1-мавзу. Мулк ва баҳолаш ҳақида умумий тушунчалар


Кўчмас мулк бозорининг моҳияти



Download 4,5 Mb.
Pdf ko'rish
bet34/228
Sana05.05.2023
Hajmi4,5 Mb.
#935580
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   228
Bog'liq
КМБ

 
Кўчмас мулк бозорининг моҳияти. 
Кўчмас мулк бозори ривожланиши, вужудга 
келган терминологияда ўз аксини топиб, иқтисодий алоқалар муҳитида фаннинг 
иқтисодий асосларини шакллантиради. 


«Кўчмас мулк бозори – бу сотувчи ва харидорлар ўртасида кўчмас мулкнинг 
конкрет нархни аниқлаш учун бирлашадиган ва натижада кўчмас мулк 
айрибошланиши юзага келиши мумкин бўлган ташкилий тадбирлар тизими».

Кўчмас мулк бозори – бу барча кўчмас мулк сотувчилари ва харидорларининг айни 
вақтда мавжуд бўлган барча талаб ва таклифлари орасидаги ўзаро боғлиқлик юзага 
келадиган ва кўчмас мулк билан боғлиқ барча жорий операциялар йиғиндиси амалга 
ошириладиган иқтисодий-ҳуқуқий ҳудуд».
5
«Бозор – бу харидорлар ёки талабни тақдим этувчилар ва сотувчилар ёки товар ва 
хизматни етказиб берувчилар орасидаги мулоқотни амалга оширадиган институт. 
Сотувчи ва харидорларнинг истаклари ва қарорлари натижаси товар, хизмат ёки 
ресурслар нархи тизимини ҳосил қилади».
6
«Кўчмас мулк бозори ўзида кўчмас мулк объектларига капитал киритиш соҳаси ва 
кўчмас мулк билан боғлиқ операцияларда юзага келадиган иқтисодий муносабатлар 
тизимини акс эттиради. Бу муносабатлар инвесторлар ўртасида кўчмас мулкни олди-
сотди жараёнида, ипотека, кўчмас мулк объектларини ижарага бериш жараёнларида 
юзага келади».
7
Юқорида келтирилган барча тавсифлар кўчмас мулк объектларини муомаласи 
молиявий капитални жалб қилиш, турли ресурслар ва меҳнатдан фойдаланиш билан 
боғлиқ бўлган товар категориясига киритишни назарда тутади, ва кўчмас мулк 
объектларини қайта тақсимлашга йўналтиради, яъни, аввал яратилган кўчмас мулк 
объектларига айланиш ҳуқуқини таъминлайди. 
Кўчмас мулк объектининг товар сифатида уч хил моҳиятидан (моддий, ҳуқуқий, 
иқтисодий) келиб чиқиб, ушбу таърифларнинг ҳаммасини янги кўчмас мулк 
объектларининг барпо этилиши ва мавжуд объектлардан фойдаланиш билан белгилаб 
берилган муносабатлар мажмуаси билан тўлдириш лозим. «Кўчмас мулк бозори 
воситасида мулкка эгалик ҳуқуқлари ва у билан боғлиқ бўлган манфаатлар 
ўтказиладиган, нархлар белгиланадиган ва ердан фойдаланининг турли рақобат 
қилувчи вариантлари орасида майдон тақсимланадиган механизмларнинг маълум 
тўпламидан иборат»
8
Шундай қилиб, 
кўчмас мулк бозори фаолиятининг асосий 
жараёнлари – бу кўчмас мулкка бўлган ҳуқуқларнинг ривожланиши (яратилиши), 
бошқаруви (фойдаланиш) ва айрбошланишидир.
Кўчмас мулк бозорини таърифлаб, «кўчмас мулк бозори» деган мавҳум сўз 
бирикмаси ҳам минтақавий, ҳам маҳаллий тез ривожланадиган ва бир

бирига 
ўхшамаган кўпгина бозорларга бўлинишини қайд этиш лозим. 
«Кўчмас мулк бозори маҳаллий бўлади, чунки унинг объектлари кўчмас, бетакрор 
бўлиб, уларниг қиймати кўпроқ даражада ташқи атроф муҳитга (давлатда ва минтақада 
сиёсий, иқтисодий, ижтимоий, экологик вазиятга) боғлиқ бўлади» ва сегментларга 
4
Тарасевич Е. И. Анализ инвестиций в недвижимость. – СПб.: МКС, 2000. 160 с. 
5
Волков Д. Л. Экономика и финансы недвижимости. – СПб.: Изд-во Санкт-
Петербургского университета, 1999. 32 с. 
6
Волочков Н. Г. Справочник по недвижимости, – М.: ИНФРА-М, 1996. 16 с. 
7
Балабанов И. Т. Операции с недвижимостью в России. – М.: Финансы и статистика
1996. 10 с. 
8
Дж. Фридман, Н Ордуэй Анализ и оценка приносящей доход недвижимости. М.1195 


бўлинган, чунки турли фойдаланувчилар турли эҳтиёжлари, турли тўлов лаёқати ва 
талабларига эга бўлади.
9
Ҳар бир муайян кўчмас мулк бозори (ер участкалари бозори, турар жой кўчмас мулк 
бозори, тижорат кўчмас мулк бозори) мустақил ривожланади, чунки у ўзининг 
қонунчилик ва меъёрий базасига таянади, ва турли типологик мезонлар заминида яна 
алоҳида ажратилиши мумкин. 
Кўчмас мулк бозорининг мавжуд таснифлари 4.1-расмда келтирилган. 
9
Смирнова
 И. В
. Экономика недвижимости: Учеб. пособие. – СПб.: СПбГИЭУ, 2003. 21 с. 



Download 4,5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   228




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish