1-мавзу. Пулнинг пайдо бўлиши, зарурлиги ва функциялари

Пулнинг функциялари бўйича турли илмий қарашлар


Пул иқтисодий категория сифатида қадимдан тадқиқот предмети бўлиб келган. Тадқиқотнинг аҳамияти кўп жиҳатдан иқтисодчиларнинг ишлари тадқиқотларнинг назарий жиҳатлари ва пул муомаласини ташкил етиш ва тартибга солиш амалиётининг ўзаро боғлиқлиги ва ўзаро боғлиқлигини кўрсатиб берди. Вақт ўтиши билан нафақат пул муомаласини ташкил етиш тартиби ўзгаради, балки умуман иқтисодий ривожланиш табиатига пулнинг таъсир етиш усуллари ва механизмлари ҳам ўзгаради. нақд пулсиз тўловларни максималлаштириш, жумладан, електрон пулдан фойдаланиш пулнинг жамият ижтимоий-иқтисодий ҳаётидаги ролига янгича қарашга мажбур қилади, шунингдек, пулнинг вазифаларига назарий ёндашувларни мослаштиришга замин яратади. пулнинг функциялари масаласига маҳаллий ва хорижий муаллифларнинг назарий ёндашувлари кўриб чиқилади ва тизимлаштирилади. електрон пул муомаласининг янги босқичига якуний ўтиш шароитида пул функсияларининг муайян жиҳатларини кўриб чиқиш зарурияти ва имконияти асослаб берилади. Муаллифлар пулнинг учта функсиясини: қиймат ўлчови; муомала воситаси; ва жамғариш воситасини кўриб чиқишни ўринли деб ҳисоблайдилар. Ҳар бир функсиянинг ўзига хос жиҳатлари қайд етилади. Иқтисодчилар қарашларининг узлуксизлиги бориб тақалади. Бундан 100-150 йил олдин ифодаланган пулнинг табиатини тушунишга доир fundamental ёндашувларнинг долзарблиги исботланган. Лекин шу билан бирга, муаллифлар янги урғу қилди ва пул вазифаларини замонавий талқин тасвирланган. Бундан ташқари, улар пул муомаласи ва унинг ўзига хос хусусиятларини очиб берувчи назарий ёндашувларни ривожлантиришнинг узоқ муддатли истиқболли йўналишларини таклиф қилдилар.