1-мавзу. Мулк ва баҳолаш ҳақида умумий тушунчалар

кумулятив тузиш усули
билан таваккалсиз ставка ва 
таваккалчилик учун мукофотларни қўшиш орқали аниқланади. Бунда таваккалчилик 
учун мукофотларга қуйидагилар киради:
-
мазкур қўйилмага хос бўлган ноликвидлик (активнинг пул маблағларига 
айланиш) таваккалчилиги учун мукофот; 
-
мазкур турдаги қўйилмалар учун талаб этиладиган бошқарув иши ҳажми 
билан белгиланган инвестицион менежмент таваккалчилиги учун мукофот; 
-
баҳолаш объектига хос бўлган қўшимча (сурункали) таваккалчилик учун 
мукофот.

---

Таваккалсиз ставка сифатида давлат қимматли қоғозлари бўйича фоиз ставкаси 
ёки банкларнинг фоиз ставкалари олинади.
Таваккалчилик учун мукофотларни белгилаш экспертиза йўли билан амалга 
оширилади. Қийматларни ва бунда қабул қилинган фаразларни асослантириш 
баҳоловчи томонидан баҳолаш тўғрисидаги ҳисоботда келтирилиши лозим.
Дисконтлаш ставкасини 
муқобил инвестицияларни таққослаш усули
билан 
ҳисоблаш, қоида тариқасида, кўчмас мулкнинг инвестиция қийматини аниқлаш 
вақтида амалга оширилади, бунда дисконтлаш ставкаси сифатида: 
-
инвестор томонидан талаб қилинаётган даромаддорлик даражаси; 
-
муқобил лойиҳаларнинг ва инвестор ихтиёрида мавжуд бўлган молиявий 
воситаларнинг кутилаётган даромаддорлик даражаси олинади.
Дисконтлаш ставкасини 
ўхшаш объектларнинг сотилиши ҳақидаги бозор 
маълумотларидан ажратиш усули 
билан ҳисоблаш учун баҳоловчи: 

аналогларни танлайди; 

ҳар бир аналог учун прогноз давридаги пул оқимларини ва прогноз давридан 
кейинги қийматни ҳисоблайди; 

маълум сотув нархини ва ҳисобланган кўрсаткичларни пул оқимларини 
дисконтлаш формуласига солиб, олдинма-кетин яқинлашиш йўли билан ҳар бир 
аналог бўйича дисконтлаш ставкасини аниқлайди; 

баҳолаш объекти учун дисконтлаш ставкасини барча аналоглар бўйича ўртача 
ўлчанган қиймат сифатида аниқлайди.