1-bilet tabiatda o‘sadigan

O‘simliklar qanday hayotiy shakllarga ega?

O’simliklarning tashqi muhitga har xil shaklda moslashishi hayotiy shakl deyiladi. Gulli o’simliklar hayotiy shakllariga ko’ra daraxt, buta, yarimbuta, bir yillik, ikki yillik va ko’p yillik o’tlarga bo’linadi. Daraxtlar - tanasi yog’ochlashgan, asosan, bitta yo’g’on tanali, baquvvat ildizli va keng shox-shabbali, baland bo’yli ko’p yillik o’simliklardir. Bular guli, mevasi, poyasining eni, bo’yi, shox-shabbasi va barglari bilan bir-biridan farq qiladi.Darxtlarga olma, o’rik, gilos, shaftoli, chinor, terak, tol, qarag’ay, baobab, soxta kashtan misol bo’ladi. Butalar - poyasi yog’ochl ashgan, bo’yi 2-3 m dan oshmaydigan bitta yoki bir nechta poya hosil qiladigan sershox ko’p yillik o’simlik . Bularga, irg’ay, singirtak, na’matak, zirk,2 bodomcha, uchqat, madaniy o’simliklardan anor, limon, qoraqat, ligustrum, nastarin kabi o’simliklarni misol qilib keltirish mumkin. Yarimbutalar poyasining yuqori qismini qishda sovuq urib ketadigan ko’p yillik o’simliklardir. Ularga izen, keyreuk, teresken, sarsazan va shuvoq kabilar misol bo’ladi. Ko’p yillik ‘’tlar - yer usti qismi qishda qurib, o’sish kur taklari tuproq ostida qishlaydigan o’simliklar. Bularga beda, ajriq, g’umay, sachratqi, piskom piyozi, kiyiko’t, sallagul, qoqio’t, shirinmiya, iloq, lola, qamish, andiz, yalpiz, kovrak, gulsafsar singari o’simliklar kiradi. Ikki yillik o’ tlar – urug’dan ko’karib chiqib, birinchi yili yer yuzida, asosan, barg (to’pbarg) hosil qiladigan, ildizi va barglarida oziq moddalar to’pl aydigan o’simliklar. Ular ikkinchi yili poya chiqaradi va gullab, meva tugadi. Bularga lavlagi, sabzi, sholg‘om, sigirquyruq va boshqalar kiradi Bir yillik o’tlar nihoyatda xilma-xil bo’lib, ular bir yilichida o’sadi, gullaydi va meva (urug’) tugib, o’z hayotini tugatadi . Ularga oq sho’ra, jag’-jag’, machin, qora ituzum, baliqko’z va boshqalar kiradi.

3. 
   Kartoshka tugunagini kesing va uning bir bo‘lagiga bir tomchi yod tomizing.