1. маъруза машғулотлари


Жамиятнинг механистик, органистик ва бошқа тарзларда таърифланиши



Download 316,75 Kb.
bet15/60
Sana21.02.2022
Hajmi316,75 Kb.
#52960
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   60
Bog'liq
Sotsiologiya maruza

3. Жамиятнинг механистик, органистик ва бошқа тарзларда таърифланиши.
Жамият тушунчасига атрофлича ёндашув «жамоа» ва «ҳамжамият» (ижтимоий гуруҳ) тушунчаларига тўхталишни тақозо этади.
Ўзбекистон, албатта, замонавий жамият. Шу билан бирга, бизда анъанавий жамиятаинг кўплаб элементлари мавжуд.
Жамоа - бу аньанавий жамиятдир. Жамоа ва жамият ўртасидаги алоқалар асосида 3 гипотеза ётади:
эволюцион ўсиб ўтиш (жамоа ривожланиб, мураккаблашиб, жамиятга айланади);
интеграциявий қўшилув (турли даражада бўлган тизимларнинг ўзаро таъсирида архаик ижтимоий ташкилот замонавийлашиб боради);
параллель бгфга мавжуд бўлиш (турли-туман жамоалар интеграциялашмайди, балки ўз хусусиятларини сақлаган ҳолда замонавий жамият таркибида алоҳида-алоҳида бўлади)
Демак, жамоа уруғчилик алоқалари асосида вужудга келган ва ижтимоий муносабатларнинг бевосита тури билан характерланувчи ижтимоий ташкилотнинг дастлабки шаклидир.
«Жамият» тушунчасини (Э.Шилзга кўра) агар у қуйидаги талабларга жавоб берса, кишилар бирлашмасига нисбатан қўллаш мумкин:
1) бирлашма катта бир тизим (жамият)нинг бир қисми бўлмаса;
2) никоҳ ушбу бирлашма намояндалари орасида тузилса;
3) бирлашма болалар туғилиши билан тўлдириб борилса;
4) шахсий ҳисобланган ҳудудга эгалик қилинганда;
5) ўз номи ва тарихига эга бўлиш;
6) ўз бошқарув тизимига эга бўлиш;
7) бирлашма қадриятларнинг умумий тизими (урф-одат, анъана меъёрлар, қонун-қоидалар) маданият асосида ташкил топади.
Социология жамиятни тизим сифатада унинг структураси, функциялари ва тизими элементларини ўрганади. Жамиятга нисбатан тизимли муносабатнинг моҳиятини аниқлаш учун, аввало, тизим нима эканлигига тўхталишимиз керак.
Тизим - ўзаро бир-бири билан боғлиқ ва функционал муносабатлар ҳамда алоқаларда бўлган элементларнинг бир бутун мажмуидир.
Ижтимоий тизим ўз ичига айрим индивидлар, гуруҳлар, ташкилотлар, институтлар, ҳамжамиятларнинг ижтимоий алоқа ва муносабатларда бирлашган, тартибга солинган бир бутунликдир.
Тизимларнинг умумий назариясида (Л. фон. Берталанфига кўра) жамият мураккаб, бир бутун ташкил этилган тизим сифатада талқин қилинади.
Социологияда, одатда, ижтимоий тизим 4 аспектда ўрганилади:
1) индивидларнинг ўзаро таъсири;
2) гуруҳларнинг ўзаро таъсири;
3) ижтимоий мақомлар иерархияси;
4) индивидлар хулқ-атворини белгилайдиган ижтимоий меъёр ва қадриятларнинг мажмуи.

Download 316,75 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   60




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish