1-мавзу. Давлат ва ҳУҚУҚ назариясининг предмети ва методлари мавзунинг асосий йўналишлари

Прогнозлаш функцияси. Давлат ва ҳуқуқ соҳасининг
келажакдаги ҳолатини илмий ўрганиш ва башоратлаш муҳим аҳамиятга
эга. Чунки бунинг натижасида давлат ва ҳуқуқнинг истиқболига оид
илмий маълумотларга эга бўлиш мумкин.
1.6. ЎҚУВ МОДУЛИ СИФАТИДА ДАВЛАТ ВА ҲУҚУҚ
НАЗАРИЯСИНИНГ ТУЗИЛИШИ
Давлат ва ҳуқуққа оид ҳодисалар, жараёнлар хилма-хил ва кўп
қирралидир. Бироқ уларнинг барчасига хос бўлган умумий, муҳим,
доимий, узвий боғланишда бўлган томонлари ва жиҳатлари ҳам
мавжуддир. Ана шу жиҳат ва томонларни билиш мавжуд воқелик
тўғрисида яхлит тасаввурларни келтириб чиқаради, ушбу воқеликнинг
умумий қонуниятларини очиш ва шу асосда уни бошқариш
имкониятини яратади.
Давлат ва ҳуқуқ назариясининг предметига анъанавий равишда
фаннинг умумий тавсифи (предмет ва метод, ижтимоий ва юридик
фанлар тизимидаги ўрни, давлат ва ҳуқуқнинг келиб чиқиши, ўзгариши)
билан боғлиқ масалалар киради.
Умумий давлат назариясига тааллуқли масалаларга қуйидагилар
киради:
­ давлат ва унинг белгилари;
давлат механизми;
давлат шакллари (бошқарув шакли, давлат тузилиши, сиёсий
режим);
­ давлатнинг функциялари, механизми ва шу кабилар киради.
Умумий ҳуқуқ назариясига тааллуқли масалалар жуда кенг
бўлиб, буларга:
ижтимоий муносабатларни тартибга солиш тизимида ҳуқуқнинг
ўрни;
­ ҳуқуқ принциплари, шакллари, манбалари, ижтимоий моҳияти;
ҳуқуқий онг ва ҳуқуқий маданият;
ҳуқуқ нормалари тушунчаси, белгилари, тузилиши, турлари;
норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар;
ҳуқуқий тизим ва ҳуқуқ тизими;
ҳуқуқий муносабатлар;
ҳуқуқ ижодкорлиги, ҳуқуқни амалга ошириш ва шу кабилар
киради.
Бир гуруҳ мустақил ўрганиладиган масалаларга:
­ ҳуқуқий хулқ-атвор ва ҳуқуқбузарлик, унинг тушунчаси, турлари, таркиби;
­ юридик жавобгарликнинг (тушунчаси, белгилари, турлари ва бошқалар) асосий жиҳатларига тавсиф берилган.