1 laboratoriya ishi ishning nomi: Andozalar satxini hisoblash. Ishdan maqsad

4. Ish joyini jixozlash.
Termoplastik materiallardan na`munalar.
1.Gazlama parchasi.
2.Gazlama qiyish uchun qaychi.
3.Kerakli ma’lumotlar.
5.Ishni bajarish tartibi.
Ishni bajarish davomida birinchi talabalarni yelimli materiallar bilan
tanishtirib ko‘rsatib chiqamiz. So‘ngra bu yelimli materiallarni detallarni qaysi
yerlarida ishlatilishini va qanday qilib yopishtirish yo‘llarini tushintiramiz. Shu
tushintirishlar asosida talabalarni laboratoriya ishini qanday bajarilishini sinab
ko‘ramiz.
6. Hisobot mazmuni.
1.Ishning bajarish uchun ma’lumotlar.
2.Termoplastik materiallardan na`munalar.
3.Xulosa.
4.Ishlatilgan adabiyotlar .
7. Nazorat uchun savolllar.
Payvandlash nima?
Termoplastik materiallar qaysilar?
Qaysi materiallarni payvandlash mumkin?
Payvandlashning necha xil usuli bor?
Chokning chidamliligi nimani belgilaydi?
Adabiyotlar.
1. M.Sh.Jabborova “Tikuvchilik texnologiyasi ” T 1994 yil.
2. G.K.Qulijonova, S.S Musaev “YESM texnologiyasi” T 2002 yil 

---

24-LABORATORIYA ISHI
1.Ishni nomi: Detallarni payvandlash usulini ip bilan biiktirish usuli bilan
taqqoslash.
2.Ishdan maqsad:
Talabalarga detallarni payvandlash usulini ip bilan biiktirish
usuli bilan taqqoslashni o’rgatish.
3. Ishning nazariy qismi.
Payvandlashni robotlashtirishda YuChT va UT bilan payvandlash katta
ahamiyatga ega. Masalan, kiyimga emblema yopishtirish uchun UZP2500A
(Bolgariya) pressi ishlatiladi. UT pressining UPU-1 qurilmasi esa kiyim detallariga
izma va puxtalama tayyorlash uchun ishlatiladi. Payvand chokning konstruktsiyasi
va o’lchamlari materialning qalinligiga, payvandlash usuliga va chok nimaga
mo’ljallanganiga qarab har xil bo’ladi. Payvand chokning qalinligi payvand
qilinayotgan gazlamg bitta qatlamining qalinligidan kam bo’lmasligi kerak. Agar
chokning qalinligi payvand qilinayotgan gazlama bitta qatlami qalinligidan kam
bo’lmasa, uning statik pishiqligi kamayadi.
Chokning konstruktsiyasi va o’lchami chok nimaga mo’ljallangan ekaniga
ham bog’liq. Agar chok unchalik zo’r kelmaydigan detallarni ulashga
mo’ljallangan, uning cheti odam badaniga tegmaydigan bo’lsa, bunday chok
qirqilgan, ochiq bo’lishi mumkin.
Payvand chokning xususiyatlarini belgilaydigan asosiy ko’rsatkichlar
chokning uzilishga nisbatan pishiqligi, uning cho’ziluvchanligi, qattiqligi,
chidamliligi hisoblanadi. Uzilishga nisbatan pishiqlik chok buzilgunga qadar unga
bir bor ta’sir etgan kuch qiymati qanchaligini belgilaydi. Agar bu kuch qiymati
chokning uzilishiga nisbatan pishikligi qiymatidan ortiq bo’lsa, chok yirtilib
ketadi. Demak, kiyim ishlatilishi jarayonida uning chokiga ta’sir etadigan
kuchlardan ko’ra chokning uzilishga nisbatan pishiqligi ancha ortiq bo’lishi kerak.
Chokka ta’sir etadigan kuchlarning bir qismini gazlama o’ziga olib, chok bilan
birga cho’ziladi. Chok gazlama bilan birga qancha ko’p cho’zilib turgan bo’lsa,
chokni yirtadigan darajadagi kuchning qiymati shuncha kam bo’ladi. Shuning
uchun choklar cho’zila olishining payvand choklar xususiyatini baholashda

---

ahamiyati katta. Choklar qanchalik qattiq bo’lsa, buyumni ishlatish jarayonida
chok pishiqligining shunchalik ko’p qismi yo’qoladi. Nihoyat, choklarning
chidamliligi tikuvchilik buyumining qancha vaqt ishga yarashini belgilaydi.
Coklarning chidamliligi qancha yuqori bo’lsa, ularning xizmat qilish muddati
shuncha uzoq bo’ladi.