1-keys stadi

Muhokama uchun savollar
1. Virus ovchilarining qiladigan ishlari boshqa sohalardagi ishlarni samarali tashkil qilishga qanday ta’sir qilishi mumkin?

2. Kompyuter viruslariga qarshi kurashilayotganda, mutaxassislar va volonterlar guruhini nazorat qilishda qanday muammolarga duch kelishingiz mumkin?

3. Semantek o’zining mutaxassislari va volonterlarining ishini samarali ravishda tashkil qilishi uchun mazkur bobda muhokama qilingan qaysi o’zgaruvchan organizatsion dizayn turlarini qo’llashi mumkin?
3-KEYS.O’SAYOTGAN RAHBARLAR

Tashkilotlarga a’lo yetakchilar qanchalik muhim? Agar siz 3M ning bosh ijrochi raisi Jorj Bukleydan so’rasangiz u juda ham muhim deya javob beradi. U shuningdek, a’lo yetakchilar hech qayerdan paydo bo’lib qolmaydi.

Kompaniya mahoratga ega va yashab qolish va taraqqiy etishga yordam beradigan qobiliyatga ega rahbarlarga ishlov berishlari kerak. Va huddi o’zida o’yinchilarni rivojlantirish markazi bo’lgan yuqori ko’rsatkichlarga ega bo’lgan muvaffaqiyatli beyzbol jamoasi kabi 3m da ham o’zining tizimi mavjud.

3Mning yetakchilarni rivojlantirish dasturi shunchalik samarali ediki, 2010-yilda Businessweekning “Yetakchilik bo’yicha top 20 kompaniyalar” ro’yxatida uchinchi raqamda bo’lgan va 2009-yilda Chief Executive jurnali va Hay Consulting kompaniyani eng yuqori kelajak yetakchilarini tayyorlovchi deya atadi. 3Mning yetakchilik dasturi nima haiqda? Tahminan 8 yil avval, kompaniyaning sobiq bosh ijrochi raisi (Jim McNerney hozirda Boeingning bosh ijrochi raisi) va uning top jamoasi yangi yetakchilik modelini yaratish uchun 18 oy sarfladi. Ko’plab boshqotirma yig’ilishlari va qizg’in munozaralardan so’ng, guruh so’nggida xulosaga keldiki olti “yetakchilik belgilari” kompaniyaga strategiyani ijro etish va mas’ul bo’lishda mahoratga ega bo’lishda zarur deya hisoblandi. Bu olti belgilar o’z ichiga “yo’nalishni ko’rsata olish; boshqalarni ruhlantirish va ilhomlantirish; etikani namoyon etish, to’g’rilik va ishonch; natijalarni tarqatish; to’siqni ko’tarmoq, va tadbirli yangilik kiritish.” Va hozir Bukleyning yetakchiligida, kompaniya bu olti yetakchilik belgilarini davom ettirishda davom etmoqda va mustahkamlamoqda.

Biz uning yetakchilik haqida fikrlarini so’raganimizda, Bukley aytdiki, yetakchilar menejerlardan farq qiladi. “Yetakchi boshqa narsalarga nisbatan ko’proq ilhomlantirish haqida. Menejer esa ko’proq jarayon haqida.” U ishonadiki, yetakchilarni shakllantirishda asosiy nuqta rivojlanishi mumkin bo’lgan narsalarni o’rganishdir-huddi strategic fikrlashdek. Bukley shuningdek tashkilot bo’ylab yetakchilarning lavozimi juda ham tez oshirilmasligi kerak. Ular muvaffaqiyatsizliklarni boshdan kechirishlari va qayta qurish uchun zarur narsalarni o’rganishlari lozim.

So’ngida, uning o’z yetakchilik uslubi haqida so’raganimizda, Bukley javob berdiki, “muvaffaqiyatli bo’lishda mutlaq to’g’ri yo’l men bilan ishlaydigan yaxshiroq odamlardir. Emotsional mustaqil xususiyatlariga egalarning mavjudligi yetakchi uchun juda muhim. Siz o’sha odamlarning xurmatini qozonasiz chunki siz ular amalga oshirgan ishga xavas qilasiz. Xurmatni qozongandan so’ng siz ishonchni qozonasiz. Bu dag’al bo’lsa ham ammo ishlaydi.” Va bu eng ko’p kutilgan tibbiyot va boshqa aniq uskunalar bilan ta’minlovchi kompaniya deya atalgan va Fortunening 2009-yilda eng mashhur reytingida bo’lgan kompaniyada ishlayotgan bo’lsa kerak.

Muhokama uchun savollar

1. Siz Burkleyning menejerlar va yetakchilar farq qilishi haqidagi fikriga qanday qaraysiz? Siz bu fikrga qo’shilasizmi? Nega yo’q yoki ha?

2. Siz bu keysda qanday rahbarlik modellari/nazariyalari/masalalarini uchratdingiz? Ro’yxatini tuzing va tasvirlang.

3. Kompaniya muhim deya hisoblagan olti rahbarlik belgilarining har birini oling. Ularning har biri nimalarni o’z ichiga olishini izohlang. So’ng bu belgilar qanday rivojlantirilishi va o’lchanishi mumkinligini muhokama qiling.

4. Bu keys rahbarlik haqida nimalarni o’rgatdi?
4-KEYS. MASTER VA KOMANDIR

AQSH mudofaa kuchlari o’zining yetakchilari va rahbarlik mashg’ulotlari bilan keng mashhur. Va haqiqatda shunday. Bu mudofaa birliklari, jamoalari va guruhlari duch kelayotgan holat turlarida muhim va ularda kuchli yetakchilari mavjud bo’lib, buyruqni oladigan va holatni tushunib nima qilishlari mumkinligini biladigan yetakchilari mavjud. Ammo qanday va qayerda rahbarlik uslubi ta’sir ko’rsatadi? Bunday turdagi holatlarning tabiatiga ko’ra kutilgan va qabul qilinganki, harbiy rahbarlar qattiqo’l, hissiyotsiz va qattiq bo’lishlari zarurmi?

Otasi harbiy dengiz floti kapitani bo’lgan, Holli Graf, harbiy dengiz kzuizerida kommandir bo’lgan birinchi ayol bo’lib, Konnektikutda yuqori maktab o’quvchilik paytidan buyon bu haqida orzu qilib kelar edi. 1985-yilda AQSH Harbiy Dengiz Floti Akademiyasini bitirish paytida uning yuqori rahbarlik qobilyati borligini hamkasblari tushunib yetishdi. Uning topshiriqlari aniq belgilangan-sayohat kemasida vayron qilish talabi, fregat, va vayron qiluvchida Pentagonning qirg’oqdagi vazifalarida va Villanova Universitetida harbiy instructor vazifalarini bajardi. Shunga qaramay Grafning “uning yomon tarafi unga USS Curtis Wilbur vayron qiluvchisida ijrochi ofitser yoki buyruq bo’lishda ikkinchi mansabini berilganida boshlandi.” Bir shaxs (Hozir nafaqaga chiqqan) aytadiki uning Curtis Wilburdagi safari “hayotidagi eng yomoni edi”. Grafning doimiy jamoani so’kishi uni shikoyat qilishga undadi, ammo hech nima qilinmadi. Bir necha yillardan so’ng, Graf AQSHning dengiz floti tarixida birinchi vayronkor USS Winston Chuechillning ayol komandiri bo’ldi. Dengiz floti kapitani Churchill kemasidagi vaqtini “uning karyerasida eng g’alati 200 dan ko’p kemalarga safarlar bo’ldi. Ruhiy holatlari har qanday kemada duch keladigan eng past holatda edi.” U Grafga jamoadan va kichik ofitserlardan nimani eshitayotganligini aytishga harakat qildi, ammo Graf uni to’xtatdi va bu haqida eshitishni xohlamasligini aytdi. So’ng, bir kecha Grafning karyerasidagi g’amgin holatni boshladi.

2003-yil Iroq urushining arafasida, Churchill Sitsiliyaning portidan ogohlantirmay, 9000 tonnalik kema larzaga kelib portning atrofini tozalab tashladi. 511 fut uzunligidagi kema oqim bo’yicha suzib ketganiga uzoq bo’lmagan edi. Komandir Graf qo’riqchi navigatorni turtdi va uni chetga surib yuborib baqirdi “Sen x___x mening kemani bunday holatda boshqardingmi?” Tartibsizlik va baqir chaqirning o’rtasida dengiz floti ruhoniysi aytdi “keyingi eshitilayotgan ovoz yomonroq edi.” Churchill kemasining matroslari ularning kemalari tartibsiz suzib ketganidan Grafning karyerasi batamom tugadi deya gumon qildilar va mamnuniyat bilan qo’shiq aytishni boshladlar “Ding Dong jodugar o’ldi!” U eshitayotganiga ishonmayotga edi. Hatto bugun ham ruhoniy bu yomon holatni tushunmayotgan edi, AQSH dengizchilari ochiqlik bilan kapitanlarini so’kayotgan edi yoki o’sha kapitan haqiqatda bunday haqoratlarga arzir edi. Ammo o’sh hodisa uning karyerasiga yakun yasamadi.

Grafning keyingi kapitan sifatida boshqaruvi boshqariluvchi reaktiv-kreyzer USS Cowpensda bo’lib bu uning uchun eng so’nggisi edi. Deyarli ikki yildan so’ng jamoasiga “shafqatsizlik va zolimona” munosabat ko’rsatgani uchunu vazifasidan 2010-yil yanvarda ozod etildi. Dengiz xarbiy floti inspektor generalining hisobotida “Vakolatda bo’lgan shaxslar qo’l ostidagilarga zolimlik va injiqlik bilan ziyon yetkazishlari ta’qiqlangan.” Ammo Graf shunday qildi “xo’rlash, haqorat qilish, ochiqdan ochiq yerga urish va og’zaki hujum orqali…Cowpensda buyruqni bajargan dengizchilar qo’pol til va tahqirlashga uchradilar…uning vazifalarini esa arang bajardilar.”
Muhokama uchun savollar
1. Siz kapital Holli Grafning rahbarlik uslubi ta’rifini qanday tushundingiz? Sizning fikringizcha Holli Graf shunga qaramay ham yetakchi deyilishi mumkinmi? Muhokama qiling.

2. Sizning fikringizcha Graf kema kapitani sifatida qanday kuch turlaridan foydalandi? Tanlovlaringizni izohlang.

3. Tasodif emaski, bu butun senariy Dengiz flotini tubigacha zirqiratdi chunki u Dengiz floti tanlashi, lavozimni oshirishi va so’ng tanlangan yetakchilarini monitoring qilishlarini ko’rsatdi. Qanday o’zgarishlar, agar bo’lsa, fikringizcha rahbarlarni tayyorlash va rivojlantirishda amalga oshirilishi zarur?

4. Grafning yondashuvining ba’zi tanqidchilari aytishicha uning olib tashlanishida tashkiliy jins asosiy rol o’ynadi. Sizning fikringizcha bunday bo’lishi mumkinmi? Muhokama qiling. U olib borgan yo’lning “uzri” mavjudmi? Izohlang.