1-Амалий машғулот Mavzu: Avtotraktor dvigatellarining krivoship shatun mexanizmi, tuzilishi va ishlashini o’rganish

O’z-o’zini tekshirish uchun savollar
1. Gaz taqsimlash mexanizmining vazifasi va klapanlarni joylashishi bo’yicha turlarini ayting?
2. D-144 va GAZ-52-04 dvigatellarida GTM ning tuzilishini va GTM shesternyasidagi belgilarning ahamiyatini ayting?
3. Kulachokli valning vazifasi, tuzilishi, shakli, joylashishi va koromisloning turlarini ayting?
4. Klapan tarelkasi tubining shakliga ko’ra turlarini, kiritish va chiqarish klapanlari tarelkasining diametrlarini farq qilish ahamiyatini ayting?
5. Klapan prujinasining vazifasi va nima sababdan ba’zan bitta klapanda ikkita prujina bo’lish sababini ayting?
6. Klapanlarning issiqlik tirqishini rostlanish sababini va D-144, D-240, GAZ-52-04, «Kamminz» dvigatellarida klapanlarni issiqlik tirqishini rostlash tartibini ayting?
gaz taqsimlash mexanizmi
Gaz taqsimlash mexanizmi (GTM) kiritish jarayonida silindrga o’z vaqtida aralashmani kirgizish, siqish va kengayish jarayonlarida esa silindrning ichki qismini (germetikligini ta’minlash) tashqi muhitdan ajratish, chiqarish jarayonida esa yonib bo’lgan gazlarni chiqarishda kanallarni ochilishini ta’minlash uchun xizmat qiladi.

1-rasm. Silindlar joylashishi qatorli (a) va «V» shaklli (b)da bo’lgan dvigatellarning gaz taqsimlash mexanizmi:
a - klapanlar pastda (yon tarafda) joylashgan, v­-klapanlar yuqorida joylashgan, b- V simon dvigatellarda klapan yuqorida joylashgan holatda 1- tirsakli val shesternyasi, 2- gaz taqsimlash valining shesternyasi, 3-gaz taqsimlash vali, 4-turtgich, 5-qo’sh gaykali rostlash vinti, 6-prujina, 7-klapan, 8- yo’naltiruvchi vtulka, 9-shtanga, 10-koromislo ustuni va o’qi, 11- koromislo, 12-klapan egari

GTM ning turlari:

1. 
   Zolotnikli. Afzalligi:
   

a) chiqarish va kiritish kanallarining ko’ndalang kesim yuzasi katta,
b) ishlaganda shovqin kam bo’ladi,
v) kanal yuzasini sovishi yaxshi.

2.