1-мавзу. Мулк ва баҳолаш ҳақида умумий тушунчалар

Статистик таҳлил. Бу усул кўчмас мулк хусусиятлари ва уларнинг сотилиш нархлари ҳақидаги маълумотлар массивини қайта ишлаш учун статистика ва регрессион таҳлилнинг математик аппаратидан фойдаланади. Қийинчиликлар эса нархга ва уларнинг салмоқ ифодаларини ажратишга катта таъсир қилувчи омиллар сонини аниқлашдан иборат.
График таҳлил. График кўринишда ифодаланган статик таҳлил натижалари бозор қиёсий таркибий қисмларида тақсимланишини кўрсатиши мумкин. Қиёслаш таркибий қисмлари учун махсус формулалар ёрдамида тузилган эгри тақсимланишлар тузатишлар катталикларини аниқлаш имконини яратади.
Чиқимлар таҳлили. Бу усулда тузатишлар асосида бинонинг амортизацияланган қиймати ётади. Бироқ шуни айтиб ўтиш керакки, бундай тузатишларни бозор маълумотлари ёрдамида пухта текшириш лозим.
Иккиламчи маълумотлар таҳлили. Мазкур усул баҳолаш объекти ёки қиёслаш объектига бевосита алоқадор бўлмаган маълумотларга таянган ҳолда тузатишлар катталикларини аниқлайди. Бундай маълумотлар одатда ҳукумат хизматлари, ихтисослашган тадқиқот фирмалари ва бошқаларнинг ҳисоботлари ва эълонларида жойлашган бўлади.
Ижара фарқлари капитализацияси таққосланаётган объект ижарадан зарар кўрган ҳолатда тузатиш киритиш учун қўлланилиши мумкин. Улар таққосланаётган объектда аниқ камчилик мавжудлигини, мисол учун, кам қаватли офис биносида лифтнинг мавжуд эмаслиги ёки чакана савдо билан шуғулланувчи дўкон олдида автомобиллар тўхташ жойининг ноқулай жойлаштирилганлиги кабиларни кўрсатиши мумкин.
Таҳлилнинг сифат усуллари
Нисбий қиёсий таҳлил. Мазкур ёндошиш сифат услубиятларига тааллуқлидир. Бозор маълумотларини ўрганиш асосида қиёсланувчи таркибий қисмларнинг кўчмас мулк қийматига таъсири баҳолаш объектига нисбатан ортиб кетгани, тенглиги ёки кичиклигини аниқлаш учун қиёсий сотувлар таҳлил этилади. Тузатишлар фоизларда ёки пул суммаларида ифодаланмаслигини истисно қилганда, бу усул маълумотларнинг жуфт тўплами таҳлилини эслатади.
Эксперт баҳолар усули. Бу усул нисбий қиёсий таҳлилнинг вариантидир. Қиёсий сотувлар баҳолаш объектига мувофиқликнинг бир маромда ўзгариши тартибида тақсимланади, сўнгра баҳоланувчи объектнинг қиёсий сотувлар қаторидаги ўрни аниқланади.