1. Ilmiy ishlarning turlari: ilmiy-tadqiqiy, ilmiy-ommabop va ilmiy-uslubiy ishlar

O‘quv adabiyotlari “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”ga muvofiq, ta’lim turlari bo‘yicha tasdiqlangan davlat ta’lim standartlari asosida, muayyan fan turi bo‘yicha ushbu fanning o‘quv dasturi mazmuni ta’minlagan holda tayyorlanadi.

Tizimlilik tamoyili darslikdagi materiallar, kategoriyalar, tushunchalar, uslublarning o‘zaro bog‘liqligi va ularning izchil bayon etilishidir.

Maqbullik tamoyili o‘quv materiali va uning mazmuni o‘quvchilarning yoshi, psixofiziologik xususiyatlariga mosligidan iborat.

Ko‘rgazmalilik tamoyili matnning turli ko‘rgazmali vositalar (jadvallar, slaydlar, rasm va illyustratsiya va boshq.) bilan o‘zaro bog‘liqligi ta’minlanishida namoyon bo‘ladi. O‘quvchilarning ta’lim jarayonida ongli va faol ishtiroki tamoyili bu darslik metodikasi va matnlariga qo‘yiladigan talablar orqali aniqlanadi.
Har bir ta’lim bosqichi uchun yaratiladigan darsliklar yosh va kasbiy-sohaviy xususiyatidan kelib chiqib, o‘ziga xos tamoyillar asosida yaratiladi. Masalan, umumta’lim bosqichi uchun “O‘zbek tili” darsliklarini yaratishja quyidagi tamoyillarga rioya qilinishi shart:

O‘quv adabiyotlar belgilangan tartibda har tomonlama ekspertizadan o‘tkaziladi. Har bir ta’lim turi uchun yaratilayotgan o‘quv adabiyotlariga psixologik-pedagogik, uslubiy-didaktik, sanitariya-gigienik va boshqa talablar alohida belgilab qo‘yiladi. Uzluksiz ta’lim tizimining barcha turlarida fundamental bilimlar buyicha o‘quv adabiyotlari asosan an’anaviy bosma shaklda tayyorlanadi.

Darsliklar hajmiga qo‘yiladigan talablar
Har bir ta‘lim bosqichida darsliklar hajmi ta‘lim oluvchilar yoshidan kelij chiqib belgilanadi. Xususan, umumiy o‘rta ta’limda sinflar kesimida har bir mavzu bo‘yicha berilgan matnlarning hajmi topshiriqlar miqdoridan kelib chiqqan holda darslik hajmi quyidagicha bo‘lishi talab etiladi.

Darslik tilining aniqligiga qo‘yiladigan talablar materialni o‘zlashtirishning psixologiyasi nuqtai-nazaridan o‘quv matnlarining hajmini ham belgilaydi. Bunda: