|
O‘rta asrlar sharq allomalari va mutafakkirlarining tarixiy merosi haqida nima bilasiz?
Prezidentimizning “Buyuk tarixga ega bo‘lgan xalqning ma’naviyati ham buyuk bo‘ladi” degan fikrini izohlab bering.
Shundan so‘ng o‘qituvchi sinfni bir necha guruhga ajratib, o‘quvchilarning yuqoridagi savollarga javoblarining taqdimotini o‘tkazishi mumkin.
Dars davomida o‘qituvchi quyidagi tezislarni o‘quvchilarga taqdim etadi:
Sharq alloma va mutafakkirlarining ilmiy merosi faqat bir millat yoki xalqning emas, balki butun insoniyatning ma’naviy mulki;
Sharq mutafakkirlari buyuk ilmiy kashfiyotlarining tarixiy ahamiyati.
Ushbu mavzu bo‘yicha bir necha o‘quvchining javoblari eshitiladi. So‘ng o‘qituvchi mamlakatimizda Kadrlar tayyorlash milliy dasturi va Ta’lim to‘g‘risidagi Qonunlarning qabul qilinishi, 9+3 sxemasi bo‘yicha 12 yillik umumiy majburiy bepul ta’lim tizimining joriy etilishi, undan ko‘zlangan maqsad haqida mahlumot beradi.
Bugungi kunda yuksak bilimli va intellektual rivojlangan avlodni tarbiyalash – mamlakatni barqaror taraqqiy ettirish va modernizatsiya qilishning eng muhim sharti ekanligi haqidagi fikr singdiriladi.
Dars so‘ngida o‘qituvchi o‘quvchilarning bilimlariga qo‘yilgan baholar e’lon qiladi.
Hozirgi globallashuv davri ma’naviy tahdidlar, yahni xalqlarning tili, dini, ehtiqodidan qathiy nazar, har qaysi odamning tom ma’nodagi erkin inson bo‘lib yashashiga qarshi qaratilgan, uning aynan ruhiy dunyosini izdan chiqarish maqsadini ko‘zda tutadigan mafkuraviy, g‘oyaviy va informatsion xurujlarga boy bo‘lib, doimiy hushyorlikni talab etadi.
Shu ma’noda Prezident Islom Karimovning “Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch” asarida keltirilgan ushbu ta’rif metodologik ahamiyatga ega: “Ma’naviyat – insonni ruhan poklanish, qalban ulg‘ayishga chorlaydigan, odamning ichki dunyosi, irodasini baquvvat, iymon-e’tiqodini butun qiladigan, vijdonini uyg‘otadigan beqiyos kuch, uning barcha qarashlarining mezonidir”.
O‘quvchi yoshlarimizga shaxs sifatida yondashish, ularda erkin fikrlash, hayotga mashuliyat bilan munosabatda bo‘lish ko‘nikmalarini shakllantirish, shuningdek, tarbiyada yuz berishi mumkin bo‘lgan bo‘shliqlarning oldini olish, ularning boy dunyoqarashini shakllantirishda tarixiy merosimizning o‘rni katta.
Bizning zaminimizda yashab o‘tgan buyuk ajdodlarimiz Muhammad ibn Muso al-Xorazmiy, Forobiy, Ahmad Farg‘oniy, Abu Rayhon Beruniy, Abu Ali ibn Sino, Mahmud Zamaxshariy, Mirzo Ulug‘bek va boshqa allomalarimizning o‘lmas bebaho asarlari, ilmiy merosi yoshlarimizning bebaho ma’naviy mulkiga aylanishi ustida bosh qotirishimiz kerak.
O‘quvchi-yoshlarimizni kitobsevarlikka o‘rgatish orqali bugungi kunda kutubxonalarimiz xazinasida saqlanayotgan ming-minglab qo‘lyozmalar, ularda mujassamlashgan tarix, adabiyot, sanhat, siyosat, axloq, falsafa, tibbiyot, matematika, mineralogiya, kimyo, astronomiya, mehmorchilik, dehqonchilik va boshqa sohalarga oid qimmatbaho asarlar ularning ma’naviy boyligiga aylanishi zarur.
Muqaddas islom dinimizni pok saqlash, uni turli xil g‘arazli xuruj va hamlalardan, tuhmat va bo‘htonlardan himoya qilish, uning asl mohiyatini unib-o‘sib kelayotgan yosh avlodimizga to‘g‘ri tushuntirish, islom madaniyatining ezgu g‘oyalarini keng targ‘ib etish vazifasi hamon dolzarb bo‘lib turar ekan, Imom Buxoriy, Imom Termiziy, Imom Moturidiy, Abduxoliq G‘ijduvoniy, Bahovuddin Naqshband, Najmiddin Kubro, Xo‘ja Ahrori Valiy singari aziz avliyolarning ta’limotlarini zamonaviy axborot-kommunikatsiya vositalari, ya’ni ular haqidagi ixcham kinofilg‘mlar, disklar, animatsiyali tasvirlar, videokliplar yordamida yoshlarning didiga mos tarzda tushuntirib borishimiz zarur.
Bu ishlar ulug‘ ajdodlarimizning ilmiy merosini targ‘ib qilish, yosh avlodda madaniy yodgorliklar, tarixiy obidalarni asrash, shuningdek, xalq og‘zaki ijodini, milliy musiqa sanhati namunalarini to‘plash, hozirgi kunda yaratilayotgan moddiy va ma’naviy mulkni avaylab-asrash bo‘yicha tarbiyaviy ishlarni kuchaytirishimiz zarur.
Mavzu bo‘yicha nazorat savollari:
O‘rta asrlar sharq allomalari va mutafakkirlarining tarixiy merosi haqida nima bilasiz?
Prezidentimizning “Buyuk tarixga ega bo‘lgan xalqning ma’naviyati ham buyuk bo‘ladi” degan fikrini izohlab bering.
Test savollari:
Prezident Islom Karimovning keltirilgan ushbu ta’rifi qaysi asarida keltirilgan: “Ma’naviyat – insonni ruhan poklanish, qalban ulg‘ayishga chorlaydigan, odamning ichki dunyosi, irodasini baquvvat, iymon-ehtiqodini butun qiladigan, vijdonini uyg‘otadigan beqiyos kuch, uning barcha qarashlarining mezonidir”.
*A) Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch
V) Barkamol avlod orzusi
S) O‘zbekiston – kelajagi buyuk davlat
D) Vatan sajdagoh kabi muqaddasdir
Do'stlaringiz bilan baham: |
