1-мавзу. Мулк ва баҳолаш ҳақида умумий тушунчалар

аниқланади.
 
Ҳаражатли усулга кўра кўчмас мулкнинг 
бозор қиймати, эркин ер майдонининг 
қиймат суммаси ва яроқсизликни ҳисобга 
олган ҳолда уни яхшилаш учун олиб 
борилган қурилиш ишларининг қиймати 
сифатида аниқланади.
 
Метод единичных 
 расценок
 
Базис-
индекс 
Ресурс 
усуллар 
усуллар 
усуллар 
6.6-расм. Кўчмас мулкни баҳолаш ёндашувлари 

---

Мазкур ёндашув баҳоловчидан баҳоланаётган объект ва бозордан танлаб олинган 
аналог объектларнинг нархни шакллантирувчи тавсифларини солиштиришни талаб 
қилади. Баҳолаш амалиётида шартли равишда таҳлил этилиши керак бўлган 
қиёслашнинг асосий таркибий қисмлари қуйидагилардан иборат: кўчмас мулкга эгалик 
ҳуқуқлари, молиялаштириш шартлари, сотув шартлари, сотиш санаси, жойлашиш 
ўрни., жисмоний хусусиятлар, иқтисодий хусусиятлар, фойдаланиш., кўчмас мулкга 
боғлиқ бўлмаган қийматнинг компонентлари. 
Фарқланишлар аниқланганда солиштирилувчи объектларнинг сотув нархларига пул 
ҳамда фоиз кўринишидаги тузатишлар киритилади. Натижада баҳоловчи, баҳоланаётган 
объектнинг нархни шакллантирувчи тавсифларига келтирилган, аналогнинг тузатилган 
қийматини аниқлайди. 
Даромадли ёндашув
ақлли харидор баҳоланаётган кўчмас мулк объекти, инвестиция 
таваккалчилигига тузатишлар киритилган ҳолда, келажакда келтирадиган соф даромади 
шаклидаги суммадан кўпроқ сумма тўламаслиги нуқтаи назаридан келиб чиқади. Бунда 
объект қиймати унинг келажакда даромад келтириш қобилияти билан аниқланади. 
Реверсия қийматини ҳисобга олган ҳолда, кўчмас мулк келтирадиган пул оқимлари 
жорий қийматга ҳисоблаб келтирилиши мумкин. 
Келажакдаги барча даромадларнинг жорий қиймати ҳисобини тўғридан-тўғри 
капиталлаштириш ёки пул оқимларини дисконтлаш усуллари билан амалга ошириш 
мумкин. Тўғридан-тўғри капиталлаштириш усули доимий даромадлар келтирадиган 
объектларга нисбатан қўлланилади. Пул оқимларини дисконтлаш усули даромадлар ва 
ҳаражатлар оқими доимий бўлмаган объектларга нисбатан қўлланилади.