1. Bozor iqtisodiyoti tizimini mohiyatini yoritib bering? Javob

70.Maqsadlar qanday aniqlanadi va uning missiyadan farqi nimada?
Javob
Mos keluvchi missiyani tanlab olish uchun kamida ikkita savolga javob topish kerak: ''korxona mijozlari, istemolchilari kim?'', Korxona qanday talablarni qondirishi mumkin?''. Masalan, foydaning ahamiyatini yaxshi bilgan Genri Ford oz kompaniyasi missiyasini quyidagcha tariflagan: ''Biz odamlarga arzon mashinalarni xavola etamiz '' SHu bilan birga u doimo ushbu ishni kim amalga oshirsa, uni foyda chetlab otmaydi deb takidlab kelgan.
Missiya korxonaning ozi uchun belgilab olinadi, lekin doimo xaridorga, jamiyatga yonaltirilgan boladi. Mashhur ''Soni'' firmasining missiyasi quyidagicha tariflanadi: ''Taraqqiyotni amalga oshirish orqali jamiyatga xizmat qilish''. SHu kabi quyidagi misollarni keltirish mumkin:
Xalqaro savdo orqali tinchlik sari.
Mamlakat uchun nima yaxshi bolsa, firma uchun ham yaxshidir.
Bizning mahsulotlar dunyoni hayot uchun yanada qulay qiladi.
Istemolchilar tashkilotimiz xayotiy kuchining manbai.
Korxona missiyasining fundamental asoslari bolib uning tamoyillari va etikasi hisoblanadi. Ular firma xodimlari xatti-harakatlariga qoyiladigan universal ijtimoiy talablar majmuini ifodalovchi faoliyatning asosiy qoidalari sifatida yuzaga chiqadi.
Korxona tamoyillari oz ichiga oladigan talablar quyidagilar:
mahsulot (ish, xizmatlar) va bozorga talablar;
boshqaruvga talablar - motivatsiya tizimi, qarorlar qabul qilish, nazorat, yutuqlarni baholash va x.k.;
xodimlarga talablar - ijodiy fikrlash, masuliyatni oz zimmasiga olish, motivlar, unumdorlikni baholash va x.k.;
tashqi muhitga talablar - xaridorlar, taminotchilar, investorlar, raqobatchilar, jamiyat, davlat.
Tamoyillarni shunday tariflash kerakki, bir tomondan, raqobatchilar korxonaning xojalik yuritishdagi niyatlaridan foydalana olmasliklari uchun imkon qadar umumlashgan xolda, ikkinchi tomondan, xaridorlar va xamkorlar hamda boshqa ishtirokchilar ularni yaxshi tushunishi uchun etarlicha aniq bolishi lozim.