1-мавзу: «иионинг жамо¬ат тартибини саќлаш ва жамоат хавфсизлигини таъмин¬лаш фаолияти¬ни бош¬ќариш» ўќув курси¬нинг пред¬мети, вазифаси ва тузилиши

иринчидан,
йўл ҳаракати хавфсизлиги соҳасидаги ҳуқуқий-назарий бўшлиқни 
бартараф этди. 
Иккинчидан,
ушбу соҳадаги муносабатларни тартибга 
солувчи қонуности меъёрий ҳужжатларидаги зиддиятлар ва ноаниқ-
ликларга, 
учинчидан,
йўл ҳаракати хавфсизлигини таъминлаш соҳаси-
даги давлат бошқаруви субъектлари ваколатларидаги ноаниқлик ва 
бир-бирини қайтаришларга барҳам беради. 
Тўртинчидан,
ушбу субъект-
лар, жумладан, Ички ишлар вазирлигининг Давлат йўл ҳаракати 
хавфсизлиги хизматининг йўл ҳаракати хавфсизлигини таъминлаш 
соҳасидаги давлат бошқарувини либераллаштириш ва демократлаш-
тиришни янада кучайтиришга, мувофиқлаштириш ва ҳамкорликни 
янада кенгайтиришга, б
ешинчидан,
йўл ҳаракати хавфсизлигини таъмин-
лашда фуқаролик жамият институтларининг иштирокини ва бу соҳада 
жамоатчилик назоратини амалга оширишга, 
олтинчидан,
бу соҳада 
халқаро ҳуқуқ қоидаларини жорий этишга хизмат қилади. 

---

223 
Қонунда йўл ҳаракати хавфсизлигини таъминлашга оид тўққизта 
асосий тушунчаларнинг халқаро қоидалар ва ҳаётий талаблардан 
келиб чиққан ҳолда қўшимча ва ўзгартиришлар билан берилганлиги 
амалиётда шундай атамаларни бир хилда тушуниш ва қўллаш билан 
боғлиқ қатор муаммоларни ҳал этишга кўмаклашади.
Қонунда фуқаролар ҳаёти ва соғлиғи муҳофазаси, уларнинг 
ҳуқуқлари ва қонуний манфаатлари, атроф-муҳит ҳимояси ва йўл 
ҳаракати хавфсизлигини таъминлаш бўйича тадбирларнинг устувор-
лиги ҳамда бу соҳадаги фаолиятнинг тизимлилиги асосий принцип-
лар сифатида белгиланганлиги, аввало, йўл ҳаракати хавфсизлигини 
таъминлаш билан боғлиқ муносабатлар иштирокчиларидан юқорида-
ги қоидаларга риоя этилишини талаб қилса, бир томондан, ушбу 
тизимнинг ўзига хос хусусиятларга эга эканлигини кўрсатади. 
Қонунда йўл ҳаракати хавфсизлигини таъминлаш соҳасидаги 
давлат бошқаруви Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси, 
маҳаллий давлат ҳокимияти органлари ва махсус ваколатли давлат 
органлари томонидан амалга оширилади. Бу соҳадаги махсус ваколатли 
давлат органлари сифатида: Ўзбекистон автомобиль ва дарё транспорти 
агентлиги; Автомобиль йўллари қуриш ва фойдаланиш давлат-акция-
дорлик компанияси; Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирли-
гининг Давлат йўл ҳаракати хавфсизлиги хизмати кўрсатилган, 
шунингдек, ҳар бирининг ваколатлари бугунги кун талаблари асосида 
аниқ белгилаб берилган.
Бундан ташқари, қонунда йўл ҳаракати хавфсизлигини таъмин-
лаш бўйича тадбирларни амалга оширишда фуқароларнинг ўзини ўзи 
бошқариш органлари ва нодавлат нотижорат ташкилотларининг 
иштирокининг мустаҳкамланганлиги, 
биринчидан,
уларнинг қандай 
тадбирлар ва йўналишларда иштирок этиш доирасини аниқ белгилаб 
берса, 
иккинчидан,
уларнинг давлат бошқарувида иштирок этиш, 
учинчидан,
бу соҳада давлат органлари фаолияти устидан жамоатчи-
лик назоратини амалга ошириш имконини беради.
Қонунда транспорт воситалари эгаларига ўз фуқаролик жавобгар-
лигини қонун ҳужжатларига мувофиқ мажбурий суғурта қилиши улар-
нинг йўл ҳаракати хавфсизлигини таъминлаш борасидаги мажбурият-
лари сифатида киритилди.
Шуни алоҳида қайд этиш жоизки, қонунда йўлларни лойиҳалаш, 
қуриш, реконструкция қилиш, таъмирлаш ва сақлаш, транспорт восита-
лари ва конструкцияларининг таркибий қисмлари, эҳтиёт қисмлар ва 
анжомларга, транспорт воситаларининг техник ҳолати ва ускуналари, 

---

224 
транспорт воситаларига техник хизмат кўрсатиш ва уларни таъмир-
лашга оид талаблар халқаро стандартлар бўйича ушбу қонунда 
мустаҳкамлаб қўйилган йўл ҳаракати хавфсизлигини таъминлаш 
принциплари талабларидан келиб чиққан ҳолда белгиланган.
Қонунда йўлларда сервис объектларини қуриш билан боғлиқ 
бўлган муносабатларнинг тартибга солиниши,