1. Қасддан одам ўлдириш жиноятининг оғирлаштирувчи ҳолатларини таҳлил қилинг

9-савол
Aёлни ўз ҳомиласини сунъий равишда тушириш жиноятини квалификация қилишнинг ўзига хос жиҳатлари нималарда намоён бўлади?
Мазкур жиноятнинг бевосита объекти ҳомиладор аёлнинг ҳаёти ёки соғлиги хавфсизлигини таъминловчи ижтимоий муносабатлар ҳисобланади. Объектив томондан жиноят аёлни ўз ҳомиласини сунъий равишда туширишга мажбурлаш, яъни ҳомиладор аёлнинг ҳомиласини тушириш мақсадида унга жисмоний, руҳий ёки бошқача усулда таъсир кўрсатиш (масалан, никоҳ муносабатларини тугатиш билан қўрқитиш, моддий таъминотдан маҳрум қилиш билан қўрқитиш ва бошқ.) натижасида ҳомиланинг сунъий туширилишида намоён бўлади. Aёлни ўз ҳомиласини туширишга мажбурлаш деганда, ҳомиладор аёлга унинг ҳомиласини тушириш мақсадида уни қийин аҳволга солиб қўйиш (моддий таъминотдан маҳрум қилиш тўғрисида таҳдид қилиш, уйдан ҳайдаш ва бошқ.) ёки ҳуқуққа хилоф таъсир кўрсатиш (жисмоний ёки руҳий зўрлик ишлатиш) тушунилади.
Жисмоний зўрлик ишлатиш объектив томоннинг зарурий белгиси сифатида жисмоний зўрлик ишлатиш, дўппослаш, қийнаш, боғлаш, тиббий муассасага мажбурий келтириш, енгил тан жароҳати етказиш, зўрлик ишлатиб ғайриқонуний равишда озодликдан маҳрум қилишда намоён бўлади. Жабрланувчига уни абортни амалга оширишга мажбурлаш усули сифатида ўртача оғир ёки оғир тан жароҳати етказиладиган бўлса, қилмишни ЖК 115-моддаси (агар ҳомила туширилган бўлса) ва тегишли равишда ЖК 104- ёки 105-моддаларининг тегишли қисми билан жиноятлар мажмуи бўйича квалификация қилиш лозим.
Руҳий зўрлик ишлатиш деганда, агар айбдорда бунга ҳақиқий имконият мавжуд бўлса ва жабрланувчида ундан хавфсираш учун асослар мавжуд бўлса, жисмоний зўрлик ишлатиш билан қўрқитиш тушунилади. Фақат жиноий бўлмаган абортни содир этишга мажбурлаш Ўзбекистон Республикаси ЖК 115-моддасига кўра квалификация қилинади. Aйбдор аёлни жиноий абортни содир этишга мажбурлаётганини англаган ҳолларда (даволаш муассасасидан ташқари, тўсиқ бўлувчи бошқа ҳолатларда), унинг қилмишини жиноий равишдаги абортни содир этишга далолат қилиш тариқасида ЖК 28-моддаси 4-қисми, 114-моддалари билан квалификация қилиш керак бўлади. Жиноят ҳомила сунъий равишда туширилган пайтдан еътиборан тамом бўлган деб топилади.
Субъектив томондан жиноят фақат тўғри қасд билан содир етилади, аёлнинг ҳомиласини туширишга мажбурлаш мақсадини кўзлайди. Жиноятнинг мотиви жиноятни квалификация қилиш учун аҳамиятга ега емас.
Ушбу жиноят субъекти аёлнинг ҳомиласини сунъий равишда туширишга мажбур қилган 16 ёшга тўлган ақли расо шахс ҳисобланади.