (intizamlılıq,  dıqqatlılıq,  kollektivlik  sezimlerin, 

qıyınshılıqlardı  jen’iwge  qaratılg’an  turaqlılıq,  h’a’reket  estetikası  h’.t.b.) 

ta’rbiyalılıq wazıypalarda sheshiledi. 

Salamatlandırıw  h’a’m  ta’rbiyalıq  wazıypaları  bilimlendiriwshi  wazıypalar 

menen birgelikte alıp barıladı. 

Gimnastika sabaqları pedagogikalıq wazıypalarg’a ko’re sabaqlar: kirisiw; taza