1-Mavzu: Kirish. Mehnatni muhofaza qilish fanining asosiy mazmuni, maqsadi va vazifalari

Qon ketishi (oqishi) ni vaqtincha to‘xtatish usullari.

Qon qay xilda ketayotgani (arteriya, vena yoki kapillarlardan) ga qarab birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish vaqtida qanday vositalar ishga solinishiga ko‘ra, qon ketishi(oqishi) vaqtincha, yoxud uzil- kesil to‘xtatiladi.

Arteriyadan tashqariga otilib chiqayotgan qonni vaqtincha to‘xtatish uchun rezina jgut yoki burama solish, qo‘l yoki oyoqni imkoni boricha qattiqroq bukilgan holatda bog‘lash, arteriyaning shikastlangan joyidan biroz yuqori qismini barmoqlar bilan bosish maqsadga muvofiqdir.

Uyqu arteriyasi jarohatning quyi qismidan shu atrofdagi unga yaqinroq, qattiq jism, ya’ni suyakka barmoq bilan asta bosiladi. Umuman arteriyalarni barmoq bilan uning yonidagi yoki ustidagi biror suyakka bosib turish qon oqishini vaqtincha to‘xtatishning eng qulay, oson va tezkor usullaridan biri hisoblanadi. Boshdagi jarohatdan qon ketayotganida chakka arteriyasi (1) bosh barmoq bilan quloq suprasining old tomonidagi chakka suyagiga bosiladi. Yuzdagi jarohatlardan qon ketayotganida pastki jag‘ arteriyasi (2) jag‘ burchagiga bosiladi. Umumiy uyqu arteriyasi (3) bo‘y inning oldingi yuzasida hiqildoqning yon tomonidan umurtqa pog‘onasi suyaklariga bosiladi. Avval bu bog‘lam tagidan shikastlangan arteriya ustiga pishiq qilib o‘ralgan bint, salfetka yoxud paxta qo‘yiladi.

Yelka bo‘g‘imi, yelkaning yuqoridagi uchdan bir qismi yoki qo‘ltiqosti chuqurchasidagi jarohatdan shikastlangan. O‘mrov osti arteriyasi (4) o‘mrov ustidagi chuqurchada 1-qovurg‘aga bosiladi.

Yelkaning o‘rtadagi yoki pastdagi uchdan bir qismi j arohatlanganda yelka arteriyasi (5) yelka suyagining boshchasiga bosiladi, buning uchun yelka bo‘gimining ustki yuzasiga bosh barmoqni asta qo‘yib, qolgan barmoqlar bilan arteriya bosiladi.

Yirik arteriya tomirlaridan qon oqishini vaqtincha to‘xtatish uchun barmoq bilan bosiladigan nuqtalar.