Farmatsevtika ta`lim va tadqiqit instituti

FARMATSEVTIKA TA`LIM VA TADQIQIT INSTITUTI

LOTIN TILI VA FARMATSEVTIK TERMINOLOGIYA ASOSLARI

MAVZU:YUNON TILIDAN KIRIB KELGAN OTLARNING TURLANISHI

OTLARNING TURLANISHI

• Turlanish (tilshunoslikda) — otning , aksariyat olmoshlarning hamda harakat nomi va otlashgan sifatdoshlarning kelishik shakllari bilan oʻzgarishi: kitob — kitobning — kitobni — kitobga — kitobda — kitobdan kabi. T. Keng maʼnoda otlardagi soʻz oʻzgarishini bildiradi. Shu maʼnoda otlarning egalik affikslari olib oʻzgarishini qam T. Deyish mumkin. T. Qoidalari esa flektiv va agglyutinativ tillar morfologiyasining asosiy tarkibiy qismi hisoblanadi. T. Tizimi turli tillarda bir xil emas (kelishiklar, turlanish tiplari miqdorining har xilligi va boshqalar) hamda tillarning tarixiy taraqqiyoti jarayonida oʻzgarib turadi.
• Otning T.i maʼno talabi asosida yuz beradi, chunki ot kelishik shaklida qoʻllanib, gapda boshqa soʻzlar bilan grammatik aloqaga kirishadi, maʼlum sintaktik vazifani bajaradi. Mac: Musiqa dunyoni ham, koʻngillarni ham sexrga, totli tuygʻularga toʻldiradi.

Oʻzbek tilida har bir kelishik bir necha maʼnoni ifodalaydi, shunga koʻra, maʼlum bir kelishikdagi soʻz gapda har xil gap boʻlagi vazifasida keladi. Lekin kelishik maʼnolaridan biri asosiy boʻlib, kelishik shu asosiy maʼnoga koʻra nomlanadi. Qaratqich kclishigi (Genetivus Singularisjning birlik sonidagi Qo‘shimchasi yordamida aniqlanadi. Turlanishlarning qaratqich kelishik birlik sondagi qo'shimchalarini eslab qoling.

• Oʻzbek tilida har bir kelishik bir necha maʼnoni ifodalaydi, shunga koʻra, maʼlum bir kelishikdagi soʻz gapda har xil gap boʻlagi vazifasida keladi. Lekin kelishik maʼnolaridan biri asosiy boʻlib, kelishik shu asosiy maʼnoga koʻra nomlanadi. Qaratqich kclishigi (Genetivus Singularisjning birlik sonidagi Qo‘shimchasi yordamida aniqlanadi. Turlanishlarning qaratqich kelishik birlik sondagi qo'shimchalarini eslab qoling.

Lotin tilida otlar beshta kelishik bo‘yicha turlanadi

• Lotin tilida otlar beshta kelishik bo‘yicha turlanadi
• Casus Nominativus – bosh kelishik – kim? Nima?
• Casus Genetivus – qaratqich kelishigi – kimning? Nimaning?
• Casus Dativus – jo ‘nalish kelishigi – kimga? Nimaga?
• Casus Accusativus – tushum kclishigi – kimni? Nimani?
• Casus Ablativus – chiqish kclishigi – kimdan? Nimadan?

Qaratqich kclishigi (Genetivus Singularisjning birlik sonidagi Qo‘shimchasi yordamida aniqlanadi. Turlanishlarning qaratqich kelishik birlik sondagi qo'shimchalarini eslab qoling.

Qaratqich kclishigi (Genetivus Singularisjning birlik sonidagi Qo‘shimchasi yordamida aniqlanadi. Turlanishlarning qaratqich kelishik birlik sondagi qo'shimchalarini eslab qoling.

• Bular quyidagilar:
• Turlanish Gen. Sing.
• Qo'shimchalari:
• I-( ae)
• II-( i)
• III-(is)
• IV-(us)
• V-( ei)

Otlar turlanishlar bo‘yicha quyidagicha taqsimlanadi
1 turlanish Jenskiy rod
11 turlanish
Mujskoy rod Sredniy rod
111 turlanish jeniskiy rod Jenskiy rod Sredniy rod
turlanish Mujskoy rod Sredniy rod

E`TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT