1 Мавзу “Персонални бошқариш” фанининг предмети ва вазифалари

funktsiya jihatidan 
kadrlar sohasidagi ishlar 
bilan bog’liqbarcha vazifalar (masalan, kadrlarni tanlash, ulardan 
foydalanish, malakasini oshirish, mehnatga haq to’lash, ishdan bo’shatish 
va hokazolar) tushuniladi. 
Tashkiliy jihatdan 
esa bu tushuncha kadrlar bilan ishlash uchun mas’ul 
bo’lgan barcha shaxs va tashkilotlarni (masalan, rahbar xodimlar, kadrlar 
bo’limlari, ishlab chiqarish kengashlari, kasaba uyushmalari) qamrab oladi. 
 
 
 
 

---

1.5.Персонални бошқариш ва инсон ресурсларини бошқариш 
ўртасидаги ўзаро боғлиқлик. 
Ma’lumki bozor iqtisodiyoti muttasil o’zgarib borish xususiyatiga ega. Shunday 
ekan korxona ham (agar u bozorda raqobatbardosh bo’ladigan darajada samarali 
faoliyat ko’rsatishga intilsa) nafaqat bu tashqi o’zgarishlarga, balki o’zgarishlar 
sur’atiga ham tez moslasha olishga qodir bo’lishi kerak. 
Shu jihatdan an’anaviy korxona va yangi tipdagi korxonani farqlay olish 
darkor. 
1.3-jadval 
An’anaviy va yangi tipdagi korxonalarning taqqoslanma tasnifi 
Omillar 
An’anaviy korxona 
Yangi tipdagi korxona 
Korxona tuzilishi 
Iyerarxiya, byurokratiya 
Tarmoq shaklida 
Boshqaruvning tashkiliy 
tuzilmalari 
Vertikal bo’ysunish tuzilmasi Moslashuvchanlik (organik) 
tuzilmalar, gorizontal 
kompaniyalar, virtual tuzilmalar 
Korxona faoliyatinig 
asosiy tamoyili 
Funksiyali ixtisoslashuv 
Integratsiya, eng avvalo gorizontal 
integratsiya, intelektual hamkorlik 
Raqobat ustuvorligining 
asosiy xususiyati 
Moddiy va moliyaviy 
aktivlar (kapital) 
Intellektual aktivlar (bilim) 
Korxona personali 
Funksionerlar Qiymat omili 
Bo’ysunish 
Salohiyatli resurslar (qobilyatni 
aniqlash markazlari) – 
muvaffaqiyat aosi va manbai. 
Xodimlar salohiyati 
Personal umidlari 
Hayotiy ehtiyojlarni 
qondirish 
Personalni sifat jihatidan o’sishi 
Asosiy shaxslar 
Mutaxassislar, 
professionallar
Guruhlar, komandalar, eng avvalo 
virtual komandalar 
Yetakchilik 
Avtokratiya (hokimyatning 
bir shaxs qo’lida 
markazlashtirilishi) 
Maqsadli yo’naltirish Relevat 
axborot 
Yetakchilik uslubi 
Avtokritar (rahbariyatga 
so’zsiz bo’ysunish). Firma 
uslubi variantlari 
Demokratik (xodimlarga o’z 
salohiyatlarini namoyon etishga 
qaratilgan va bunga yordam 
ko’rsatiladigan rahbariyat atrofida 
maslakdoshlarni jipslashtirishga 
intiladigan). Faqat birdamlik 
uslubi variantlari 
Muammo qo’yilishi 
Kim? 
Qanday qilib? 
Hokimyat manbai 
Mansab 
Bilim 
Faoliyat 
Yakka tartibda 
Guruh manbai 
Xatolar 
Yo’qotish 
Ta’lim manbai 
Tashkiliy tuzilma 
bo’linmasi maqomi 
Yopiq va o’z-o’zini 
ta’minlashga asoslangan 
birliklar 
Hamma uchun ochiq bol’gan 
muayyan resurslar 

---

Bozorlar 
Ichki 
Global 
Manfaat 
Qiymat, foyda 
Vaqt, tezlik 
Korxona faoliyati 
yo’nalishi 
Foyda, ishlab chiqarish 
samaradorligini oshirish 
Aniq iste’molchi ehtiyojini 
qondirish. Missiya 
Atrof muhit bilan 
aloqadorlik 
Atrof-muhit o’zgarishiga 
munosabat bildirish 
Imkoniyat darajasiga murosasiz 
erishish. Belgilab qo’yilgan 
darajaga to’liq mos kelish. Mijoz 
ehtiyojlarini qondirish 
Ustuvorlik 
Natija. Inson natijaga bog’liq. 
Inson vazifa ijrochisi 
Inson. Natija insonga bog’liq. 
Inson boylikning asosiy manbai. 
Personalni tivojlantish 
Personalni boshqarishning zamonaviy yo’nalishlari korxona ichki muhitida 
ro’y berayotgan o’zgarishlar (iqtisodiyotda, texno-logiyalarda, ijtimoiy sohada, 
huquqiy munosabatlarda) bilan bog’liqdir. Ularni quyidagi shaklda (1.6- rasm) 
tasavvur etish mumkin. 
Bozor iqtisodiyoti bilan bog’liq ijtimoiy va huquqiy sohalardagi o’zgarishlar 
boshqaruvning yangi yo’nalishlarini shakllantiradi. Ular quyidagilardan iboratdir: