5.2. ТУРЛАР ХИЛМА-ХИЛЛИГИ. ЭКОТИЗИМЛАР ХИЛМА-ХИЛЛИГИ. БИОЛОГИК ХИЛМА-ХИЛЛИКНИ САҚЛАШ ЗАРУРИЯТИ ВА УНИНГ МУАММОЛАРИ
Биологик хилма-хилликни сақлаш мақсадида республикада қўриқхоналар тизими ташкил қилинган. Ҳозирги кунда уларнинг сони 9 та бўлиб, умумий майдони 211260 гектарни ташкил қилади. Республикада бундан ташқари умумий майдони 2101906 гектарга тенг 11 та буюртма қўриқхона ва 2 та табиат миллий боғи ташкил қилинган. 1993 йилда «Алоҳида муҳофаза этиладиган табиий ҳудудлар тўғрисида» Ўзбекистон Республикаси Қонуни (у 2004 йилда «Муҳофаза этиладиган табиий ҳудудлар тўғрисида» деб ўзгартирилган) қабул қилинган бўлиб, у муҳофаза остидаги биологик турларни асрашда асосий ҳужжат бўлиб ҳисобланади.
Биохилма-хиллик ва атроф-муҳитни бошқариш бўйича халқаро кўп томонли битимларга Ўзбекистоннинг аъзолиги: Озон қатламини муҳофаза қилиш бўйича (Вена) Конвенцияси (Вена, 22.03.1985 й.), ЎзР қўшилиши: 10.05.1993 й., (БМТ Бош котибига ЎзР ТИВ хати), ЎзР кучга кириши: 18.05.1993 й. Озон қатламини муҳофаза қилиш бўйича Конвенцияси озон қатламини бузувчи моддалар бўйича Монреаль Баённомаси (Монреаль, 16.09.1987 й.), ЎЗР қўшилиши 10.05.1993 й., (БМТ Бош котибига ЎзР ТИВ хати), ЎзР кучга кириши: 18.05.1993 й. Озон қатламини емирувчи моддалар бўйича Монреаль Баённомасига Лондон ўзгартириши (Лондон, 27-29.06.1990 й.), ЎзР қўшилиши: 1.05.1998 й. (ЎзР Олий Мажлиси қарори 627-I), ЎзР кучга кириши: 8.09.1998 й. Озон қатламини бузувчи моддалар бўйича Монреаль Баённомасига Копенгаген ўзгартириши (Копенгаген, 23-25.11.1992 й.), ЎзР қўшилиши: 1.05.1998 й. (ЎзР Олий Мажлиси қарори 628-I), ЎзР кучга кириши: 8.09.1998 й.
Иқлим ўзгариши бўйича БМТ Рамоч конвенцияси (Нью-Йорк, 09.05.1992 й.), ЎзР қўшилиши: 14.05.1993 г. (БМТ Бош котибига ЎзР ТИВ хати N 002/2814), ЎзР кучга кириши: 21.03.1994 й. Климатнинг ўзгариши бўйича Рамоч конвенциясига Киото Баённомаси (Киото, 11.12.1997 й.) ЎзР имзоланиши: 20.11.1998 й., ЎзР ратификацияси: 20.08.1999 (ЎзР Олий Мажлис қарори N 834-I), ЎзР кучга кириши: 16.02.2005 й. Биохилма-хиллик тўғрисида Конвенция (Рио-де-Жанейро, 5.06.1992 й.), ЎзР қўшилиши: 6.05.1995 й. (ЎзР Олий Мажлиси қарори N 82-I), ЎзР кучга кириши: 17.10.1995 й.
Жиддий қурғоқчиликни ва (ёки) чўлланишни бошидан ўтказаётган мамлакатларда, асосан Африкада чўлланишга қарши кураш бўйича Конвенция (Париж, 17.06.1994 й.), ЎзР имзоланиши: 7.12.1994 й., ЎзР ратификацияси: 31.08.1995 й. (ЎзР Олий Мажлиси қарори N 125-I), ЎзР кучга кириши: 26.12.1996 г. Оламшумул маданий ва табиий меросларни муҳофаза қилиш Конвенцияси (Париж, 23.11.1972 й.), ЎзР қўшилиши: 22.12.1995 й. (ЎзР Олий Мажлиси қарори 182-I), ЎзР кучга кириши: 13.01.1996 й.
Хавфли чиқиндиларни чегаралараро ташиш ва уларни йўқотишни назорат қилиш тўғрисида (Базель) Конвенция (Базель, 22.03.89 й.), ЎзР қўшилиши: 22.12.1995 й. (ЎзР Олий Мажлиси қарори N 188-I), ЎзР кучга кириши: 07.05.1996 й. ЕХҲТ Энергетик Хартия (Гаага, 16-17.12.1991 й.), ЎзР имзоланиши: Гаага, 17.12.1991 й. Договор к ЕХҲТ Энергетик Хартии Шартномаси (Лиссабон, 17.12.1994), ЎзР қўшилиши: 22.12.1995 г. (ЎзР Олий Мажлиси қарори N 192-I), ЎзР кучга кириши: 16.04.1998 й. ЕХҲТ Энергитик Хартия энергетик эффективлилик ва экологик масалалари бўйича Баённома (Лиссабон, апрель 1995 й.), ЎзР қўшилиши: 22.12.1995 г. (ЎзР Олий Мажлиси қарори N 192-I), ЎзР кучга кириши: 16.04.1998 г.
Бактериологик (биологик) ва токсин қуроллари захираларини йиғиш, тайёрлаш ва ишлаб-чиқаришни таъқиқлаш ва уларни йўқотиш тўғрисида Конвенция (Лондон, 16.12.1971), ЎзР қўшилиши: 22.12.1995 й. (ЎзР Олий Мажлиси қарори N 185-I), ЎзР кучга кириши: 26.01.1996 г.
Йўқ бўлиб кетиш хавфи остидаги ёввойи фауна ва флора турларининг халқаро савдоси тўғрисида Конвенция (Вашингтон, 03.03.1973 г.), ЎзР ратификация қилиниши: 25.04.1997 й. (ЎзР Олий Мажлиси қарори N 433-I), ЎзР кучга кириши: 08.10.1997 й.
Инсон геноми ва инсон ҳуқуқи тўғрисида ЮНЕСКО умумий декларацияси (Париж, 11.11.1997 й.), ЎзР имзоланиши: 11.11.1997 й.
Халқаро вацина институтини яратиш тўғрисида Битим (Нью-Йорк, 28.10.1996 й.), ЎзР имзоланиши: 28.10.1996 й., ЎзР ратификацияси: 25.04.1997 й. (ЎзР Олий Мажлиси қарори N 434-I), ЎзР кучга кириши: 29.05.1997 й.
Миграция қилувчи ёввойи ҳайвонлар турларини сақлаш бўйича [Бонн] Конвенция (Бонн, 23.06.1979 й.), ЎзР қўшилиши: 1.05.1998 й. (ЎзР Олий Мажлиси қарори N 631-I), ЎзР кучга кириши: 01.09.1998 й.
Халқаро аҳамиятга эга, айниқса сувда сузувчи қушларнинг яшаш жойлари бўлган сув-ботқоқли жойлар тўғрисида [Рамсар] Конвенция (Рамсар, 2.02.1972 й.), ЎзР қўшилиши: 30.08.2001 й. (ЎзР Олий Мажлиси қарори N 278-II), ЎзР кучга кириши: 8.02.2002 й.
Африка-Евроосиёнинг миграция қилувчи сувли-ботқоқли қушларининг муҳофазаси бўйича Битим (Гаага, 6.06.1995 й.), ЎзР имзоланиши: 12.12.2003 й. (ЎзР Олий Мажлиси қарори N 577- II).
Ингичка тумшуқли балиқчини муҳофаза қилиш тадбирлари юзасидан ҳамфикрлик Меморандуми (Бонн, 10.09.1994 й.) ЎзР имзоланиши: Бонн, 10.09.1994 й.
Оқ турнани муҳофаза қилиш тадбирлари юзасидан ҳамфикрлик Меморандуми (Москва, 1994 й.), ЎзР имзоланиши: Бхарадпур, 7.11. 1996 й.
Бухоро буғисини сақлаш масалари ва тиклаш юзасидан ҳамфикрлик Меморандуми (Душанбе, 16.05.2002 й.), ЎзР имзоланиши: Бонн, 18.09.2002 й.
Do'stlaringiz bilan baham: |