1-мавзу: маркетингнинг моҳияти, мақсади ва вазифалари режа

Маркетинг разведкаси - бу, биринчи навбатда, маркетинг режаларини ишлаб чиқиш ва уларни тўғрилаш учун зарур бўлган маркетинг ташқи муҳитининг ўзгариши тўғрисидаги жорий ахборотни тўплаш бўйича тизимли фаолиятдир. Ички ахборот олинган натижаларга қаратилса, маркетинг разведкаси ташқи муҳитда рўй бэриши мумкин бўлган ҳодисаларни ўрганишга мўлжалланади. Маркетинг разведкаси маълумотларини компания хизматчилари (маъмурият, муҳандислар, харидлар бўйича агентлар, сотувчилар), шунингдек, таъминотчилар, воситачилар ва харидорлар етказиб беришлари мумкин. Разведка маълумотларини махсус тадқиқотчи фирмалардан ҳам олиш мумкин.
Ички ахборот асосан корхонанинг ички аҳволи ва имкониятларини очиб беради. Унга, даставвал, корхонанинг ишлаб чиқариш, молия, сотиш, меҳнат ва бошқа ресурслари киради. Қабул қилинган қарорларнинг самарадорлиги чекланган ресурсларни товар ассортименти ва маркетинг дастурларига оптимал жойлаштириш шарти билан амалга оширилади. Бу ердан асосий вазифа келиб чиқади: фойданинг ўсиши учун маҳсулот таннархини даврий равишда камайтириб бориш зарур, бошқача қилиб айтганда харажатлар ҳажми ва таркибининг шаклланиши устидан қатъий назорат сиёсатини олиб бориш зарур. Шу билан боғлиқ ҳолда маркетолог ўз ишида маркетинг қарорларида қуйидаги кўрсаткичларни ҳисоблаш ва фойдаланишни билиши керак:

• 
  маҳсулотнинг меъёрий ва ҳақиқий таннархи;
  
• 
  тўғри ва эгри харажатлар;
  
• 
  чегараланган фойда;
  
• 
  фойдалилик нуқтаси;
  
• 
  нарх чегирмалари.
  

Ташқи шароитларнинг ривожланишини тавсифлайдиган материаллар, аввало, шу билан қимматлики, улар бозор ҳолати, унинг инфраструктураси, харидорлар ва воситачиларнинг хатти-ҳаракатлари, таъминотчилар, рақобатчилар, шунингдек, давлат томонидан тартиблаштириш чора-тадбирлари ва ҳоказолар ҳақидаги ахборотларни беради. Бу ерда қуйидаги ҳарактердаги йўналишлар кузатилади:

• 
  ташқи муҳит мониторинги (конъюнктура, жараёнлар ва тенденцияларни ўрганиш);
  
• 
  муҳитдан нусха олиш (мавжуд ахборотларни олиш);
  
• 
  муҳитни прогнозлаш (ривожланиш истиқболларини баҳолаш).