1-мавзу: маркетингнинг моҳияти, мақсади ва вазифалари режа

Товар бозорларини ҳар томонлама тартиблаштириш бўйича халқаро ташкилотлар. Улар фаолиятининг асосий мақсадлари қуйидагилар:

• 
  халқаро савдо, шунингдек, конкрет товарнинг ишлаб чиқарилиши ва истеъмоли билан боғлиқ муаммоларнинг қўйилиши ва таҳлил;
  
• 
  мазкур товар бозорининг жаҳон конъюнктурасини ўрганиш, бозордаги аҳвол ҳақида унинг қатнашчиларини мунтазам хабардор килиб туриш;
  
• 
  статистика маълумотларини тўплаш, чоп етиш ва бозорнинг иқтисодий таҳлилини тайёрлаш;
  
• 
  мазкур товар билан савдо қилиш муаммолари бўйича кўп томонлама маслаҳатлар берилишини ташкил қилиш;
  
• 
  хом ашёни ишлаб чиқарувчи мамлакатларда ишлаб чиқаришни кенгайтириш ва експорт имкониятларини мустаҳкамлаш бўиича чора-тадбирларни ишлаб чиқиш, уларга мос келадиган инфраструктурани ривожлантириш, хом ашёни қайта ишлаш, маркетинги ва тақсимланишида ишлаб чиқарувчи мамлакатларнинг қатнашишининг кенгайишига кўмаклашиш, атроф-муҳитни муҳофазалашни яхшилаш, аниқ хом ашё товарининг иқтисодиётини ривожлантариш лойиҳаларининг таҳлили ва хом ашёни ишлаб чиқарувчи мамлакатлар ҳукумати томонидан тавсияларни ишлаб чиқиш.
  

Пахта бўйича Халқаро маслаҳат берувчи қўмита (PXMq, International Cotton Advisory Committee, IСAС) - бу пахтани ишлаб чиқариш, халқаро савдо ва истеъмол соҳасида ҳамкорликда манфаатдор бўлган мамлакатларни бирлаштирувчи ҳукуматлараро ташкилот. PXMq 1939 йилда АҚШ ташаббуси билан пахта бўйича халқаро конференцияда ташкил етилган еди.
PXMqнинг асосий функциялари қуйидагилар:

• 
  жаҳон пахта бозори ҳолатини назорат қилиш ва унинг ривожланишига таъсир етувчи омилларни ўрганиш;
  
• 
  пахтанинг жаҳон бўйича ишлаб чиқарилиши, халқаро савдоси, истеъмоли, захиралари ва нархлари ҳақида статистик ва бошқа ахборотни тўплаш ва тарқатиш, шунингдек, бошқа текстил тўқималар ва матолар бўиича ахборотлар, чунки улар пахта бозорининг ривожланишига таъсир кўрсатади;
  
• 
  жаҳон пахта бозорида халқаро ҳамкорликни ривожлантиришга йўналтирилган аниқ тадбирларни ўтказиш бўйича PXMqга аъзо бўлган мамлакатларга тавсиялар бериш;
  
• 
  доимий қўмита ва унинг ҳар йиллик сессияларида пахтанинг нархлари масалалари бўйича муҳокамаларни ташкил етиш ва ўтказиш.
  

Ғарбий маркетинг амалиётидан маълумки, баъзи ҳолларда фирмалар «саноат шпионажи» усулларига мурожаат қиладилар. Бунда тижорат қимматликка эга бўлган ахборотни унинг эгалари - фирмалар, жамоат ташкилотлари, давлат муассасаларига билдирмасдан, яширин ва улар хоҳишига зид ҳолда оладилар. Кўпинча манфаатдор фирмаларнинг диққат-эътибори технологиялар: расмлар, формулалар, нусхалар, дастурлар, ғояларга қаратилади; камдан-кам ҳолда - молиявий ҳужжатлар: счётлар, смета, шартномалар, режаларга эътибор берилади.