1-mavzu Mavzu: Tilshunoslik fanining maqsad va vazifalari Test 1

159 . “tafakkur jarayonida tovushlar orkali ifodalangan fikr”

A) 1,2,3
B) 1,4

S) 5,3
D)2,5


160. So‘zlarni to‘g‘ri joylashtiring?
A.SHleyxer 1850 yili yozgan “___________________________________” asari deb, 1860 «__________________________» asarida esa nima deb nomlanadi.
A) “Evropa tillarnining sistematik tadqiqi” / «Nemis tili».
B) “Fikr va til”/“Tillarning paydo bo‘lishi”.
S)” Insonning tabiiy tarixi uchun turlarning ahamiyati”/ “Grammatika, mantiq, ularning prinsplari va o‘zaro munosabatlari”.
D) “Evropa tillarnining sistematik tadqiqi»/ “Rus tili grammatikasidan lavhalardan”


161. A.SHleyxerning “Darvin tomonidan hayvon va o‘simlik turlari uchun belgilangan konunlarni tillar organizmiga, umumiy tarzda bo‘lsa ham, ko‘llash mumkinligini tahkidlaydi. Olimning ko‘rsatishicha, bir jins turi tilshunoslikda til, turchalar dialektlarga, individ ko‘rinishlari esa mahalliy shevalarga to‘g‘ri keladi” fikri qaysi kitobidan olingan?
A) “Evropa tillarnining sistematik tadqiqi» (1850)
B) «Insonning tabiiy tarixi uchun turlarning ahamiyati»-(1865
S) «Til xaqidagi fanga Darvin nazariyasining tatbiki» »(1863)
D) «Nemis tili» asarida (1860)


162. SHleyxer tillarning morfologik tasnifini tavsiya etdi. Ma’no va munosabatni ifodalashiga ko‘ra u dunyo tillarini uch turga ajratadi undan 2 guruhi qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
A) Fakat ma’no ifodalanadigan tillar. Ularda so‘zlar kristallni eslatuvchi kismlarga bo‘linmaydigan barqaror birlik xususiyatiga ega bo‘ladi.Bunday tillarga bir tarkibli (faqat o‘zaklardan iborat) xitoy va birma tillari kiritiladi.
B) Tovushlar yodamida ma’nodan tashkari munosabat ifodalanadigan tillar. Bunday tillarda so‘z qismlarga bo‘linadi, lekin o‘zaro mustahkam bog‘langan birlikni xosil qilmaydi.Ular agglyutinativ tillardir, masalan, turkiy, fin- ugor kabi tillar kiradi. Bu tillardagi suzlar o‘simlikni eslatishini tahkidlaydi.
S) So‘z ham ma’no ham munosabatini ifodalab tarkibiy qismlari yaxlitligidan iborat bo‘ladi va uning jonli organizmga o‘xshashligini ko‘rsatadi.Bu tillar flektiv tillardir bu xususiyatni til qurilishining oliy darajasi ekanini tahkidlaydi.