1-мавзу. Пулнинг пайдо бўлиши, зарурлиги ва функциялари

Қийматнинг умумий шакли.

Ривожланиш, ижтимоий меҳнат тақсимотининг чуқурлашуви, алмаштирилган маҳсулот турларини кенгайтириш бошқа барча товарлар алмашиниб турган товарлар ўз-ўзидан ажратилишига олиб келди. Бу айирбошлаш нафақат ўз истеъмоли учун маълум бир маҳсулотни сотиб олиш учун, балки уни бошқа барча товарларга алмаштириш учун ҳам амалга оширилган. Ушбу позицияни мустаҳкамлаш билан ишлаб чиқарилган барча товарлар. улар ўз қийматини умумжаҳон еквивалентига айланган, яъни умумий алмашинувчанлик хусусиятига ега бўлган ягона товарда ифодалай бошладилар. ташқи кўринишининг табиий табиати аслида туфайлидир. бу алмашинув ҳаётнинг доимий заруратига айланди. қийматнинг кенгайтирилган шакли умумий шаклга айлантирилади:

1 ахе, 3 қўй, 100 ғишт дон = 1 халта.

Қийматнинг умумий шакли шундай шаклки, унда товарлар тўплами бўлади. қайси қиймати нисбий шаклида бўлган, бир маҳсулот масъул ҳисобланади. қайси қиймат еквивалент шаклида бўлади. Бу ерда қийматнинг нисбий шаклидаги кўпгина товарларга бир оламшумул еквивалент қаршилик кўрсатади. истеъмол қийматида бошқа барча товарлар қиймати ифодаланади. Хулоса барча товарларда мавжуд бўлган ижтимоий меҳнат бир хил башоратли аниқ хусусий меҳнат билан ифодаланади.
Умуман олганда, умумий еквивалентга бўлган еҳтиёж аслида келиб чиқади. айирбошлаш мунтазам ҳодисага айланиб, ишлаб чиқарувчиларнинг маълум бир қисмининг яшаш шароитини белгилаганда, товар ишлаб чиқариш кўламини кенгайтириш пулнинг пайдо бўлиши туфайли ҳал қилинадиган товарнинг ички зиддиятларини кескинлаштиради. ишлаб чиқариш ва айирбошлаш ривожланишининг бу босқичида умумжаҳон еквивалентининг роли ҳали маълум бир товарга берилмаган. тарихий тараққиётнинг турли босқичларида, турли мамлакатлар ва жойларда умумий еквивалент ролини хилма-хил товарлар бажарган. Булар асосан оммавий ишлаб чиқарилган маҳсулотлар бўлиб, бу халқлар иқтисодиётида муҳим рол ўйнаган. Масалан, қадимги юнонлар орасида умумий еквивалент ролини қорамол, мўйна ва тери - Скандинавия халқлари орасида, чой - Мўғулистонда, туз - Sudan ва Ҳабашистонда бажарган. Россияда узоқ вақт давомида universal еквивалент вазифасини marten мўйнаси бажарган.

6.