1-мавзу. Давлат ва ҳУҚУҚ назариясининг предмети ва методлари мавзунинг асосий йўналишлари

назарияси ва ҳуқуқ назариясига ажратилади.
Давлат ва ҳуқуқ назарияси давлат ва ҳуқуқнинг барча
жиҳатларини ўрганишни ўз олдига мақсад қилиб қўймайди, у ушбу
ҳодисаларнинг умумий ва асосий қонуниятларини ўрганади.
Давлат ва ҳуқуқ назарияси – давлат ва ҳуқуқда ўз ифодасини
топган жамият ривожининг объектив қонунларини, уларнинг
ижтимоий-сиёсий мақсадларини тушунтиради, ижтимоий
муносабатларни ҳуқуқий тартибга солишнинг ва ҳуқуқий муносабатлар
ривожланиш йўналишларининг бутун бир механизмини кўрсатиб
беради.
1.2. ДАВЛАТ ВА ҲУҚУҚ НАЗАРИЯСИ ФАНИНИНГ БОШҚА
ИЖТИМОИЙ ФАНЛАР БИЛАН АЛОҚАСИ.
Ижтимоий фанларнинг марказида жамият, шахс, унинг ҳуқуқ ва
эркинлиги туради. Ижтимоий ҳаёт асосида давлат ва ҳуқуқ тўғрисидаги,
унинг жамият ҳаётидаги роли ва ўрни ҳақидаги масалалар ётади. Ушбу
масалаларни барча ижтимоий фанлар муайян даражада ўрганади. Шу
боис, давлат ва ҳуқуқ назариясининг фалсафа, иқтисодиёт назарияси,
социология, политология ва бошқа фанлар билан мустаҳкам
боғлиқлигини кўриш мумкин. Давлат ва ҳуқуқ назарияси ўз предметини
тадқиқ этиш жараёнида бошқа ижтимоий фанларнинг методологиясига
ва улар томонидан яратилган турли маълумотлар, ахборотлар,
назарияларга таянади.
Фалсафа фани билан боғлиқлиги. Фалсафа табиат ва жамият
ривожланишининг умумий қонуниятларини ўрганади. У жамият, шахс,
давлат ва ҳуқуқ масалаларига ижтимоий ҳодиса сифатида ёндашади
ва уларни умумий тарзда кўриб чиқади.
Давлат ва ҳуқуқ назарияси эса фалсафа қонуниятларига таянган
ҳолда жамиятда давлат ва ҳуқуқнинг вужудга келиши ва ривожланиши
қонуниятларини ўрганади. Ушбу фанлар бир-бирини такрорламайди,
балки тўлдиради. Фалсафа давлат ва ҳуқуқ ҳодисаларини билишнинг
асосидир. Давлат ва ҳуқуқ назарияси эса фалсафани ушбу ҳодисаларга
оид муайян қонуниятлар билан бойитади.
Давлат ва ҳуқуқ назарияси фалсафа фани билан чуқур ва
мустаҳкам алоқададир. Фалсафий дунёқараш давлат ва ҳуқуқ
назариясини кенгроқ ўрганишга ёрдам беради. Диалектик нуқтаи
назардан дунёни англаш давлат ва ҳуқуқнинг ички қарамақаршиликларини тўғри тушуниш ва баҳолашга йўл очади ҳамда
ижтимоий жараёнларга таъсир этишга ёрдам беради.