1. Ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish mohiyati va bosqichlari 6

O‘zbekiston ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotining dastlabki bosqichidagi asosiy muammolar va ularning hal qilishda pragnozlarning ahamiyati

Soʻnggi yillarda respublika iqtisodiyotida davlatning ro’li va ishtirokini qisqartirish, iqtisodiyot tarmoqlarini boshqarishga bozor prinsiplari va mexanizmlarini keng joriy qilish, shuningdek, aholi farovonligi va turmush darajasini oshirish boʻyicha aniq maqsadga yoʻnaltirilgan chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda.

7-rasm. O‘zbekiston Respublikasining ijtimoiy-iqtisodiy ko‘rsatgichlari raqamlarda.¹³
Mamlakatimizda mustaqillik e’Ion qilganidan so’ng uning oldida ulkan imkoniyatlar ochilishi bilan birga, ilgari biz duch kelmagan ko'pgina ijtimoiy-siyosiy muammolar ham yo’limizda ko'ndalang bo’lganini esga olish lozim. Bunday g‘ov va to‘siqlar sirasiga sobiq ittifoqdan meros boiib qolgan biryoqlama iqtisodiy boshqaruv asoslari, markazlashtirilgan agrar siyosat, ma’muriy buyruqbozlik, odamlarning boqimandalik kayfiyatlari, ijtimoiy siyosatning izdan chiqishi, inson huquqlarining toptalishi va boshqa shu kabi ijtimoiy illatlarni sanab otish mumkin bo’ladi. Boshqacha qilib aytganda, sobiq ittifoq ma’muriy-buyruqbozlik usulidan qolgan meros iqtisodiy hayotni tola monopoliyalashtirilishi oqibatida mamlakat mustaqil rivojlanish imkoniyatlaridan mahrum qilingan edi. Xalq xo'jaligi deyarli izdan chiqqan, ocharchilik yoqasiga kelib qolgan xalqni boqish, ishsiz qolgan odamlarga, aksariyat yoshlarga yangi ishchi o'rinlarni yaratish muammolariga ro'baru keladi. Qishloq shaharni boqmay qo‘ygan, oziq-ovqat tanqisligi kuchaygan. Davr talab etayotgan mutaxassis va boshqaruv kadrlar taqchilligi holatida iqtisodiyot, moliya va barcha xalq xo'jaligi infrastrukturasini o’zgartirish, borini asrab-avaylab ishlatish, yangilarini barpо qilish ijtimoiy islohotlarning birlamchi vazifalariga aylandi. Mamlakatimizning uzoq va davomli manfaatlari taqozo etgan holatlarda va keskin vaziyatlardan chiqish, ular tug'diradigan muammolarni hal etish zarur bo’lganda iqtisodiyotda davlat tomonidan boshqaruv usullari qo’llandi va jamiyatning “o'tish davri” deb nom olgan bunday yondashuv oxir-oqibatda o'zini tola oqladi.