1. Bozor iqtisodiyoti tizimini mohiyatini yoritib bering? Javob

65.Korxona maqsadlarining taxminiy tasnifi nimalardan iborat?
Javob
Maqsadlar aniq tushunarli bir ma’noda tushuniladigan bo‘lishi va korxonaning kelajakdagi xolatini aks ettiruvchi atamalar orqali ta’riflanishi kerak. SHuning uchun maqsadlarni ishlab chiqarishda uning mazmuni va shakliga qo‘yiladigan talablarni e’tiborga olish lozim (7.3-rasm).

Hisobga olgan xolda belgilanadi

-ish xajmini; -ishlar muddatini; -mavjud va kutilayotgan imkoniyatlarni; -kutilayotgan natijalarni; -xodimlar bo‘yicha taqsimlanishni; -moslashuvchanlik va to‘g‘rilashlar kiritish imkoniyatlarini; -boshqaruvning barcha darajalarida taqqoslash, solishtirish, imkoniyatlarini; -ishlovchilar malakasining oshishini;

B o‘lishi kerak

-haqiqatga yaqin (real) va amalga oshirish imkoniyati; -qonunlarga zid kelmasligi; -bajaruvchilarga tushunarli; -o‘lchov imkoniyati; -tuzilmaviy bo‘linmalar va funksional xizmatlar bo‘yicha taqsimlangan; -barcha ishlovchilar va sexlar kuchlarini birlashtirish;

66.Maqsadlarning mazmuni va shakliga qo‘yiladigan talablar nimalardan iborat?
Javob
Malumki maqsadlar doimo malum bir cheklanishlar asosida amalga oshiriladi. Ular korxona ichidagi va tashqaridan qoyiladigan cheklanishlar (chegaralanishlar) bolishi mumkin. Tashqi cheklanishlar qatoriga qonun meyorlari, inflyasiya, raqobatchilar, iqtisodiy ustuvorlikni ozgarishi, aholi daromadlarini ozgarishi, qarzdorlarning moliyaviy holati va boshqalar kiritilishi mumkin. Ichki cheklanishlarga esa firma tamoyillari, xarajatlar darajasi, ishlab chiqarish quvvatlari, marketing va boshqaruvning holati, turli darajadagi nomuvofiqliklar va boshqalar kiradi. SHuning uchun korxona missiyasi, maqsadi va vazifalarini ishlab chiqish jarayonida uning faoliyatiga tasir qiluvchi kop sonli omillarni baholash zaruriyati tugiladi.
Biznes-rejani ishlab chiqishning uchinchi bosqichida biznes-rejaning tuzilmasi belgilab olinadi.
Tortinchi bosqichda biznes-rejaning har bir bolimini ishlab chiqish uchun zaruriy axborotlarni toplash amalga oshiriladi. Bu rejalashtirishning eng muhim sermehnat qismi hisoblanadi. Axborotlar manbai sifatida tarmoqning maxsus axborotnomalaridan, loyiha tashkilotlari meyorlaridan, tahlil bilan shugullanuvchi maxsus firma xizmatlaridan, statistika idoralari materiallaridan, maxsus tadqiqotlar va kuzatishlardan, yuqori malakali iqtisodchilardan, maslahatchilardan hamda korxonaning ichki muhiti va oz ishini yaxshi biladigan korxona xodimlaridan foydalanish mumkin.
Rejalashtirishning beshinchi bosqichi - bevosita biznes-reja bolimlarini ishlab chiqish va uni yagona xujjat sifatida rasmiylashtirish.