1. Асинхрон двигателларнинг роторлари хакида тушунча

2. Ноаниқ синхронлаш усули. СГ ларни аниқ синхронлаш усули билан параллел улаш кўп вақт (10 минут) талаб қилади. Шунинг учун ҳозирги вақтда жуда кўп электр станцияларда ўз-ўзини (ноаниқ) синхронлаш усули қўлланилмоқда. Бу усул билан СГ кучланиши ва частотаси тармоқникидан нисбатан кам миқдорда фарқли бўлган ҳолда ҳам генераторни қисқа вақтда тармоққа параллел улашга эришилади.
Ноаниқ синхронлашда бирламчи мотор ёрдамида ҳали қўзғатилмаган (қўзғатиш чулғами ўзгармас ток манбаига уланмаган) генераторнинг ротори синхрон айланиш частотага яқин частота билан айлантирилади, кейин статор чулғамлари тармоққа уланади ва қўзғатиш чулғамига ўзгармас ток берилади. Бу пайтда статор токининг тебраниши кузатилади. Шунинг учун бу усул гене-раторни тез ва қисқа вақт ичида тармоққа параллел улаш керак бўлганда қулай ҳисобланади. Синхронлашдан олдин генератор ва тармоқ кучланиши айрим фазаларининг кетма-кетлиги текширилган бўлиши шарт.

15. Синхрон моторнинг бурчак ва U-симон тавсифлари. Синхрон мотор электр тармоғидан электр қувват Р₁ ни истеъмол қилади. Бу қувватнинг бир қисми статорда якорь чулғамидаги электр исрофлари Р_e1 ни ва статор пўлат ўзагидаги исрофлар Р_m1 ни қоплашга сарфланади. Электр қуввати Р₁ нинг қолган қисми магнит майдон воситасида роторга узатилади. Бу қувватга электромагнит қувват Р_em дейилади; унинг бир қис-ми механик Р_mех ва қўшимча Р_qo’sh исрофларга сарфланади, қолган қисми эса валдаги фойдали қувват Р₂ дейилади. Агар статордаги қувват исрофлари эътиборга олинмай Р₁ Р_em = Р деб қабул қилинса, аён қутбли синхрон мотор учун электромагнит қувватни СГ ники каби қуйидагича ёзиш мумкин:
Р  (mUE₀ х_d) sin(–)  (mU² 2)  (1х_q –1х_d) sin(–2)  Р Р. Ноаён қутбли синхрон моторда х_d = х_q бўлгани сабабли Р ташкил этувчиси бўлмайди, яъни:
Р  (mUE₀ х_d )sin. (24.4)

Агар (24.3) ни ₁  2n₁60 га бўлсак, у ҳолда электромагнит моментнинг формуласига эга бўламиз. Аён қутбли синхрон мотор учун:

М  [mUE₀ (₁х_d)]  sin(–) 
+ [mU² (2₁)  (1х_q – 1х_d)]  sin(–2)  ММ. (24.5)
Ноаён қутбли синхрон мотор учун:
М[mUE₀ (x_d )]sin(–). (24.6)
24.2,d-расмда U_т = const, f_т = =const ва I_qo’z = const бўлганда М  f() боғлиқлик, яъни аён қутбли синхрон машина электромагнит моменти-нинг бурчак тавсифси кўрсатилган. Бунда мотор режимида юкланиш бурчаги  нинг ишораси манфий бўлади, чунки мусбат ишора генератор ре-жими учун қабул қилинган.