1-мавзу. Миф ва бадиий ижод. Қадимги халқлар мифлари. Миф ва жаҳон адабиёти. Мифологик мактаб: тарихи, вакиллари. Ака–ука Гриммларнинг “Немис мифологияси” асари

Имхотеп. Папирусга ёзув битган улуғ котиблардан бири (м.олдинги XXVIII а.). Имхотеп, биринчи пирамидани яратувчиси ҳисобланди (фараон Жосернинг зинапояли пирамидаси). У мисрликлар томонидан илоҳийлаштирилган архитектор, астроном, врач, эҳтимол, жаҳон адабиётининг илк ёзувчиси ҳамдир. (У қолдирган матнни аниқлаб исбот қилиш қийин бўлса ҳам). Осирис ҳақида афсона. Бу мисрликларнинг бош афсонаси бўлиб, унда ўлган ва қайта тирилган илоҳ ҳақида сўз боради. Осирис Мисрнинг подшоҳи. У одамларга кўп фойдали, эзгу ишларни ўргатади: экиш, нон пишириш, мусаллас тайёрлаш, асал олиш, даволаш, ибодатгоҳлар қуриш, дин, мис ва олтин олиш, одамхўрликдан тийиниш... Аммо Осириснинг ғалабаси шаънига берилаётган зиёфатда акаси Сет (чўл ва ёт мамлакатлар рамзи) бир саркафаг олиб келиб, кимга сиғса ўшанга совға қилишини айтади. Саркафаш Осирисга тўғгҳри келади. Чунки ундан яширинча андоза олинган бўлади. Осирис уни кийиши билан Сет саркафагни ёпиб, Нил дарёсига ташлайди. Осирис ўлади. Сет унинг танасини 14 га бўлиб, бутун Миср бўйлаб сочиб юборади. Шунда Осириснинг синглиси ва хотини парчаларни тўплаб, улардан илоҳ Горни яратишади. Гор улғайиб, отасини ким ўлдирганини билади ва Сетга қарши курашиб, уни енгади. Аммо кўзидан айрилади. Кўзини қайта қозониб(Қуёш рамзи), уни Осирисга беради. Осирис уни ютиб, тирилади (табиатнинг қайта жонланиши). Осирис ҳақидаги афсона туфайли ҳар йили баҳорнинг келиши қутланадиган бўлади. М.олдинги 1970 йилга тегишли папирус битигида жаҳон адабиётида биринчи марта драматик асар эпизодига дуч келамиз. Бу эпизодда қаҳрамонларнинг репликалари ремарклар ёрдамида берилади. Персонаж монологи ҳам мавжуд. Осирис ва Сетнинг қуролсиз жанги ёритилади.
Қадимги Миср адабиётида саёҳат, масал каби жанрларнинг илк куртакларини кўриш мумкин. Яна Инжил ва Платоннинг асарларида (диалог) Миср адабиёти таъсири яққол сезилади. Миср адабиёти матнларидан бирида учрайдиган “Яхлит бир нарса мўъжизасини юзага чиқариш учун пастда жойлашган тепадагига уйғун, пастдаги эса тепадагига мувофиқ” деган қараш аналогиянинг улуғ қонун ҳисобланиб, европаликлар дунёқарашини янги замонларга қадар белгилаб келди.