1. Kiberxavfsizlik asoslari Kriptografiyaning asosiy tushunchalari Autentifikatsiya

2. Kriptografiya va steganografiya

Stenanografiya – bu maxfiy xabarni soxta xabar ichiga  berkitish orqali aloqani yashirish hisoblanadi.

Boshqa so‘z bilan aytganda steganografiyaning asosiy g‘oyasi – bu  maxfiy maʼlumotlarning mavjudligi haqidagi shubhani  oldini olish hisoblanadi.

Kriptografiyada esa jo‘natuvchi faqat ochiq  matn  ko‘rinishidagi xabar yuborishi mumkin, bunda u xabarni ochiq  tarmoq (masalan, Internet) orqali uzatishdan oldin  shifrlangan matnga o‘zgartiradi. Ushbu shifrlangan xabar qabul  qiluvchiga kelganida esa yana oddiy matn ko‘rinishiga  qaytariladi.

Umumiy holda maʼlumotni shifrlashdan asosiy maqsad  (simmetrik yoki ochiq kalitli kriptografik tizimlar asosida  farqi yo‘q) – maʼlumotni maxfiyligini qolganlardan sir  tutishdir.

Maʼlumotni xeshlash uning butunligini kafolatlash maqsadida  amalga oshirilib, agar maʼlumot uzatilish davomida o‘zgarishga  uchrasa, u holda uni aniqlash imkoni mavjud bo‘ladi.

Xesh-funksiyalarda odatda  kiruvchi  maʼlumotning  uzunligi  o‘zgaruvchan bo‘lib, chiqishda  o‘zgarmas  uzunlikdagi  qiymatni qaytaradi.