1-mavzu: Kadrlar tayyorlash milliy dasturi. Uning maqadi, tarkibiy qismlari, uzluksiz ta`limning moxiyati. Rivojlangan davlatlarning kasb ta`limi tizimi


mavzu kasbga oid namunasi bilan ishlash



Download 0,57 Mb.
bet17/19
Sana13.05.2022
Hajmi0,57 Mb.
#602568
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   19
Bog'liq
Qodirov Qodirbek 201

18 mavzu kasbga oid namunasi bilan ishlash
Nutq madaniyati madaniyatli, ma’lumotli, ziyoli insonning muhim fazilati hisoblanadi. Bunday inson tafakkur qila bilishi va o‘z tafakkurini to‘g‘ri, aniq, chiroyli ifodalay bilishi kerak. Buning uchun esa fikr aniq, izchil, asosli bo‘lib, tilning grammatik, so‘z va orfografik me’yorlariga rioya etilishi muhimdir.
Ma’lumki, har bir kishi mustaqil ishlab chiqarish faoliyatini boshlar ekan, turli-tuman hujjatlar yozishga to‘g‘ri keladi. Ish hujjatlarini yoza bilish – olingan bilimlarni amaliy hayotga bevosita qo‘llash demakdir. Ish hujjatlarisiz birorta muassasa va tashkilot faoliyat ko‘rsata olmaydi. Ish qog‘ozlari kishilarning uzoq ish va mehnat munosabatlari jarayonida tarkib topgan muayyan shakl va izchillikda tuzilgan yoki yozilgan hujjatlardir.
Hujjatlar xizmat va shaxsiy hujjatlarga bo‘linadi.
Xizmat hujjatlari muassasa, tashkilot, korxona yoki ularning vakolatiga ega bo‘lgan mansabdor shaxslari nomidan bo‘ladi. Bayonnoma, tavsifnoma, dalolatnoma shular jumlasidandir.

Alohida fuqarolar nomidan yozilgan hujjatlar – tarjimayi hol, ariza, ishonchnoma va shu kabi shaxsiy hujjatlardir.


Hujjatlar tarixiy manba, dalillash yoki guvohlik vositasi bo‘lib xizmat qiladi.
Ma’lumki, hujjatlar xilma-xil va miqdoran juda ko‘p. Hujjatlarning maqsadi, yo‘nalishi, hajmi, shakli va boshqa bir qator sifatlari ham turlichadir. Shunday ekan, hujjatlar tiliga qo‘yiladigan umumiy talablar bilan bir qatorda har bir turkum hujjatlar oldiga qo‘yiladigan ko‘pgina lisoniy talablar ham mavjud. Muayyan turdagi hujjat, albatta, o‘ziga xos lisoniy xususiyat va sifatlar bilan belgilanadi. Bu xususiyat va sifatlarni har taraflama va chuqur tasavvur qilmasdan turib, mukammal hujjatchilikni yaratish haqida gap ham bo‘lishi mumkin emas. Shuning uchun bu o‘rinda hujjatlar tasnifi masalasi alohida ahamiyat kasb etadi.
Hujjatshunoslikdagi ana shu an’anaga ko‘ra ish yuritishdagi hujjatlar eng avvalo yaratilish o‘rniga ko‘ra tasnif qilinadi, bu jihatdan ichki va tashqi hujjatlar farqlanadi. Ichki hujjatlar ayni muassasaning o‘zida tuziladigan va shu muassasa ichida foydalaniladigan hujjatlardir, muayyan muassasaga boshqa tashkilot yoki ayrim shaxslardan keladiganlari esa tashqi hujjatlardir.
Hujjatlar mazmuniga ko‘ra ikki xil bo‘ladi:
Biror kishi kadrlarni hujjatli mutaxassislik bilan qo'llab-quvvatlash bo'yicha mutaxassisga olibborilmoqda:
1) o'rtacha kasb ta'limi O'rta darajadagi mutaxassislarni tayyorlash dasturlariga muvofiq;
2) Dasturlar bo'yicha qo'shimcha kasb dasturlari mavjud kasbiy qayta tayyorlash, Malaka oshirish dasturlari.
1.2. Hujjatli qo'llab-quvvatlash xodimlarining mutaxassisi bilishi kerak:
1) Normativ-huquqiy hujjatlar Rossiya Federatsiyasidavlat organlari, kasaba uyushmalari va ishchilarning buxgalteriya hujjatlarini taqdim etish huquqlari va majburiyatlarini tartibga solish;
2) Rossiya Federatsiyasi to'g'risidagi qonun hujjatlari to'g'risidagi qonun hujjatlari;
3) xodimlarning hujjatlarini ro'yxatdan o'tkazish, saqlash va saqlash tartibi;
4) xodimlarning harakati va belgilangan hisobotlarni tuzish uchun buxgalteriya hisobi tartibi;
5) Hujjatlar rulosi asoslari va hujjatli qo'llab-quvvatlash;
6) hujjatlar va ma'lumotlarni tahlil qilish va tizimlashtirishning texnologiyasi, usullari va usullari;
7) xodimlarga tajriba, imtiyozlar, kompensatsiya, pensiya bezaklarini hisoblash tartibi;
8) tashkilot tuzilishi;
9) Kadrlar hujjatlari bo'yicha arxiv qonunchiligi va Rossiya Federatsiyasining normativ-huquqiy hujjatlarining asoslari;
10) Mahalliy nizom kadrlar bo'yicha ma'muriy va tashkiliy hujjatlar berish tartibini tartibga soluvchi tashkilotlar;
11) axloq va biznes aloqa normalari;
12) Informatika, tarkibiy qurilishning asosiy asoslari axborot tizimlari va ular bilan ishlash xususiyatlari;
13) mehnat qonunchiligi va mehnat huquqi normalarini o'z ichiga olgan boshqa hujjatlar;
14) ichki mehnatni tartibga solish qoidalari;
15) mehnatni muhofaza qilish talablari va yong'in xavfsizligi qoidalari;
16) ......... (zarur bilimlarga bo'lgan talablar)
1.3. Hujjatlarni qo'llab-quvvatlash xodimlarining mutaxassisi quyidagilarni amalga oshirishlari kerak:
1) xodimlar bo'yicha tashkiliy va boshqaruv hujjatlari loyihalarini ishlab chiqish;
2) Ro'yxatdan o'tish kadrlar hujjatlari Rossiya Federatsiyasining mehnat qonunchiligi talablariga va tashkilotning mahalliy me'yoriy hujjatlariga muvofiq;
3) hujjatlarni axborot tizimlari va moddiy tashuvchilarga yozish va ro'yxatdan o'tkazish;
4) Rossiya Federatsiyasi va Tashkilotning mahalliy me'yoriy hujjatlarining mehnat, arxiv qonunchiligi talablariga muvofiq hujjatlarni saqlashni tashkil etish;
xodimlarning hujjatlarini tahlil qilish va ma'lumotlarni ma'lumotlar bazalariga va hisobotlariga uzatish;
6) hujjatlardagi xatolar, noaniqliklar, tuzatishlar va ishonchsiz ma'lumotlarni aniqlang, hujjatlarning qonuniyligini belgilaydi;
7) xodimlar to'g'risidagi statistika va hisobotlarni yuritish uchun axborot tizimlari va ma'lumotlar bazalari bilan ishlash;
8) xodimlarning hujjatlarini ishlab chiqish;
9) kadrlar hujjatlarini bajarish va qabul qilingan o'zgarishlarni amalga oshirish uchun belgilangan tartibda tuzatish rejasini tuzish;
10) ish joyida ishchilarning mavjudligini nazorat qilish;
11) davlat organlari, kasaba uyushmalari va ishchilarning boshqa vakillik organlariga taqdim etilgan buxgalteriya hujjatlarini amalga oshirish;
12) Davlat organlari va kadrlar hujjatlari almashish huquqi va majburiyatlarini tartibga soluvchi qoidalar, protseduralar va protseduralarni tahlil qilish;

13) biznes yozishmalarini olib boradi;


14) biznes aloqalari axloqiy normalariga rioya qilish;
15) ......... (boshqa ko'nikmalar va ko'nikmalar)
1.4. Mutaxassis kadrlar ishi Uning faoliyatida quyidagilar mavjud:
1) ......... (ta'sis hujjatining ismi)
2) Havo to'g'risidagi nizomlar (strukturaviy birlik nomi)
3) ushbu rasmiy ko'rsatma;
4) ......... (Mehnat funktsiyalarini tartibga soluvchi mahalliy me'yoriy hujjatlarning nomlari)
1.5. Kadrlar idorasi bo'yicha mutaxassislar to'g'ridan-to'g'ri taqdim etadilar ......... (boshning pozitsiyasining ismi)
1.6. ......... (boshqa umumiy qoidalar)
2. Mehnat funktsiyalari
2.1. Xodimlar bilan ishlash uchun hujjatlarni qo'llab-quvvatlash:
1) tashkiliy va ma'muriy xodimlarning hujjatlarini o'tkazish;
2) xodimlarning buxgalteriya va harakatlanishi to'g'risidagi hujjatlarni amalga oshirish;
3) jarayonlar va hujjatlarni boshqarish va boshqarish, xodimlarning hujjat hujjatlarini davlat idoralariga taqdim etish.
2.2. ......... (boshqa funktsiyalar)
3. Rasmiy vazifalar
3.1. Kadrlar hujjatlari bo'yicha mutaxassis quyidagi vazifalarni bajaradi:
3.1.1. Paragraflarda ko'rsatilgan mehnat funktsiyasining bir qismi sifatida. Ushbu ofitserning 2.1-bandlaridan biri:
Hujjatli filmlarni qo'llab-quvvatlash bo'yicha mutaxassislar bo'yicha mutaxassis quyidagi huquqlarga ega:

4.1. Ular tayyorlash va amalga oshirish bo'yicha uchrashuvlarda qarorlar loyihalari muhokamaida ishtirok etish.


4.2. Vazifalar bo'yicha berilgan topshiriqlarga muvofiq tushuntirish va aniqlik kiritishni talab qilish.
4.3. To'g'ridan-to'g'ri rahbar nomidan so'rov va tashkilotning boshqa xodimlaridan, buyruqni bajarish uchun zarur bo'lgan hujjatlarni olish.
4.4. Ularning vazifalari va majburiyatlari bo'yicha o'z lavozimlari uchun o'z huquqlari va majburiyatlarini belgilaydigan hujjatlar bilan, ularning vazifalari va majburiyatlarini belgilaydigan hujjatlar loyihasi bilan tanishish.
4.5. Mehnat funktsiyalari doirasida ishchilarni tartibga solish uchun ularning to'g'ridan-to'g'ri rahbariga topshirish.
4.6. Bajariladigan vazifalarga tegishli masalalarni muhokama qilishda ishtirok eting.
4.7. ......... (boshqa huquqlar)
5. Mas'uliyat
5.1. Axborot xizmatlarini qo'llab-quvvatlash xodimlari mutaxassislar jalb qilinadi:
Ushbu rasmiy ko'rsatmada nazarda tutilgan tartibda - hozirgi vaqtda belgilangan tartibda ularni noto'g'ri ishlash yoki bajarmaslik uchun mehnat to'g'risidagi qonun hujjatlari Rossiya Federatsiyasi, buxgalteriya hisobi to'g'risidagi qonun hujjatlari;
Ularning faoliyati jarayonida sodir etilgan huquqbuzarliklar va jinoyatlar uchun - amaldagi ma'muriy, jinoiy va fuqarolik filialining qonun hujjatlarida belgilangan tartibda;
Tashkilotga zarar etkazish - Rossiya Federatsiyasining amaldagi mehnat qonunchiligi bilan belgilangan tartibda.
5.2. ......... (javobgarlik haqida boshqa qoidalar)
6. Yakuniy qoidalar
6.1. Ushbu ish tavsifi asosida ishlab chiqilgan Professional standart "" Rossiya Mehnat vazirligining 06.10.2015 yildagi buyrug'i bilan tasdiqlandi, hisobga olgan holda ......... (Tashkilotning mahalliy me'yoriy hujjatlari tafsilotlari)

6.2. Xodimni ushbu rasmiy ko'rsatma bilan tanishtirish Ishga kirish paytida amalga oshiriladi (imzolashdan oldin) mehnat shartnomasi). Xodimning ushbu rasmiy ko'rsatma bilan tasdiqlangan ......... (tanishishning ajralmas qismi bo'lgan tanishishlar ro'yxatida imzolangan (ish ta'riflari bilan tanishish jurnalida); misolda ish beruvchida saqlangan rasmiy ko'rsatma; boshqa yo'l bilan)


6.3. ......... (boshqa yakuniy qoidalar)
Sizning e'tiboringizga, hujjatning ish tavsifi, 2019 yil namunasi sizning e'tiboringizni jalb qilamiz. Rasmiy ko'rsatma hujjat U quyidagi bo'limlarni o'z ichiga olishi kerak: umumiy pozitsiyasi, hujjat hujjatlari, hujjat huquqlari, hujjatlarning javobgarligi, hujjat javobgarlik.
Quyidagi portlar Hujjat jurnalidagi qo'llanmada aks ettirilishi kerak:
19 mavzu Hujjatlar rasmiy vazifalari
1) Rasmiy vazifalar. Rivojlanadi va amalga oshiradi texnologik jarayonlar Tashkiliy va hujjatlar bilan bog'liq hujjatlar va hujjatlar bilan ishlash va kompyuter texnikasi (Buxgalteriya hisobi, bajarishni boshqarish, operatsion saqlash, ma'lumotnoma ishi). Hujjatlarni boshqarish bo'yicha xizmat ko'rsatishni boshqarish faoliyatini rejalashtirish, tashkil etish va takomillashtirishda ishtirok etadi, idoraviy ish faoliyatini kuzatadi. Ergonomik ish sharoitlarini ta'minlash bo'yicha takliflar tayyorlaydi, menejment hujjatlarini
Hujjatlarni boshqarish bo'yicha mutaxassis (tashkiliy va hujjatlashtirish bo'yicha mutaxassis, hujjat menejeri, hujjatlar bo'yicha menejer, hujjatlar bo'yicha menejer, shuningdek, u ham chaqirilgan) - majburlashda ish oqimini tashkil etish bilan shug'ullanadigan oddiy birlik. Uning vakolati, hujjatlar, ularni ro'yxatdan o'tkazish, kiritish elektron bazasi Ma'lumotlar, ularda ko'rsatilgan retseptlarni amalga oshirishni, shuningdek saqlashni boshqarish. Kichik va o'rta biznes subyektlarida ushbu ishchi ko'p jihatdan farq qilishi mumkin.
2016 yil 1 iyuldan Rossiya Federatsiyasi hududida Federal qonunRivojlanish tartibini va san'atni tartibga solish. 195.2.2. 19.2.
Professional Standart - Har xil tadbirlarga tegishli miqdordagi qoidalarni sintadi, sintadi. Ko'pincha u bitta pozitsiyaga tegishli emas, masalan, 447-sonli professor-№ 447-sonli, balki tashrif buyuruvchilarga, balki 1044-sonli bibiograflar, bibliograflar, bibliograflar yoki ma'lumotlarga ega bo'lgan xodimlar, balki 1044-sonli bibiograflar, bibliograflar, bibiograflar yoki xabardor qiladigan xodimlar.
Bugungi kunda, bugungi kunda xodimlarni hujjat oqimida mutaxassisning lavozimiga qidirishda yuqoridagi standartlarni boshqarish quyidagi tavsiyalar, standartlar qoidalari ko'rib chiqilishi kerak:

hujjatni boshqarish bo'yicha mutaxassisni ishlab chiqishda;


ariza beruvchiga ushbu lavozimga murojaat qilib, uni yanada oshirish va baholash;
yuqori darajadagi - kadrlar siyosatini shakllantirishda, ishlashga tarifni hisoblash, ish haqini to'lash mexanizmini ishlab chiqish.
Ushbu ikki mutaxassislik hujjatlariga ruxsat beriladi:
post nomini yaxshilab shakllantirish;
ta'lim, tajriba, ko'nikma va abituriyentlarning malakasiga qo'yiladigan talablar;
o'z mehnat funktsiyalari ro'yxatini tuzish.
Ularning so'zlariga ko'ra, ma'muriy shaxsning tegishli tartibiga ega bo'lgan kishi ma'muriy shaxsning tegishli tartibi bilan tayinlanadi:
oliy, to'liq bo'lmagan yuqori yoki o'rta maxsus ma'lumot,
shunga o'xshash ish tajribasi olti oydan.
Ariza beruvchi bilishi kerak:
Bu hujjatlar, huquqiy va avtomatlashtirilgan buxgalteriya, ro'yxatdan o'tkazish va boshqarish tizimlarini, shuningdek, hujjatlarni boshqarish uchun zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini qo'llashni talab qiladi.
Uning faoliyatida texnik ijrochilar toifasiga mansub hujjatlarni boshqarish bo'yicha mutaxassisi quyidagilarga amal qilishi kerak:
turli darajadagi huquqiy hujjatlar, majburlash bo'yicha ishonchli ishlarni saqlash bo'yicha boshqa ko'rsatmalar;
Qisqichbaqasi nizomi;
ofis ishi va arxiv ishi bo'yicha mahalliy ko'rsatmalar;
ma'muriy buyurtmalar va buyurtmalar;
ish qo'llanmasi tomonidan ishlab chiqilgan (agar uning yo'qligi - qoidalar bo'lsa).
Bo'lim ko'rsatmasi kelgusi xodimi vazifalar bajarilgunga qadar o'zlarini tanishish uchun
Xodimning mehnat, ma'muriy, jinoiy va fuqarolik qonunchiligi doirasidagi xodim quyidagilar uchun javobgardir:

yuqoridagi vazifalarni e'tiborsiz qoldirish yoki noo'rin bajarish;


maxfiy ma'lumotlar va tijorat sirlari xavfsizligi to'g'risida mahalliy qoidalarga e'tibor bermaslik;
pvt, sil, siljish va yong'in, ish intizomi.
Ushbu xodim quyidagi huquqlarga ega:

ma'muriy apparatlarning talablari ular bilan yanada tanishish uchun tasdiqlangan echimlar;


ma'muriyatga ularning ishini yaxshilash takliflarini taklif qilish va uni amalga oshirishda yordam berish;
o'z funktsional ma'lumotlarni bajarish uchun zarur bo'lgan boshqa oddiy bo'limlardan olish.
I. Umumiy holat

Hujjatlar mutaxassislar toifasiga kiradi.

2. Poytaxtga:

Hujjat dumbasi ish tajribasisiz yuqori kasbiy ma'lumotga ega bo'lgan shaxs tayinlanadi;



20mavzu mavzuga oid tadqiqot va jarayonlari.
Ilmiy tadqiqot - yangi bilimlarni ishlab chiqish jarayoni, bilish faoliyati turlaridan biri. Unga obʼyektivlik, ishonchlilik, aniklik xos. Ilmiy tadqiqot hamma shartlarga amal qilib takrorlanganda hamisha birdek natija beri-shi, bahs etilayotgan masalani isbotlashi lozim. Ilmiy tadqiqot bir-biri bilan boglangan ikki kiyem — tajriba va na-zariyadan iborat. Ilmiy tadqiqotning asosiy komponentlari: mavzuni belgilash, mavjud axborotni, tadqiqot sohasidagi shartsharoit va metodlarni, ilmiy farazlarni oldindan taxlil etish, tajriba oʻtkazish, olingan natijalarni taxlil etish va umumlashtirish, kelib chiqqan farazlarni olingan dalillar asosida tekshirish, yangi fakt va qonunlarni ifodalab berish, ilmiy bashorat yuritish. Ilmiy tadqiqotlarni fundamen-tal va amaliy, miqdoriy va sifatiy, noyob va kompleks tadqiqotlarga aj-ratish keng tarqalgan. Ilmiy tadqiqotlarning metod va tajribalari fanning oʻzidagina emas, balki koʻpgina iqtisodiy va ijtimoiy masalalarni qal qilishda ham keng qoʻllaniladi
IImiy tadqiqotlar olib borishning asosiy usullari ilmiy tadqiqotlarni amalga oshirish ma'lum bir sistemaga va oldindan ishlab chiqilgan rejaga asosan olib boriladi. I1miy tadqiqotdan ko'zlangan maqsadga erishish aniq bir tadqiqot olib borish uslubiga tayangan holda va unga asosan amalga oshiriladi. Fanning alohida sohasining rivojlanishi bilan bog'liq obyektiv qonunlar umumiy va xususiyga bo'lingani kabi ilmiy tadqiqot usullari ham umumiy va xususiyga bo'linadi . Tavsifty - dalillar (asarlar) yig'ish va ulami dastlabki guruhlarga ajratish.
Mantiqiy-analitik - dahl va asosing tahlili. Ilmiy anglashning sifat va miqdoriy usularidan foydalanish. Umuman, tadqiqot!ar oiib borishdajuda ko'plab usullardan foydalaniladi. Ulardan ayrimlari turli xiI fan sohalarida foydaJ anilishi mumkin. Masalan, matematik usullar, fanning turli sohaJarida qo'l!ar.ilsa, tenzometrik o'1chash - mexanikada, sistemali yondashuv, termodinamik usul - energetikada va h.k. Aniq usullar aniq bir obyektning mohiyatini o'rganish, ko'zlangan ilmiy va amaliy muammoni yechi~:hbilan bog'liq obyektiningxususiyatlari va o'ziga xos tomonlarini o'rganishda qo'llaniladi. Masalan, energotexnologik jarayonlarda energiya tejamkorlik muammolami yechishda energetik balans tengiamasiga va energiyani saqlanish qonuniga asoslaniladi. Elektromagnit jarayonlarini o'rganishda Maksve tenglamalar sistemasi va elektrodinarnika qonunlaridan foydalaniladi. llmiy tadqiqotlar olib borish borliq haqidagi obyektiv bilimlami isshlab chiqish va nazariy tomondan sistemalashtirishdan iborat inson faoliyati sohasi bo'lib, u quyidagilarni o'z ichiga oladi: - ilmiy tushunchalar, tamoyillar va aksiomalar, ilmiy qonunlar, nazariyalar va farazlar, empirik ilmiy faktlar, uslublar, usullar va tadqiqot yo'Hari tarzidagi uzluksiz rivojlanib boruvchi bilimlar tizimini; - bilimlarning mazkur tizimini yaratish va rivojlantirishga yo' naitirilgan insonlarning ilmiy ijodi; - insonlar ijodining ilrniy mehnat obyektlari, vositalari vailmiy faoliyat sharoitlari bilan ta'minloychi muassasani. Tadqiqot olib borish faktlar to'plashdan boshlanadi, ular o'rganiladi va sistemalashtiriladi, umumlashtiriladi, ma'lum bo'lganlarni tushuntirish va yangilarini oldindan aytib berishga imkon beruvchi ilrniy bilimlar mantiqiy tuzilgan sistemalarni yaratish uchun ayrim qonuniyatlarni ochishdan iborat bo'ladi. Tamoyil (postulat)lar va aksiomalar ilmiy bilishning boshlang'ich holati hisoblanadi, bular sistemalashtirishning bosWang'ich shakli bo'lib, ta'limot, nazariya va h.k. (masalan, kvant mexanikasidagi Bor postulati, Yevklit hodisasi aksiomalari va b.)Jar asosida yotadi.
I1miy bilimni umumlashtirish va tizimlashtirishning oliy shakli bo'lib ta'rif hisoblanadi. U mavjud obyektlar, jarayonlar va hodisalarni umumlashtirib idroklashga, shuningdek, yangilarini oldindan aytib berishga imkon beruvchi tadqiqotlarning ilmiy tamoyillari, qonunlari va usullarini ifodaJaydi. Ilmiy bilim tizimida ilmiy qonunlar muhim tarkibiy qism bo'Jib rusoblanadi, bular tabiat, jamiyat va tafakkurdagi eng ahamiyatli , barqaror va takrorlanuvchi obyektiv ichki bog'liqlikni aks ettiradi. Odatda ilmiy qonunJar umumiy tushunchalar, kategoriyalar jumlasiga kiradi. Olimlarilmiy natija (ijobiy yoki salbiy)ga erishish vositasi sifatidagi daliliy materiallarga yetar!icha ega bo'lmagan hollarda faraz (gipoteza)dan foydalanadilar. Faraz ilmiy taxmin bo'lib, tajribada tekshiIishni talab etadi va nazariy jihatdan ishonchli ilmiy nazaJiya bo'lish uchun asoslanishi lozim. Fan masalalarni hal qilish omili bo'lib, nazariyalar ishlab chiqish, borliq obyektiv qonunlarini ochish, ilmiy faktlarni aniqlash va h.k.lar hisoblanadi.

Ilmiy tadqiqot - yangi bilimlarni ishlab chiqish jarayoni, bilish faoliyati turlaridan biri. Unga obʼyektivlik, ishonchlilik, aniklik xos. Ilmiy tadqiqot hamma shartlarga amal qilib takrorlanganda hamisha birdek natija beri-shi, bahs etilayotgan masalani isbotlashi lozim. Ilmiy tadqiqot bir-biri bilan boglangan ikki kiyem — tajriba va na-zariyadan iborat. Ilmiy tadqiqotning asosiy komponentlari: mavzuni belgilash, mavjud axborotni, tadqiqot sohasidagi shartsharoit va metodlarni, ilmiy farazlarni oldindan taxlil etish, tajriba oʻtkazish, olingan natijalarni taxlil etish va umumlashtirish, kelib chiqqan farazlarni olingan dalillar asosida tekshirish, yangi fakt va qonunlarni ifodalab berish, ilmiy bashorat yuritish. Ilmiy tadqiqotlarni fundamen-tal va amaliy, miqdoriy va sifatiy, noyob va kompleks tadqiqotlarga aj-ratish keng tarqalgan. Ilmiy tadqiqotlarning metod va tajribalari fanning oʻzidagina emas, balki koʻpgina iqtisodiy va ijtimoiy masalalarni qal qilishda ham keng qoʻllaniladi (yana q. Fan).[1]


O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Fanlar akademiyasi faoliyati, ilmiy-tadqiqot ishlarini tashkil etish, boshqarish va moliyalashtirishni yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2017-yil 17-fevraldagi PQ-2789-son qarorini bajarish yuzasidan Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. Quyidagilar:
Fan va texnologiyalar bo‘yicha Davlat komissiyasi to‘g‘risidagi nizom 1-ilovaga muvofiq;
O‘zbekiston Respublikasi Fan va texnologiyalar agentligi to‘g‘risidagi nizom 2-ilovaga muvofiq;
Fan va texnologiyalar bo‘yicha Davlat komissiyasi huzuridagi Ilmiy-texnik faoliyatni qo‘llab-quvvatlash va rivojlantirish jamg‘armasi to‘g‘risidagi nizom 3-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. Fan va texnologiyalar bo‘yicha Davlat komissiyasi huzuridagi Ilmiy-texnik faoliyatni qo‘llab-quvvatlash va rivojlantirish jamg‘armasining (keyingi o‘rinlarda Jamg‘arma deb ataladi) Ijro etuvchi direksiyasi tashkil etilsin.
3. Fan va texnologiyalar bo‘yicha Davlat komissiyasi huzuridagi Ilmiy-texnik faoliyatni qo‘llab-quvvatlash va rivojlantirish jamg‘armasi Ijro etuvchi direksiyasining tuzilmasi 4-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
4. Belgilab qo‘yilsinki:
O‘zbekiston Respublikasi Fan va texnologiyalar agentligi (keyingi o‘rinlarda Agentlik deb ataladi) O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Fan va texnologiyalarni rivojlantirishni muvofiqlashtirish qo‘mitasining majburiyatlari va shartnomalari, shu jumladan xalqaro shartnomalari bo‘yicha huquqiy vorisi hisoblanadi;
Jamg‘arma Ijro etuvchi direksiyasini saqlab turish Fan va texnologiyalar bo‘yicha Davlat komissiyasi tomonidan tasdiqlanadigan xarajatlar smetasi asosida Jamg‘arma mablag‘lari hisobiga amalga oshiriladi;
Jamg‘armaning Ijro etuvchi direktori O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan lavozimga tayinlanadi va lavozimdan ozod etiladi.
5. Agentlik O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, Iqtisodiyot vazirligi, Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi hamda Fanlar akademiyasi bilan birgalikda:
ilmiy-texnik loyihalarni rejalashtirish, moliyalashtirish va xarajatlarni hisobga olish tartibi to‘g‘risidagi nizomni bir oy muddatda ishlab chiqsin va tasdiqlasin;
ilg‘or xorijiy tajribani o‘rganish asosida fundamental, amaliy tadqiqotlar va innovatsion ishlar davlat ilmiy-texnik dasturlari doirasida grantlar bo‘yicha amalga oshiriladigan ilmiy-texnik loyihalarning natijadorligini baholash metodikasini va indikatorlarini uch oy muddatda ishlab chiqsin va tasdiqlasin.
6. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi:
har yili O‘zbekiston Respublikasi Davlat budjetini shakllantirishda Agentlikni saqlab turishga zarur mablag‘larni nazarda tutsin;
O‘zbekiston Respublikasi Fan va texnologiyalar agentligiga 3 ta avtotransport vositasiga, shu jumladan 2 ta biriktirilgan va 1 ta xizmat avtotransport vositasiga limit ajratsin.

O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarori, 19.05.2017 yildagi 302-son


Кучга кириш санаси
29.05.2017
Қўшимча ахборот
Улашиш
РУС
ЎЗБ
O’ZB
O‘ZB|РУС
Hujjat kuchini yo‘qotgan 15.02.2018
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI VAZIRLAR MAHKAMASINING
QARORI
ILMIY-TADQIQOT FAOLIYATINI TASHKIL ETISH, BOSHQARISH VA MOLIYALASHTIRISHNI TAKOMILLASHTIRISH CHORA-TADBIRLARINI AMALGA OSHIRISH TO‘G‘RISIDA
LexUZ sharhi
Mazkur qaror O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2018-yil 14-fevraldagi 109-sonli “O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining ayrim qarorlariga o‘zgartirishlar kiritish, shuningdek, ba’zi qarorlarini o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblash to‘g‘risida (O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Innovatsion rivojlanish vazirligini tashkil etish to‘g‘risida” 2017-yil 29-noyabrdagi PF-5264-son Farmoni va O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Innovatsion rivojlanish vazirligi faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida” 2017-yil 30-noyabrdagi PQ-3416-son qarori)”gi qaroriga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Fanlar akademiyasi faoliyati, ilmiy-tadqiqot ishlarini tashkil etish, boshqarish va moliyalashtirishni yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2017-yil 17-fevraldagi PQ-2789-son qarorini bajarish yuzasidan Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. Quyidagilar:
Fan va texnologiyalar bo‘yicha Davlat komissiyasi to‘g‘risidagi nizom 1-ilovaga muvofiq;
O‘zbekiston Respublikasi Fan va texnologiyalar agentligi to‘g‘risidagi nizom 2-ilovaga muvofiq;
Fan va texnologiyalar bo‘yicha Davlat komissiyasi huzuridagi Ilmiy-texnik faoliyatni qo‘llab-quvvatlash va rivojlantirish jamg‘armasi to‘g‘risidagi nizom 3-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. Fan va texnologiyalar bo‘yicha Davlat komissiyasi huzuridagi Ilmiy-texnik faoliyatni qo‘llab-quvvatlash va rivojlantirish jamg‘armasining (keyingi o‘rinlarda Jamg‘arma deb ataladi) Ijro etuvchi direksiyasi tashkil etilsin.
3. Fan va texnologiyalar bo‘yicha Davlat komissiyasi huzuridagi Ilmiy-texnik faoliyatni qo‘llab-quvvatlash va rivojlantirish jamg‘armasi Ijro etuvchi direksiyasining tuzilmasi 4-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
4. Belgilab qo‘yilsinki:
O‘zbekiston Respublikasi Fan va texnologiyalar agentligi (keyingi o‘rinlarda Agentlik deb ataladi) O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Fan va texnologiyalarni rivojlantirishni muvofiqlashtirish qo‘mitasining majburiyatlari va shartnomalari, shu jumladan xalqaro shartnomalari bo‘yicha huquqiy vorisi hisoblanadi;
Jamg‘arma Ijro etuvchi direksiyasini saqlab turish Fan va texnologiyalar bo‘yicha Davlat komissiyasi tomonidan tasdiqlanadigan xarajatlar smetasi asosida Jamg‘arma mablag‘lari hisobiga amalga oshiriladi;
Jamg‘armaning Ijro etuvchi direktori O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan lavozimga tayinlanadi va lavozimdan ozod etiladi.
5. Agentlik O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, Iqtisodiyot vazirligi, Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi hamda Fanlar akademiyasi bilan birgalikda:
ilmiy-texnik loyihalarni rejalashtirish, moliyalashtirish va xarajatlarni hisobga olish tartibi to‘g‘risidagi nizomni bir oy muddatda ishlab chiqsin va tasdiqlasin;
ilg‘or xorijiy tajribani o‘rganish asosida fundamental, amaliy tadqiqotlar va innovatsion ishlar davlat ilmiy-texnik dasturlari doirasida grantlar bo‘yicha amalga oshiriladigan ilmiy-texnik loyihalarning natijadorligini baholash metodikasini va indikatorlarini uch oy muddatda ishlab chiqsin va tasdiqlasin.
6. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi:
har yili O‘zbekiston Respublikasi Davlat budjetini shakllantirishda Agentlikni saqlab turishga zarur mablag‘larni nazarda tutsin;
O‘zbekiston Respublikasi Fan va texnologiyalar agentligiga 3 ta avtotransport vositasiga, shu jumladan 2 ta biriktirilgan va 1 ta xizmat avtotransport vositasiga limit ajratsin.
7. O‘zbekiston Respublikasi Xususiylashtirilgan korxonalarga ko‘maklashish va raqobatni rivojlantirish davlat qo‘mitasi Agentlik bilan birgalikda Agentlikni va Jamg‘armaning Ijro etuvchi direksiyasini joylashtirish yuzasidan bir oy muddatda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga takliflar kiritsin.
8. Agentlik manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda ular tomonidan qabul qilingan normativ-huquqiy hujjatlarni bir oy muddatda ushbu qarorga muvofiqlashtirsin.
9. O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining 5-ilovaga muvofiq ayrim qarorlariga o‘zgartirishlar kiritilsin.
10. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Fan va texnologiyalar agentligining bosh direktori M.R. Boltaboyev zimmasiga hamda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining Ta’lim va ilm-fan masalalari axborot-tahlil departamentiga yuklansin.
Ushbu Nizom Fan va texnologiyalar bo‘yicha Davlat komissiyasining (keyingi o‘rinlarda Davlat komissiyasi deb ataladi) faoliyatini tashkil etishni, vazifalari, funksiyalari va huquqlarini belgilaydi.
2. Davlat komissiyasi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi kollegial organ hisoblanadi.
3. Davlat komissiyasi o‘z faoliyatini O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va qonunlariga, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining qarorlariga, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari va farmoyishlariga, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari va farmoyishlariga, ushbu Nizomga va boshqa qonun hujjatlariga muvofiq amalga oshiradi.
4. Davlat komissiyasining o‘z vakolatlari doirasida qabul qilingan qarorlari davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlari, mahalliy davlat hokimiyati organlari va boshqa tashkilotlar tomonidan bajarilishi majburiy hisoblanadi.

O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarori, 19.05.2017 yildagi 302-son


Кучга кириш санаси
29.05.2017
Қўшимча ахборот
Улашиш
РУС
ЎЗБ
O’ZB
O‘ZB|РУС
Hujjat kuchini yo‘qotgan 15.02.2018
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI VAZIRLAR MAHKAMASINING
QARORI
ILMIY-TADQIQOT FAOLIYATINI TASHKIL ETISH, BOSHQARISH VA MOLIYALASHTIRISHNI TAKOMILLASHTIRISH CHORA-TADBIRLARINI AMALGA OSHIRISH TO‘G‘RISIDA
LexUZ sharhi
Mazkur qaror O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2018-yil 14-fevraldagi 109-sonli “O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining ayrim qarorlariga o‘zgartirishlar kiritish, shuningdek, ba’zi qarorlarini o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblash to‘g‘risida (O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Innovatsion rivojlanish vazirligini tashkil etish to‘g‘risida” 2017-yil 29-noyabrdagi PF-5264-son Farmoni va O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Innovatsion rivojlanish vazirligi faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida” 2017-yil 30-noyabrdagi PQ-3416-son qarori)”gi qaroriga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Fanlar akademiyasi faoliyati, ilmiy-tadqiqot ishlarini tashkil etish, boshqarish va moliyalashtirishni yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2017-yil 17-fevraldagi PQ-2789-son qarorini bajarish yuzasidan Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. Quyidagilar:
Fan va texnologiyalar bo‘yicha Davlat komissiyasi to‘g‘risidagi nizom 1-ilovaga muvofiq;
O‘zbekiston Respublikasi Fan va texnologiyalar agentligi to‘g‘risidagi nizom 2-ilovaga muvofiq;
Fan va texnologiyalar bo‘yicha Davlat komissiyasi huzuridagi Ilmiy-texnik faoliyatni qo‘llab-quvvatlash va rivojlantirish jamg‘armasi to‘g‘risidagi nizom 3-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. Fan va texnologiyalar bo‘yicha Davlat komissiyasi huzuridagi Ilmiy-texnik faoliyatni qo‘llab-quvvatlash va rivojlantirish jamg‘armasining (keyingi o‘rinlarda Jamg‘arma deb ataladi) Ijro etuvchi direksiyasi tashkil etilsin.
3. Fan va texnologiyalar bo‘yicha Davlat komissiyasi huzuridagi Ilmiy-texnik faoliyatni qo‘llab-quvvatlash va rivojlantirish jamg‘armasi Ijro etuvchi direksiyasining tuzilmasi 4-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
4. Belgilab qo‘yilsinki:
O‘zbekiston Respublikasi Fan va texnologiyalar agentligi (keyingi o‘rinlarda Agentlik deb ataladi) O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Fan va texnologiyalarni rivojlantirishni muvofiqlashtirish qo‘mitasining majburiyatlari va shartnomalari, shu jumladan xalqaro shartnomalari bo‘yicha huquqiy vorisi hisoblanadi;
Jamg‘arma Ijro etuvchi direksiyasini saqlab turish Fan va texnologiyalar bo‘yicha Davlat komissiyasi tomonidan tasdiqlanadigan xarajatlar smetasi asosida Jamg‘arma mablag‘lari hisobiga amalga oshiriladi;
Jamg‘armaning Ijro etuvchi direktori O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan lavozimga tayinlanadi va lavozimdan ozod etiladi.
5. Agentlik O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, Iqtisodiyot vazirligi, Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi hamda Fanlar akademiyasi bilan birgalikda:
ilmiy-texnik loyihalarni rejalashtirish, moliyalashtirish va xarajatlarni hisobga olish tartibi to‘g‘risidagi nizomni bir oy muddatda ishlab chiqsin va tasdiqlasin;
ilg‘or xorijiy tajribani o‘rganish asosida fundamental, amaliy tadqiqotlar va innovatsion ishlar davlat ilmiy-texnik dasturlari doirasida grantlar bo‘yicha amalga oshiriladigan ilmiy-texnik loyihalarning natijadorligini baholash metodikasini va indikatorlarini uch oy muddatda ishlab chiqsin va tasdiqlasin.
6. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi:
har yili O‘zbekiston Respublikasi Davlat budjetini shakllantirishda Agentlikni saqlab turishga zarur mablag‘larni nazarda tutsin;
O‘zbekiston Respublikasi Fan va texnologiyalar agentligiga 3 ta avtotransport vositasiga, shu jumladan 2 ta biriktirilgan va 1 ta xizmat avtotransport vositasiga limit ajratsin.
7. O‘zbekiston Respublikasi Xususiylashtirilgan korxonalarga ko‘maklashish va raqobatni rivojlantirish davlat qo‘mitasi Agentlik bilan birgalikda Agentlikni va Jamg‘armaning Ijro etuvchi direksiyasini joylashtirish yuzasidan bir oy muddatda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga takliflar kiritsin.
8. Agentlik manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda ular tomonidan qabul qilingan normativ-huquqiy hujjatlarni bir oy muddatda ushbu qarorga muvofiqlashtirsin.
9. O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining 5-ilovaga muvofiq ayrim qarorlariga o‘zgartirishlar kiritilsin.
10. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Fan va texnologiyalar agentligining bosh direktori M.R. Boltaboyev zimmasiga hamda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining Ta’lim va ilm-fan masalalari axborot-tahlil departamentiga yuklansin.
O‘zbekiston Respublikasining Bosh vaziri A. ARIPOV
Toshkent sh.,
2017-yil 19-may,
302-son
Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 19-maydagi 302-son qaroriga
1-ILOVA
Fan va texnologiyalar bo‘yicha Davlat komissiyasi to‘g‘risida
NIZOM
1-bob. Umumiy qoidalar
1. Ushbu Nizom Fan va texnologiyalar bo‘yicha Davlat komissiyasining (keyingi o‘rinlarda Davlat komissiyasi deb ataladi) faoliyatini tashkil etishni, vazifalari, funksiyalari va huquqlarini belgilaydi.
2. Davlat komissiyasi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi kollegial organ hisoblanadi.
3. Davlat komissiyasi o‘z faoliyatini O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va qonunlariga, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining qarorlariga, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari va farmoyishlariga, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari va farmoyishlariga, ushbu Nizomga va boshqa qonun hujjatlariga muvofiq amalga oshiradi.
4. Davlat komissiyasining o‘z vakolatlari doirasida qabul qilingan qarorlari davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlari, mahalliy davlat hokimiyati organlari va boshqa tashkilotlar tomonidan bajarilishi majburiy hisoblanadi.
2-bob. Davlat komissiyasining asosiy vazifalari
5. Quyidagilar Davlat komissiyasining asosiy vazifalari hisoblanadi:
ilmiy-texnik faoliyat sohasida yagona davlat siyosatini ishlab chiqish va amalga oshirish;
davlat ilmiy-texnika siyosati va innovatsion siyosatining ustuvor yo‘nalishlarini va ushbu sohalarda davlat siyosatini amalga oshirishga yo‘naltirilgan chora-tadbirlarni belgilash;
fundamental, amaliy va innovatsion tadqiqotlarning grant asosidagi davlat ilmiy-texnika dasturlarini tasdiqlash;
bajarilayotgan loyihalar va ularni joriy etish tadbirlarining amalga oshirilishi yuzasidan davlat organlari rahbarlari va mansabdor shaxslarning hisobotlarini eshitish va shaxsiy javobgarligi masalalarini ko‘rib chiqish.
3-bob. Davlat komissiyasining funksiyalari
6. Davlat komissiyasi o‘ziga yuklangan vazifalarni bajarish uchun quyidagi funksiyalarni amalga oshiradi:
a) ilmiy-texnik faoliyat sohasida yagona davlat siyosatini ishlab chiqish va amalga oshirish borasida:
mamlakatni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish dasturlarini amalga oshirishga yo‘naltirilgan yagona davlat ilmiy-texnika siyosatini amalga oshiradi;
jamiyat va davlatning taraqqiyotini ta’minlaydigan ilmiy tadqiqotlar va ilg‘or texnologiyalarning ustuvor va istiqbolli yo‘nalishlarini rivojlantirish strategiyasini belgilaydi;
ilmiy-texnik salohiyatni oqilona joylashtirishga va undan samarali foydalanishga, davlatning iqtisodiyoti rivojlanishiga fan va texnologiyalar ulushini ko‘paytirishga yo‘naltirilgan fanni yanada rivojlantirish sohasidagi davlat dasturlari amalga oshirilishini ta’minlaydi;

O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarori, 19.05.2017 yildagi 302-son


Кучга кириш санаси
29.05.2017
Қўшимча ахборот
Улашиш
РУС
ЎЗБ
O’ZB
O‘ZB|РУС
Hujjat kuchini yo‘qotgan 15.02.2018
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI VAZIRLAR MAHKAMASINING
QARORI

Download 0,57 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   19




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish