1-ma'ruza. “Tilshunoslik” fani mazmuni, maqsadi, vazifalari tilshunoslik fanining oʼrganish obyekti tilning paydo boʼlishi

Savol va topshiriqlar:
1. Til va jamiyat munosabatini yoriting.
2.Tilning ijtimoiy tabiatiga xos xususiyatlami ayting.
3.Tilshunoslik sohasining predmeti, o‘rganish obyektini misollar asosida tushuntiring.
4.Tilning asl mazmunini yoritishdagi nazariy qarashlarga baho bering.
5.Til taraqqiyoti haqidagi tushunchangizni bayon eting.
6. Tilning tabiiy-biologik, fiziologik, ijtimoiy xususiyatlarini yoriting .
7.Til hodiisalarini ayrim holda o‘rganish haqida fikr bildiring.
8.Tilni tirik organizm sifatida baholashga munosabatingiz?
9.“Tilshunoslik nazariyasi” fanida o‘rganiladigan masalalami “klaster” usulida yoriting.
10. “Tushunchalar tahlili” texnologiyasi asosida jadvalni to‘ldiring.
Asosiy tushunchalar glossariysi
Tilshunoslik - tilning jamiyatdagi o‘mi, taraqqiyot xususiyatlari, rivojlanish qonuniyatlari haqidagi fan.
Tilshunoslik nazariyasi - tilshunoslik taraqqiyotining eng umumiy qonuniyatlari, tilning ichki qurilishi, til tizimi. til va jamiyat, til va tafakkur, til va nutq munosabatlari haqidagi fan.
Fonetika - tilshunoslikning nutq tovushlari, ulaming hosil bo‘lishi, tiplari, tovushlar o‘zgarishi. bo‘g‘inlar, ulaming tuzilishi, tiplari, strukturasi; urg'u, urg‘u tiplari va intonatsiya haqidagi tarmog‘idir. Grammatika (yun.) - tilshunoslikning so‘z shakllari (shakl yasalishi), so‘z birikmalarining turlari, gap turlari (tilning grammatik qurilishi) haqidagi bo‘limi.
Morfologiya (yun.) - grammatik ma'no, so'z shakllari, so‘z turkum lari haqidagi grammatik ta’limot.
Umumiy tilshunoslik — tilshunoslik uchun umumiy boigan ta- -iqqiyot qonuniyatlarini, tilshunoslik rivoji, taraqqiyot bosqichlari, tilshunoslik maktablari, nazariy taiimotlar tarixi, shakllanish jarayoni, til smikturasiga xos boigan umumiy jihatlar haqidagi soha.
Xususiy tilshunoslik - muayyan tilning taraqqiyot xususiyatlari, tarkibiy qismlari, boiimlari, sathlari, boshqa tillar bilan munosabati, til oilasida tutgan o‘mi haqida bilim beruvchi soha.