1-mavzu. Fanning predmeti, maqsadi, vazifasi va rivojlanish tendensiyalari

Xo‘jalik jarayonlari ta’minot, ishlab chiqarish va sotish jarayonlaridan iborat bo‘lib, kapitalning doiralik oylanishini shakllantiradi.

I.Ta’minot jarayoni

II.Ishlab chiqarish jarayoni

III. Sotish jarayoni

P - korxona faoliyatini boshlagan vaqtdagi pul ko‘rinishidagi kapital summasi

T- ishlab chiqarish jarayonini yo‘lga quyish uchun tovar: mehnat vositalari (FM), mehnat predmetlari (Mp) va korxona xizmatkorlariga ish haqi shaklida a’zolarining isshi kuchining qiymati (Ik);

Korxananing ishlab chiqarish faoliyati uni ishlab chiqarish rezervlari bilan ta’minlvshdvn boshlanadi. Ishlab chiqarish vositalarini sotib olish va tayyorlash jarayoni ta’minot jarayoni deb ataladi. Ta’minot jarayonida pul mablag‘lari ishlab chiqarish rezervleri va asosiy vositalar ko‘rmemshmdav o‘tadi. Bu boshqichda korxona mol etkazib beruvchilardan, boshqa korxona va tashkilotlardan ishlab chiqarish rezervlari (mineral ugit, ururchilik, enilg‘i va moylash materiallari va h.k.) va asosiy vositalar (mashinalar, shnoatlar va h.k.) sotib oladi va shu bilan birga ishlab chiqarish jarayonining uzluksizligini ta’minlaydi.


1.5. Iqtisodiy jarayonlar, xo‘jalik elementlari, hodisa va faktlarni kuzatish jarayoni, boshqarish xususiyatlari.
Haqiqiy fanning amalda vujudga kelishi faqatgina tadqiqot predmetining shakllanishi bilan emas, shu bilan birga uning uslubiyatining qaror topishi, takomillashib borishi bilan ham bog‘liqdir.
Aslida har bir iqtisodiy jarayon yoki hodisa o‘nlab omillarning ta’siri ostida ro‘y beradi. Mazkur jarayon yoki hodisaning chuqur mazmunini ochib berish maqsadida har bir omilni o‘rganish, bir tomondan, o‘ta mushkul va sermashaqqat hisoblansa, boshqa tomondan, u qadar muhim bo‘lmagan jihatlarni ham yuzaga chiqarib, tadqiqotchini voqeaning asl mohiyatidan chalg‘itadi. SHunga ko‘ra, tadqiqotchi uchun jarayon va hodisalarni ilmiy tahlil qilishda birinchi darajali, ahamiyatli va asosiy omillarni ajratib olib, diqqat markazini shunga qaratish muhim hisoblanadi. Bu harakatlar amalda tadqiqotchining ongida, fikran va muntazam ravishda sodir bo‘ladi. Aynan shu jarayon ilmiy abstraksiyalashdir.