1-mavzu. Sonli ifodalar al-Xorazmiy kim bo‘lgan

1-mavzu. Sonli ifodalar

1. 
   al-Xorazmiy kim bo‘lgan.
   

Abu Abdullo Muhammad ibn Muso al-Xorazmiy (783-850) – buyuk o‘zbek matematigi va astronomi, Xorazmda tug‘ilib, G‘aznada vafot etgan.

2. 
   Algebra atamasining kelib chiqish tarixi.
   

Algebra so‘zi “Kitob al-muxtasar fi hisob al-jabr val-muqobala” (“Al-jabr val-muqobala”) asaridagi al-jabr (lotinchasiga algebra) so‘zidan olingan. Bu asarda dunyoda birinchi marta algebra fani izchillik bilan bayon qilingan.

3. 
   Algebraning asosiy masalasi algebraik ifodalar ustida matematik amallarni o'rganishdir.
   
4. 
   Sonli ifoda ta’rifi.
   

Sonli ifoda sonlardan tuzilib, matematik amallar belgilari bilan birlashtirilgan yozuvdir.

Masalan, 2·3+7;

–1/3–1/2;

20,25:4,5 + 8⁴–7,56·3,6;

72,36+(24,05:2,5–4):3,4.

Sonli ifodaning qiymati deb shu sonli ifodada ko‘rsatilgan amallarni bajarish natijasida hosil bo‘lgan songa aytiladi.

 

Masalan, 2·3+7 sonli ifodaning qiymati 13 soni, sonli ifodaning qiymati sonidir.

Sonli ifoda bitta sondan iborat bo‘lishi mumkin. Uning qiymati shu sonning o‘zi bo‘ladi.

Sonli ifodada matematik amallarning ma’lum tartibda bajarilishini ko‘rsatuvchi qavslardan ham foydalanish mumkin..

Masalan, (2,5+3,5) ·2,1 sonli ifodaning qiymatini hisoblashda avval qavs ichidagi qo‘shish amali, keyin ko‘paytirish amali bajariladi.

5.