1-ma’ruza. Sintetik suyuqlik yoqilg‘isini ishlab chiqarish texnologiyasi

9.2-rasm. Yо‘ldosh neft gazini qayta ishlashning asosiy bosqichlari

Bundan NYGdan sintez-gazni olishning konversiyasi quyidagi afzalliklarga ega:

a)energiya sarfi keskin kamayada;

b)oksidlovchi sifatida havodan foydalanilganda azot qо‘shmasdan ham aralashmani (H₂+CO) olish mumkin;

v)uglevodorod – kislorodning portlashga xavfli bо‘lgan aralashmasini hosil bо‘lishiga yо‘l qо‘yilmaydi;

g)regeneratsiya bosqichida koksni chiqarib yuborish natijasida katalizatorning faolsizlanishining oldi olinadi;

d) NYGning tarkibidagi hamma turdagi komponentlarni bir vaqtning о‘zida qayta ishlashning imkoniyati mavjud;

ye)katta miqdordagi toza azot olishning imkoniyati mavjud va undan qatlamning neftberaoluvchanligini oshirishda foydalanish mumkin.

Bu taklif qilinadigan texnologiya asosida sintez-gazni belgilangan tarkibda olish mumkin. Bu sintez-gazni motor yoqilg‘isiga qayta ishlash yо‘llarini tanlashda yoki boshqa mahsulotlarga masalan, metanolni ma’lum texnologiyalar asosida amalga oshirishda muhim hisoblanadi.

Bu taklif qilinadigan texnologiya sintez-gazning tannarxini 2,5 – 3 martagacha kamaytirishning imkoniyatini beradi. Bu texnologiya har xil turdagi uglevodorod xomashyosidan qimmat mahsulotlarni olishning yuqori samarali iqtisodiy tejamkorligini yangi imkoniyatini beradi. Olinadigan natijalar asosida sanoat miqyosidagi qurilmalarni loyihalashtirishda foydalanish mumkin. Bu modulli reaktor blokining jamlanmasidan iborat bо‘lib, uning ishlab chiqarish quvvati NYG ning zaxirasiga yoki neft konining zaxirasiga mos keladi. Bunday mobilli qurilma yordamida motor yoqilg‘isini hamda tо‘g‘ridan tо‘g‘ri past bosimli konlarda qо‘llashning ham imkoniyatini beradi. Konlarni ishlatish jarayonida qatlam bosimining pasayib ketishi, boshqa tomondan ekologik muammolarni yechimini topish mumkin.