1 Мавзу “Персонални бошқариш” фанининг предмети ва вазифалари

Mehnat munosabatlari 
quyidagi omillarga bog’liqdir: 
-
 
shaxsning amaliy sifatlari; 
-
 
shaxsning ahvoli (uning maqsadlari, psixofiziologik 
qobiliyati, ma’naviy xislatlari, ziyoliligi); 
-
 
xodimlar malakasi; 
-
 
xodimning korxonadagi vaziyatdan hamda korxonani 
rivojlantirish istiqbolidan xabardorligi; 
-
 
mehnatga haq to’lash miqdori, mukofot va imtiyozlar, ish 
haqi oshish istiqbollari; 
-
 
mehnat tarkibi va taqsimoti; 
-
 
mehnatning tashkil etilishi va mehnat sharoitlarining 
yaxshilanishi; 
-
 
xodimlarning ishlab chiqarishdagi shaxsiy maqsadlari, 
ijtimoiy muhit; 
-
 
xodimlar va rahbarlar, jamoa a’zolari o’rtasidagi 
munosabatlar; 
-
 
boshqaruv uslubi. 
Mazkur omillar har bir korxonaning o’ziga xos 
xususiyatlariga qarab yaxlit tizimni tashkil etadi. Personalni 
samarali boshqarish ana shu omillarni bilish va shu orqali 
korxonadagi tabiiy jarayonlarni rivojlantirishga, xodimlar 
salohiyatini korxona maqsadlariga yo’naltirishga bog’liqdir. 
 

---

 
 
 
 
 
 
1.4. Персонални бошқарув ривожланишининг босқичлари. 
Boshqaruv tarixiga nazar tashlansa, inson faoliyatining bu sohasiga oid 
g’oyatda muhim muayyan tamoyillari bundan yuzlab, hatto minglab yillar 
ilgari mavjud bo’lganligini kuzatish mumkin. 
Jumladan, Qadimiy Misrda ehromlarning bunyod etilishi bugungi 
kunda “personalni boshqarish” nomini olgan ushbu faoliyat turini 
rejalashtirilishiga misol bo’la oladi. Shuni ta’kidlash joizki, ehromlar har 
biri qariyb 2,5 tonna og’irlikka ega og’ir toshlardan qad rostlagan. Bu 
toshlar ehromlar barpo etilayotgan joydan ancha olisda tayyorlangan. 
Shuning uchun ularni tayyorlash, olib kelish va o’rnatish puxta rejalashtirishni 
talab etgan. Ayniqsa, ehromlarni barpo qilayotgan, asosan qullardan iborat 
100 ming kishilik mehnat armiyasini yigirma, o’ttiz yil davomida boshqarib 
turish oson bo’lmagan. 
Miloddan avvalgi birinchi ming yillik boshida Quddusdagi ibodatxona 
qurilishida bugungi kunda neft’ va gaz sanoatida keng rusum bo’lgan vaxta 
usuliga xos mehnatni tashkil etishdan foydalanilgani yaxshi ma’lum. Bu qurilishga 
jalb etilgan 70 ming tosh tashuvchilar va 80 ming tosh teruvchilar mehnati uch 
ming kuzatuvchilar tomonidan nazorat qilib turilgan. Ushbu joyda mehnat 
qilayotganlar 1 oy ishlaganlaridan so’ng ikki oyga uylariga qo’yib 
yuborilar, qurilishga ular o’rniga boshqa ishchilar jalb etilardi. Vavilonda 
miloddan avvalgi besh yuzinchi yillardayoq ish haqining ilgor usuli hamda 
bugungi kodlashtirilishga o’xshash xom- ashyo va metallarning harakatini 
nazorat qilish tizimi qo’llanila boshlagan edi. 
Mehnatni tashkil etishning yuqori samarali usullari qadimgi Rim va 
SHarqda ham mavjud edi. 
O’zbekiston Respublikasi mustaqil taraqqiyot yo’liga o’tib, nafaq 
iqtisodiy, balki madaniy va ma’naviy yuksalish jarayoniga dadil kirib 
bormokda. 
Ayniqsa, buyuk Amir Temurning davlatni boshqarish, bunyodkorlik, 
harbiy va boshqa sohalardagi tashkilotchilik usullari juda katta ahamiyatga 
egadir. 
Amir Temurning daho darajasidagi sarkarda bo’lganini butun dunyo 
tan oladi, Sohibqiron Amir Temur asos solgan markazlashgan buyuk 
saltanatni idora etish tartibi o’z davrida boshqaruv namunasi deb hisoblanadi. 
Buyuk Amir Temur hokimi mutlaq bo’lgan, ijroiya hokimiyatni devonbegi - 
bosh vazir boshliq 7 vazirlikdan iborat arkoni davlat -