1-маъруза. Кириш. Фан мақсади, вазифаси ва долзарблиги

11.2. Хизматлар кўрсатиш соҳасида ривожланиш

Замонавий алоқа тизимларида ўзгаришлар замонавий телекоммуникацияларда, жамиятнинг “интернетлашуви” билан боғлиқ жиддий ўзгаришлар кузатилмоқда. Хозирга қадар дунё телекоммуникациялари иккита илмий-техник революцияни бошидан кечирди деб айтиш мумкин. Дастлабки ўзгариш бевосита технологик ахамиятга эга ва аналог узатиш ва коммутациялаш принципларидан рақамлига ўтиш бўлди.

Телекоммуникацияларда иккинчи ўзгариш сотали алоқа тизимларининг пайдо бўлишидир. Бу ўзгаришнинг аввалгидан фарқи, жамиятнинг алоқа дунёсига эътиборини ўзгартирди. Учинчи ўзгариш - глобал ахборот жамиятига (ГАЖ) ўтишдир. Бу ўзгариш аввалгилардан тубдан фарқ қилиб, у нафақат хамма жамиятни қамрайди, балки унинг қурилиш асосларини, ахамиятини, йўналишларини ва бошқаларни ўзгартиради.
Ахборот ресурслари табиий бойликларга ўхшаш стратегик ресурсларга айланади. Бундай имкониятни фақат янги авлод тармоғи яратиши мумкин.
NGN глобал ахборот жамиятига ўтишда етакчи кучдир.Электралоқа тизимининг тузилиши асосида анъанавий бирламчи тармоқ ётади. Унинг таркибига сигналларни узатиш мухити ва каналлар ва трактлар хосил қилувчи сигналларни узатиш аппаратураси киради. Алоқа хизматларини таъминлаш учун иккиламчи тармоқлар бу каналлардан фойдаланадилар.Бирламчи тармоқ ўз навбатида иккита қуйи сатхга ажралади: транспорт ва узатиш ускуналари. Анъанавий алоқа тизимлари асосан каналлар коммутацияси принципида ишлади. Электралоқанинг анъанавий тизими учун энг мухими нутқ трафигидир. Бундай трафик учун каналлар коммутацияси энг самаралидир.Каналлар коммутацияси принципидан бирламчи тармоқ ва бирламчи тармоқ каналларидан фойдаланиш орқали иккиламчи тармоқларнинг бўлиниши келиб чиқди.
NGN тизими структураси NGN тармоқ инфраструктурасини шакллантириш схемаси ўзгарди. Кўп қатламлилик киритилди. Хизматлар тушунчаси трансформацияланди. Мультимедиали ахборот олиши учун фойдаланувчи сервиснинг битта тури “тармоқ билан боғланиши” етарлидир.
Алоқа тизими “каналлар - хизматлар” ёки “узатиш - коммутация” йўналишлари бўйича эмас, “фойдаланувчи - тармоқ” йўналиши бўйича ажратишади. Бунинг натижасида транспорт тармоғи ва кириш тармоғи пайдо бўлди. IP протоколнинг доминациялик роли. Хизматлар ва фойдаланувчилар гуруҳлари интеграцияланишида IP базасидаги ечимларнинг арзонлиги.
NGN технологияси анъанавий электралоқа тармоқлари ишлаш дастлабки принципларидан бошлаб, бевосита технологик ечимларни ўзгартирди ва тармоқ ишлаш механизмини модификациялади
4.NGN тармоғини ривожлантиришга ёндашувлар Хозирги кунда NGN тармоғини ривожлантиришга иккита ёндашув шаклланган:
1.NGN тармоғинининг ресурси сифатида транспорт тармоғи оператор томонидан тизимий ва режалаштирилган холда яратилади.
2. Кириш тармоқлари эса бунга қарама – қарши равишда, қоида сифатида, “ўз ўрнида” индивидуал яратилади.
NGN тармоғини тўртта сатхга (даражага) ажратиш мумкин):