1-Mavzu. Axborotlarni kompyuter xotirasida tasvirlanishi Reja

Mantiqiy tur.
Bu turdagi o‘zgaruvchi bool kalit so‘zi bilan e‘lon qilinadi. U turdagi 
o‘zgaruvchi 1 bayt joy egallaydi va 0 (false, yolg‘on) yoki 0 qiymatidan farqli qiymat 
(true, rost) qabul qiladi. Mantiqiy turdagi o‘zgaruvchilar qiymatlar o‘rtasidagi 
munosabatlarni ifodalaydigan mulohazalarni rost yoki yolg‘on ekanligini tavsiflashda 
qo‘llaniladi va ular qabul qiladigan qiymatlar matematik mantiq qonuniyatlariga 
asoslanadi.
Matematik mantiq
– fikrlashning shakli va qonuniyatlari haqidagi fan. Uning asosini 
mulohazalar hisobi tashkil qiladi.
Mulohaza
– bu ixtiyoriy jumla bo‘lib, unga nisbatan 
rost yoki yolg‘on fikrni bildirish mumkin. Masalan ―
3>2
‖, ―
5 - juft son
‖, ―
London-Italiya 
poytaxti
‖ va hokazo. Lekin ―
0.000001 - kichik son
‖ jumlasi mulohaza hisoblanmaydi, 
chunki ―
kichik son
‖ tushunchasi juda ham nisbiy, ya‘ni kichik son deganda qanday sonni 
tushunish kerakligi aniq emas. Shuning uchun yuqoridagi jumlani rost eki yolg‘onligi 
haqida fikr bildirish qiyin. 
Mulohazalarning rostligi holatlarga bog‘liq ravishda o‘zgarishi mumkin. Masalan 
―
bugun – chorshanba
‖ jumlasini rost yoki yolg‘onligi ayni qaralayotgan kunga bog‘liq. 
Xuddi Shunday ―
x<0
‖ jumlasi 
x
o‘zgaruvchisining ayni paytdagi qiymatiga mos ravishda 
rost yoki yolg‘on bo‘ladi.

---

29 
C++ tilida mantiqiy tur nomi angliyalik matematik Jorj Bul sharafiga bool so‘zi 
bilan ifodalangan. Mantiqiy amallar ―
Bul algebrasi
‖ deyiladi. 
Haqiqiy son turi.
Haqiqiy sonlar bilan ishlash uchun C++ tilida suzuvchi nuqtali 
berilganlar turlari mavjud. Haqiqiy o‘zgarmaslar – suzuvchi nuqtali son bo‘lib, u ikki xil 
formatda berilishi mumkin: 
-
o‘nlik fiksirlangan nuqtali formatda. Bu ko‘rinishda son nuqta orqali ajratilgan butun 
va kasr qismlar ko‘rinishida bo‘ladi. Sonning butun yoki kasr qismi bo‘lmasligi 
mumkin, lekin nuqta albatta bo‘lishi kerak. Fiksirlangan nuqtali o‘zgarmaslarga 
misollar: 24.56; 13.0; 66.; .87; 
-
eksponentsial shaklda haqiqiy o‘zgarmas 6 qismdan iborat bo‘ladi:
1.
butun qismi (o‘nli butun son); 
2.
o‘nli kasr nuqta belgisi; 
3.
kasr qismi (o‘nlik ishorasiz o‘zgarmas); 
4.
eksponenta belgisi ‗e‘ yoki ‗E‘; 
5.
o‘n darajasi ko‘rsatkichi (o‘nli butun son); 
6.
qo‘shimcha belgisi (‗F‘ yoki ‗f‘ , ‗L‘ yoki ‗l‘). 
Eksponentsial shakldagi o‘zgarmas sonlarga misollar: 1e2; 5e+3; .25e4; 31.4e-1 . 
Haqiqiy sonlar va ularning eksponentsial ko‘rinishlari bilan quyidagi jadval orqali 
tanishish mumkin: