1 -Ámeliy shınıǵıw. Tema: Dasturiy energiya dárekleri menen tanisiw. Joba

Biogaz alıw apparatları hám olardan paydalanıw procesi
Biogaz alıw apparatlarınıń sxeması hám konstruktiv-texnologiyalıq parametrleri, qayta islenetuǵın shiyki onimdiń kólemine, achitiladigan shiyki onim materialınıń ózgesheliklerine, ıssılıq -ızǵarlıq rejimine, shiyki onimdi júklew hám ashıtıw usılıǵı hám basqa bir qansha faktorlarǵa baylanıslı . Biogaz apparatınıń tiykarǵı úskenesi-ıssılıq almastırıwshı germetik jabılǵan ıdıs (ıssılıq uzatıwshı 50-60 °S ge shekem qızlirilgan suw), tezekti kirgiziw hám shıǵarıw hám de payda bolǵan gazdı shıǵarıp ketiw úskeneleri bolıp tabıladı.
Bioenergiya alıw procesi. Biogaz apparatları túrme-túr bolıp, olardıń konstruksiyası, jergilikli jaǵdayǵa hám de biogaz alıw ushın shiyki onim muǵdarına baylanıslı. Biogaz reaktoriniń ápiwayılastırılgan sxeması Sxemaǵa tiykarınan, shiyki onim - suw hám tezek qospası bioreaktorga jaylastırıladı. Shiyki onim - substrat muǵdarı bioreaktor kóleminiń 90 % ni toltırıwǵa etiwi kerek. Substrat bioreaktorda 7 ÷ 12 kún ustap turıladı. Alınǵan gazdı jaǵıp hár túrlı maqsetlerde paydalanıladı, yoxud onı ıssılıq yamasa elektroenergniyaga aylandırıw múmkin. Paydalanıp bólingen shiyki onim bioreaktordan shıǵarıp taslanadı hám bioreaktor jańa shiyki onim menen toldırıladı. Biogazdan paydalanıw abzallıqları.
Biogaz úskenelerinde paydalanıw kuydagi artıqmashılıqlarǵa iye • biogaz SO2 ge karaganda neytral yokilg'i esaplanadı, odan paydalanıw bolsa atmosferada organikalıq chikindilarni ashıtıwda júzege keletuǵın metan gazı muǵdari kóbeyiwiniń aldin aladı ; • ashıǵan bimossadan alınatuǵın tóginler ma`nisi baslanǵısh shiyki buyımlardikinen talay joqari; • fermerlerge qarawlı erlerde azıq elementların ekologiyalıq qawipsiz hám ekonomikalıq paydalı usılda ekilemshi qayta islew qattı biomassani biogaz alıw ushın ashıtıwdıń abzallıǵı ; • átirap -ortalıqtıń pataslanıwı azayıwı esabına insanlardıń salamatliǵi jaqsılanadı. • uzaq awıllarda da xojalıq qolaylıqlar jaratadı ;
• jerlerdi zúráátliligin asıradı ;
• shıǵındılardan payda alıw imkaniyatın beredi;
• energetikalıq ǵárezlilikten azat etedi.
Sonin` ushın házirgi kúnde mámleketimizde biogazdan keń paydalanıw jolǵa qóyılıp atır.Ayrim dasturiy emesn energiya dereklerden paydalanıwdı aste rawajlanıwı, olardı islep shıǵarıw, dasturiy energiya óndiriske qaraǵanda qımbatlıǵında bolıp tabıladı. Mısalı, bir kúnde 300 tonna kuvvatga iye biogaz úskenesiniń jaratıw ushın talap etaladigan ulıwma aqsha shama menen 6, 4 millon AQSH dolların quraydı. Bul baha kelesi 15 jılda 5, 8 den 5 millon AQSH dollir ǵa tusuwi kutilmekte. Sonin` ushın házirgi waqıtta, bir kúnde shama menen 6 -8 m 3 biogaz hám 100-120 litr tógin islep shıǵaratuǵın kishi bioreaktorlar ornatılıp atır. Udardiń eń kem bahası 250 AQSH dollardi quraydı. Xojalıq qarıydarlarǵa qaratılǵan biogaz úskenelerinen paydalanǵan halda, kishi xojalıqlar hám fermerler ushın tógin islep shıǵarıw olardıń ekanomikaliq natiyjeliligin asırıwǵa járdem beredi.