1. Ehtimollar nazariyasining predmeti. Tasodifiy hodisalar, ularning klassifikatsiyasi

Kombinatorikaning asosiy qoidalari

Kombinatorikaning asosiy qoidalarini keltiramiz.

Qo‘shish qoidasi (mantiqiy qo‘shish tamoyili)

Agar elementni ta usul bilan, elementni esa boshqa ta usul bilan tanlash mumkin bo‘lsa, u holda ularning birlashmasidan yoki ni usul bilan tanlash mumkin.

Ko‘paytirish qoidasi (mantiqiy ko‘paytirish tamoyili)

Agar elementni ta usul bilan tanlash mumkin bo‘lib, har bir ana shunday tanlashdan so‘ng elementni ta usul bilan tanlash mumkin bo‘lsa, u holda juftlikni ko‘rsatilgan tartibda usul bilan tanlash mumkin.

Bu qoidalar ixtiyoriy sondagi elementlar uchun ham o‘rinli.

7-misol.Maishiy texnika do‘konida sotuvga uch xil televizor va ikki xil telefon chiqarilgan. Xaridor televizor yoki telefon sotib olish imkoniyatiga ega.

a) u bitta xaridni necha usul bilan amalga oshirishi mumkin?

b) agar xaridor televizor va telefon sotib olmoqchi bo‘lsa, u holda nechta turli juftliklar bo‘lishi mumkin?

Yechish. a) Bitta televizorni uchta usul bilan, telefonni esa ikki usul bilan sotib olish mumkin. U holda televizor yoki telefonni besh usul bilan sotib olish mumkin, ya’ni

b) — televizorlar rusumi; — telefonlar rusumi bo‘lsin. Agar rusumdagi televizor tanlangan bo‘lsa, u holda va juftliklari bo‘lishi mumkin. Agar rusumdagi televizor tanlangan bo‘lsa, va juftliklarni hosil qilish mumkin. Va nihoyat, rusumdagi televizor tanlangan bo‘lsa, va juftliklarni hosil qilish mumkin. Shunday qilib, televizor tanlanganidan so‘ng ikki usul bilan telefon tanlanishi mumkin. Demak, hammasi bo‘lib ta turli juftliklar tanlash mumkin ekan.

.

Javob: 6.