1-mavzu. Fanning predmeti, maqsadi, vazifasi va rivojlanish tendensiyalari

SHunday qilib, ilmiy faoliyat - bu tabiat evolyusiyasi va jamiyat taraqqiyotining qonuniyatlarini kashf etib, insonning biologik va ijtimoiy ehtiyojlarini ta’minlash, insoniyatning tafakkur xazinasi – fanga ulush qo‘shadigan ongli faoliyat hisoblanadi. SHunday ekan, bu faoliyatning, aniqrog‘i ilmiy faoliyatining o‘zini oqilona tashkil etish natijasida insoniyat hayot kechiradigan tabiiy muhitni asrab avaylash, ijtimoiy makonni taraqqiy ettirish, iqtisodiy samaradorlikni oshirish va hayot sifatini yaxshilashni hamda ma’naviyatni yuksaltirishni ta’minlaydigan bilimlar olinadi.
Ilm-fan va ilmiy faoliyat quyidagi asosiy prinsiplarga tayanadi:
«ilmiy ijod va axborot erkinligi;
samaradorlik va ijodiy raqobat;
manfaatdorlik va rag‘batlantirish;
ilmiy ekspertizaning xolisligi;
inson hayoti va salomatligi, atrof tabiiy muhitga zarar etkazmaslik»¹.
Bularga erishish esa juda murakkab va sermashaqqat jarayon. SHuning uchun keyingi o‘rinlarda:
- tadqiqotning falsafiy-gnoseologik asoslari, fan rivojlanishining asosiy qonuniyatlari va bilimlarning ilmiyligini baholash mezonlarini;
- ilmiy nazariya va gipotezaning mohiyati, ilmiy-tadqiqot faoliyatidagi o‘rni va ahamiyati, iqtisodiy nazariyalarning mazmuni va tarkibini;
- tadqiqotning metodologik g‘oyasini shakllantirish va uni amalga oshirishning asosiy bosqichlarini;
- tadqiqotlarda qo‘llaniladigan umumilmiy metodlar, ularning tarkibi va tavsifini;
- iqtisodiy tadqiqotlarda qo‘llaniladigan metodlar va bevosita o‘ziningiz tanlagan ilmiy ish mavzusi bo‘yicha tadqiqot metodikasini shakllantirishni;
- ilmiy-tadqiqot natijalarini e’lon qilish qoidalarini hamda ilmda axloq-odob masalalarini mukammal o‘zlashtirishingiz lozim!
Ilm-fan doimiy ravishda rivojlanadi va o‘z-o‘zini boyitadi. Ilm-fanning rivojlanishi - bu ilmiy bilimlarni tartibga tushirish, ularni o‘rganish va o‘zlashtirishga qaratilgan insonlarning faoliyatidir.
Ilm-fanning rivojlanishi ilmiy tashkilotlarda olib boriladi.