1-ma’ruza. Sintetik suyuqlik yoqilg‘isini ishlab chiqarish texnologiyasi

9.1. Istiqbolda “SHо‘rtannefgaz” MCHJdagi konlaridagi yо‘ldosh mash’ala gazlarini utilizatsiya qilish orqali olinadigan suyuq uglevodorodlar.

“Shо‘rtanneftgaz” MChJning tо‘rt konida GTESlarning qurilishi 430,91 mln.m³/yiliga miqdorida yо‘ldosh neft gazini utilizatsiya qilish imkoniyatini beradi. Neft quduqlaridan olinadigan neft xom ashyosi yig‘ish punktlarida yig‘ilganda yо‘ldosh gazlar ham tо‘planadi. О‘rtacha bir kondan olinishi mumkin bо‘lgan yо‘ldosh prognozi sezilarli hajmda GTES (gaz turbinali elektr stansiyasi) ning elektr energiya ishlab chiqishga imkon beradigan past bosimli gaz bilan ta’minlanish mumkinligini kо‘rsatmoqda (9.1-jadval). Yо‘ldosh gazining bosimi – 0,05-0,1 MPa va harorati – 10-40^oC bо‘lishi kutilmoqda.

Shо‘rtan gaz konlari guruhida ajralib chiqadigan beqaror kondensat separatsiya, degazatsiya qilinadi va barqarorlashtiriladi. Bunda quyidagicha gazlar ajratib olinadi:

- degazatsiya gazlari;

- deetanizatsiya gazlari;

- yer osti suvlarini degazatsiyasidan olinadigan gazlar;

- oltingugurtni aminli tozalashdan keyingi gazlar;

- seolit oltingugurt tozalashdan keyingi gazlar va boshqalar.

Yо‘ldosh neft gazi, degazatsiya gazi, ekspazer gazi va regeneratsiya gazi past bosimli bо‘lgani uchun ularni gaz transport qilish tizimiga uzatish mumkin emas. Biroq ularni oddiy past bosimli quvurlardan uzatish mumkin.

Ushbu gaz xom ashyosini quyidagi texnologiya bilan utilizatsiya qilish mumkin: YG siquvchi kompressor stansiyasida kerakli bosimgacha siqib bosimi oshirilgandan qilingandan keyin past temperaturali separatsiya amalga oshiriladi. Bunda uzoq masoqada joylashgan gaz koni hududidagi kompressorga kichikroq konlardagi YGni past bosimli quvur orqali uzatilish tо‘planadi.