1-ma’ruza. Kompyuter va uning programma ta’minoti. Dasturlash tillarining klassifikatsiyasi

Dasturiy mahsulot - bu individual dasturlarning to'plami, ularning hujjatlari, sifatini ta'minlash, reklama materiallari, foydalanuvchilarni o'qitish bo'yicha tadbirlar, ushbu dasturlarni tarqatish va ularga xizmat ko'rsatish.

Dasturiy mahsulotni sotib olish bu undan foydalanish uchun litsenziyani (huquqni) sotib olishdir. Har qanday dasturiy mahsulotdan foydalanish shartlari litsenziya shartnomasida tavsiflanadi, bu dasturiy mahsulot ishlab chiqaruvchisi va dasturiy ta'minot foydalanuvchisi o'rtasidagi kelishuvdir. Turli xil foydalanuvchilar (individual xaridorlar, tijorat va davlat tashkilotlari va korxonalari, ta'lim muassasalari) uchun dasturiy mahsulotni sotib olishning turli shartlari belgilanishi mumkin.

Dasturlarni ishlab chiqish jarayonida insonga ijodiy faoliyat bilan bog'liq bosqichlar (muammo qo'yish, uni algoritmlashtirish, dasturlash va natijalarni tahlil qilish) tayinlanadi, kompyuter esa ishlab chiqilgan algoritmga muvofiq ma'lumotlarni qayta ishlashning muntazam bosqichlari uchun javobgardir. Amaliy muammolarni kompyuterda hal qilish usullarini bilish zamonaviy insonning axborot madaniyatining muhim tarkibiy qismidir. Natijalar to'g'ri yoki noto'g'ri bo'lishi mumkin va maqsadlarning aniq belgilanishiga bog'liq. Kompyuterda masalalarni yechish usullari tegishli algoritmlar va ishlab chiqilgan dasturlar bilan ifodalanadi. Ularning rivojlanishi har doim algoritmik va dasturiy ta'minot xatolarining paydo bo'lishi bilan bog'liq. Algoritm va dastur har qanday qabul qilinadigan kirish ma'lumotlari uchun qo'llaniladigan muammolarni hal qilish uchun to'g'ri natijalarni bergan taqdirda to'g'ri va ishonchli hisoblanadi. Aks holda, xatolarni qidirishingiz va ularni tuzatishingiz kerak. Ishning ushbu bosqichi otladka dasturlari deb ataladi. Xatolarni topish uchun ko'pincha tuzatuvchilar va testlardan foydalaniladi. Zamonaviy yirik loyihalar va yirik dasturlar uchun (masalan, operatsion tizimlar uchun) otladka "tugallangandan" keyin ham xatolarga yo'l qo'yilishi odatiy holdir.
Dasturni ishlab chiqish protsedurasi quyidagi bosqichlarni o'z ichiga oladi.