1-мавзу. Мулк ва баҳолаш ҳақида умумий тушунчалар

Ернинг остки қатлами. Остки қатламнинг тавсифи участкани қурилишга тайёрлашда харажатларга сезиларли таъсир кўрсатади. Агар тошли грунт (бедрок)ни портлатиш зарур бўлса ёки ер барқарор бўлмаса, яхшиланишга кетадиган харажатлар ортади. Ер шароитлари одатда грунт сифатини муҳандислик тадқиқоти асосида аниқланади. Бунда опалубкаларни, девор негизини мустаҳкамлаш ва ички бўшлиқларни тўлдиришга қўшимча харажатлар зарур бўлади. Ер ости туннеллари ер ости саноат ишлаб чиқариш жойларида хавф туғдириши мумкин. Баҳоловчи участканинг таҳлилида ана шундай имкониятларни акс эттириши лозим.
Ландшафт яратиш қиймати. Табиий дарахтлар ва бутазорлар одатда ернинг қисми ҳисобланади. Ландшафтни яратиш қиймати кўпчилик баҳоловчилар томонидан участканинг алоҳида яхшиланиши сифатида қаралади. Майсазорлар, бутазорлар ва огородлар умумман олганда турар жой мулкининг қиёфасини ва жозибадорлигини оширади. Шунинг учун огородлар ва кўчатларнинг аҳволи индивидуал дидга қараб белгиланиши ва керакли даражадаги қаровсиз бирпасда ҳароба ҳолга келиши сабабли харидорлар одатда ана шундай экинларнинг қийматига чегирма қилишга мойил бўладилар, айниқса улар алоҳида қаров талаб этса.
Коммунал хизматлар. Сув. Ҳар бир уйда яхши сифатдаги сув билан таъминланишга эҳтиёж бўлади. Баъзи бир уйлар ҳалигача бевосита дарё ва сойлардан сув билан таъминланади, баъзида эса ёмғир суви томлардан йиғилиб, махсус сиғимларда сақланади. Бу тизимларнинг бирортаси ҳам кониқарли ҳисобланмайди, чунки улар яхши сифатдаги ва керакли ҳажмдаги сувнинг доимий етказиб берилишини таъминлай олмайди. Сув давлат компанияси томонидан етказилса, баҳоловчи шунчаки унинг участкада борлигини ва сув қувурларида тегишли босим мавжудлигини текшириши лозим бўлади. Қудуқлар, шу жумладан артезиан қудуқлари, шундай жиҳозланган бўлиши керакки, улар натижада дақиқасига беш галлон сувнинг келишини таъминлаши лозим. Сув маҳаллий соғлиқни сақлаш органлари томонидан белгиланадиган бактериологик ва кимёвий стандартлар талабига жавоб бериши лозим.
Ижтимоий сув қувурига эга бўлмаган вакант ерни баҳолашда баҳоловчи туташган участкаларни текшириши ва ушбу ҳудуднинг сув билан таъминланиши имкониятини аниқлаши лозим.